عطیه صفی‌زاده روزنامه نگار: یک کارشناس اقتصادی گفت: وام ازدواج باوجوداینکه می‌تواند بخشی از هزینه‌های اولیه را پوشش دهد، اما رقم آن در مقایسه با نرخ تورم چندان قابل‌توجه نیست، از سوی دیگر بازپرداخت این وام برای زوج‌های جوان، به‌ویژه در سال‌های ابتدایی زندگی، دشوار خواهد بود.
مگر همه از کجا شروع کردند از یک‌خانه ده‌متری! شاید شما این جمله را از زبان پدر و مادرها برای قانع‌کردن فرزند خود که چندان وضعیت مالی مناسبی هم ندارند؛ اما قصد ازدواج دارند شنیدید؛ اما به‌راستی مشکلات جوانان این دوره بسیار متفاوت با نسل‌های قبل است.
در حال حاضر متأسفانه جوانان باید با چندین مشکل برای یک زندگی متوسط روبه‌پایین بجنگند که مهم‌ترین آن اشتغال است اگر نگاهی به افراد خانواده خود کنید کمتر کسی را می‌بینید که مشکل اشتغال ندارد.
ناگفته پیداست که زمانی که اشتغال فردی مشکل داشته باشد و به عبارتی امنیت شغلی‌اش در خطر باشد نمی‌تواند گامی محکم در تمام جنبه‌های زندگی بردارد و آنجاست که سایه مسائل اقتصادی بر سرزندگی سایه می‌افکند
امروز مسئله ازدواج و تشکیل خانواده به یکی از مشکل‌ترین مسائل اجتماعی تبدیل شده است؛ زیرا کوهی از مشکلات در برابر این مسئله قد علم کرده و آن را به شکل مسئله‌ای ترسناک درآورده است به همین دلیل جوانان ما چه دختر و چه پسر در حسرت و سودای تشکیل خانواده مانده‌اند و آن را به‌صورت مسیر غیرقابل‌عبور می‌بینند.
یکی از جوانانی که بیش از دوساله منتظر پرداخت وام ازدواج است که زندگی عاشقانه خود را آغاز کند در گفتگو با خبرنگار ما، گفت: هر خبری را که باز می‌کنی صحبت از قانون جوانی جمعیت است کدام قانون و حمایتی که بعد از دو سال هنوز وام ازدواج را پرداخت نکرده است؟
وی افزود: در حال حاضر برای زندگی ساده و با پرداخت اجاره‌خانه نیاز به حقوق ماهانه میلیونی داری؛ اما حقوق کارمندان در بهترین حالت که کمتر از 15 میلیون می‌رسد پیداست که این امر سبب مشکلاتی در زندگی خواهد شد
دیگر جوانی که وام را دریافت کرده است در گفتگو با خبرنگار ما اظهار کرد: به نظر شما اینکه سالانه یک‌دفعه سود این وام را دریافت کنند اسمش حمایت است؟ مگر یک جوان چه‌قدر حقوق می‌گیرد که ماهی تقریباً سه میلیون تومان برای بازپرداخت این وام گذاشته شود؟ کشورهای دیگر مبلغی بلاعوض در اختیار جوانان قرار داده می‌شود.
بسیاری از زوجین از صبح تا شب‌کار می‌کنند تا بتوانند از پس هزینه زندگی بربیایند
پدر انجمن مددکاری اجتماعی ایران، اذعان کرد: جوانی که شغل ندارد، حقوق او بسیار کم و یا حتی طبق قانون کار است چطور می‌تواند از پس هزینه اقساط وام ازدواج، اجاره‌بها، هزینه سرسام‌آور زندگی بربیاید؟ بسیاری از زوجین از صبح تا شب‌کار می‌کنند تا بتوانند از پس هزینه زندگی بربیایند.
مصطفی اقلیما پدر مددکاری اجتماعی نیز با بیان اینکه ازدواج ویا عدم ازدواج به‌موقع معلولی از عوامل مختلف است، عنوان کرد: در واقع ازدواج علت نیست عوامل مختلفی باعث می‌شود که فرد ازدواج کند یا تصمیم بگیرد تا آخر عمر مجرد بماند.
وی با بیان اینکه تحقیقات حاکی از آن است که همه افراد مجرد جوان قصد ازدواج داشته و تمایل دارند که این اتفاق رخ دهد؛ اما شرایط جامعه اجازه چنین کاری را به آنها نمی‌دهد، اذعان‌کردن: خیلی از جوان‌ها حتی بدون مهریه، جهیزیه و عروسی مایل به ازدواج هستند؛ اما چون شاغل نبوده و نسبت به آینده نامعلوم خودنگران هستند تن به ازدواج نمی‌دهند.
نویسنده کتاب مددکاری فردی با بیان اینکه نمی‌توان با دادن تنها وام ازدواج بدون درنظرگرفتن چالش‌های که جوانان با آن درگیر هستند توقع داشت که آمار ازدواج افزایش پیدا کند و یا قانون جوانی جمعیت به‌درستی محقق شود، ابراز کرد: برخی از جوانان حتی توانایی پرداخت اقساط وام ازدواج خود را ندارند و پدر و مادرهایشان باید اقساط آنها را پرداخت کنند.
اقلیما گفت: در شرایط اقتصادی و تورم بسیار بالا دنیای امروز اکثر خانواده‌ها توانایی پرداخت یک قسط اضافه را دارند؛ لذا از فرزند خود می‌خواهند که مجرد بمانند.
پدر مددکاری اجتماعی ایران با بیان اینکه وام ازدواج نه‌تنها مشکل جوانان حل نمی‌کند؛ بلکه هزینه مضاعف بر زندگی آنها محسوب خواهد شد، تصریح کرد: افزایش نرخ وام بدون داشتن شغل مناسب، امنیت شغلی و اجتماعی نمی‌تواند معضل ازدواج را حل کند. اقلیما گفت: در حال حاضر اکثر مردم به دلیل تورم بیش از اندازه امید خود را برای یک زندگی عادی از دست دادند پس چطور می‌تواند با دادن تسهیلاتی که سالانه از آن سود دریافت می‌کنند می‌توان انتظار معجزه داشت؟
وی با بیان اینکه زوجین که توانایی تأمین مخارج خود را ندارند علی‌رغم میل باطنی خود به فرزندآوری حتی فکر هم نمی‌کنند، ابراز کرد: سیاست غیرکارشناسی و فقط تکیه بر افزایش نرخ وام ازدواج و فرزندآوری هیچ‌گاه نمی‌تواند مشوق مناسبی برای جوانان باشد
این جامعه‌شناس با بیان اینکه بسیاری از بنگاه‌ها و صاحب‌خانه‌ها به زوجین که بچه دارند خانه اجاره نمی‌دهند، اذعان کرد: در حال حاضر تمام درآمد قانون کار یک مرد خرج هزینه اجاره‌خانه می‌شود لذا زن و شوهر مجبور می‌شوند که هر دو با هم کار کنند و در آخر شب خسته به خانه برگردند که در این صورت به دلیل خستگی، نداشتن روابط عاطفی و غیره آمار طلاق به‌شدت بالا می‌رود که متأسفانه امروزه شاهد آن هستیم که از هر دو ازدواج یک طلاق ثبت می‌شود.
شرایط اقتصادی چالش اساسی پیش روی جوانان
یک کارشناس اقتصادی، با اشاره به چالش‌های مالی جوانان برای ازدواج اظهار داشت: مشکل اصلی جوانان برای تشکیل زندگی مشترک، مسائل اقتصادی است.
مرتضی افقه بیان کرد: باتوجه‌به وضعیت بحرانی اقتصاد، به‌ویژه در حوزه مسکن، حتی افراد با درآمد ثابت نیز توانایی خرید خانه را ندارند، چه برسد به جوانانی که تازه‌وارد بازار کار شده‌اند.
وی با انتقاد از سیاست‌های حمایتی فعلی، افزود: وام ازدواج، باوجوداینکه می‌تواند بخشی از هزینه‌های اولیه را پوشش دهد، اما رقم آن در مقایسه با نرخ تورم چندان قابل‌توجه نیست، از سوی دیگر بازپرداخت این وام برای زوج‌های جوان، به‌ویژه در سال‌های ابتدایی زندگی، دشوار خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی در ادامه تأکید کرد: در برخی کشورها، کمک‌های دولتی برای ازدواج به‌عنوان یک هدیه و حمایت واقعی محسوب می‌شود، درحالی‌که در ایران، وام‌های با بهره بالا و اقساط سنگین، فشار اقتصادی مضاعفی بر جوانان وارد می‌کند.
افقه، راه‌حل اساسی را اصلاح وضعیت اقتصادی و کاهش تورم دانست و تصریح کرد: تا زمانی که شرایط اقتصادی بهبود نیابد، مشکل ازدواج جوانان نیز حل نخواهد شد.
وی عنوان کرد: دولت باید سیاست‌گذاری‌های کلان خود را در راستای ایجاد اشتغال پایدار و واپایش تورم تغییر دهد.
این کارشناس اقتصادی در پایان پیشنهاد داد: در کوتاه‌مدت، دولت می‌تواند وام‌های ازدواج را با سود کمتر و بازپرداخت طولانی‌تر، به‌ویژه در شهرستان‌های کوچک، ارائه دهد؛ اما در بلندمدت، تنها راهکار پایدار، اصلاح ساختار اقتصادی، رفع تحریم‌ها و ایجاد فرصت‌های شغلی مناسب برای جوانان است.
باتوجه‌به آنچه که گفته شد بحران اقتصادی و تأثیر آن بر ازدواج جوانان؛ وام ازدواج راه‌حل نیست درگذشته، بسیاری از والدین برای متقاعدکردن فرزندان خود به ازدواج، به تجربه‌های نسل خود اشاره می‌کردند؛ اینکه زندگی مشترک را با حداقل امکانات آغاز کرده‌اند. اما امروزه واقعیت‌های اقتصادی و اجتماعی تفاوت چشمگیری با گذشته دارد. مشکلاتی مانند بیکاری، تورم و نبود امنیت شغلی، جوانان را از تشکیل زندگی مشترک بازمی‌دارد. در چنین شرایطی، مسئله ازدواج به یک چالش پیچیده تبدیل شده و بسیاری از جوانان، علی‌رغم میل باطنی، قادر به ورود به این مرحله از زندگی نیستند.
