سعید قصابیان کارشناس اقتصادی: پس از گذشت چند قرن از زمان انقلاب صنعتی در اروپا تاکنون، اگزوز کارخانجات انگلستان و آلمان هوا را آلوده کرده یا اگزوز کارخانجات هندوستان؟
در این چند قرن از زمان سیطره نیروی دریائی پرتغال و اسپانیا و نهایتاً انگلستان بر اقیانوس‌های جهان تاکنون، دریاهای جهان را کشتی‌های انگلیسی آلوده‌اند یا کشتی‌های مالزیائی و اندونزیائی؟ بیشترین کشتی‌های غرق شده در اعماق دریاها و اقیانوس‌ها متعلق به کدام کشورها هستند؟
در این چند قرن از زمان انقلاب صنعتی در اروپا تاکنون، اگزوز لکوموتیوهای بخار زغال سنگ سوز امریکائی و انگلیسی و آلمانی به هوا صادر شده یا اگزوز لکوموتیوهای کشورهای عربی؟
قبل از گاز طبیعی و قبل از گازوئیل، نیروگاه‌های برق اروپا با کدام سوخت کار می‌کردند؟ آلایندگی زغال سنگ چند برابر گاز طبیعی است؟
افزایش محصولات کشاورزی با آفَت کُش های شیمیائی، محصول تکنولوژی کدام کشورهاست؟ محصول استفاده از این آفت کش ها، صدور کدام گاز است؟
بیشترین یخچال‌های حاوی مواد مُبرد آلاینده (CFC و HCFC) ساخت کجا هستند؟
اگر حمل و نقل مسئول بیش از 70 درصد آلودگی در جهان است، بیشترین خودروها محصول کارخانجات کدام کشورها هستند؟ نرخ مصرف 20 لیتر در هر صد کیلومتر در خودروهای سواری امریکائی تا هشتاد را فراموش نکرده‌ایم.
بزرگترین تولید کنندگان و مصرف کنندگان نایلون و پلاستیک کدام کشورها هستند و با زباله‌های پلاستیکی خود چه می‌کنند؟ آیا صادرات پس ماندهای الکترونیکی به آسیا راه حل کاهش آلودگی ست یا روش خلاص شدن از شَر آنها؟
چه مردمی در دنیا بیش از امریکائیان می‌خورند و می‌آشامند و می‌پاشند؟ چند برابر مردم افریقا؟ آنها با انبوه زباله‌های تَر خود چه می‌کنند؟ مهم‌ترین گاز آلاینده حاصل از سوزاندن زباله کدام است؟
آلودگی نفتی در خلیج مکزیک کار آن شرکت نفتی معظم انگلیسی بود یا شرکت فلات قاره ایران؟
کشورهای ثروتمند و صنعتی و توسعه یافته با این سابقه سیاه، اخیراً با حاد شدن مسائل زیست محیطی و گرم شدن کره زمین چشم بر عملکرد گذشته خود بستند و عَلَم کاهش کربن و کاهش گازهای گلخانه‌ای را بلند کرده‌اند و پیشگام کاهش گازهای گلخانه‌ای و حفاظت از لایه اوزون شدند و نگران میکرو پلاست ها در اعماق اقیانوس‌ها. بر سرو سینه زدند و هشدارها دادند و تحقیقات زیادی را سامان دادند و رفتند دنبال خودرو کم مصرف و برقی و رفتند دنبال نیروگاه بادی و خورشیدی و زمین گرمائی و کنفرانس زیست محیطی متعدد بر پا کردند و پیمان پاریس را بستند و هر سال در یک کشور جمع می‌شوند برای اشک ریختن برای کره زمین و ذکر مصیبت کربن.
این ثروتمندان و متهمان اصلی آلودگی زمین، کشورهای در حال توسعه و کشورهای جنوب جهانی را سرزنش کردند بخاطر ادامه روش‌های تولید آلایندهٔ قبلی. از آن شگفت انگیز تر سرزنش آنان بر کشورهای نفت خیز است که شما چرا حامل‌های انرژی فسیلی را تولید می‌کنید و چرا در تولید تجدید پذیر ها سرمایه گذاری نمی‌کنید؟ حتی عده‌ای از نمایندگان دول ثروتمند خرده گرفتند که اصلاً چرا اجلاس‌های آب و هوائی در کشورهای نفت خیز برگزار می‌شود؟ گوئی کشورهای نفت خیز دشمن کره زمین هستند و حضرات امریکائی و اروپایی دایگان دلسوزتر از مادر. این در حالی ست که:
اولاً ) بزرگترین مصرف کننده سوخت‌های فسیلی و بزرگترین مشتریان نفت و گاز خودِ همان کشورهای توسعه یافته هستند و اگر با کاهش سرمایه گذاری در تولید سوخت‌های فسیلی قیمت نفت اندکی افزایش پیدا کند اقتصادشان به تلاطم میافتد و رشد اقتصادی‌شان کند می‌شود و چه بسا باز هم کاسه و کوزه افزایش قیمت را بر سر کشورهای تولید کننده نفت بشکنند.
دوماً ) تکنولوژی استخراج نفت و گاز در دست شرکت‌های عظیم نفتی مانند شل و اکسون موبیل و شورون و توتال و اِنی و رپسول و سینوپک و گاسپروم است که همگی متعلق به کشورهای ثروتمند هستند. اخبار جدید حاکی از دُم خروسی ست که نشان می‌دهد این شرکت‌های نفتی بر خلاف تعهدشان در اجلاس‌های زیست محیطی چند سال اخیر، از وعدهٔ خودشان برای کاهش سرمایه گذاری در فسیلی‌ها و افزایش سرمایه گذاری در تجدید پذیر ها عدول کرده‌اند؛ بهانه‌شان هم بحران انرژی ناشی از جنگ اکراین است. در اجلاس زیست محیطی امسال در باکو (COP29) اما ورق برگشت و این اجلاس تماماً به تأمین مالی پروژه‌های آب و هوائی اختصاص پیدا کرد. رفتند سراغ چرتکه و حساب و کتاب و توافق شد که همان تولید کنندگان آلودگی و کربن و متان باید هزینه پروژه‌های کاهش دمای کره زمین را تقبل کنند. این یک دستاورد مهم برای کشورهای جنوب جهانی ست و به این ایده رسمیت می‌دهد که متهم اصلی آلودگی کره زمین چه کشور هائی هستند!
موضوع پیچیده امسال اما مبلغ پرداختی کشورهای توسعه یافته برای پروژه‌های کاهش کربن بود که بین دو طرف اختلاف فاحشی مشاهده شد. کشورهای جنوب 1300 میلیارد دلار مطالبه کردند و کشورهای توسعه یافته 100 میلیارد دلار در سال را روی میز گذاشتند. ثروتمندان نهایتاً تخصیص 300 میلیارد دلار برای مدت ده سال را قبول کردند که البته عدد دندان گیری نیست و نمایندگان کشورهای کوچک و آسیب دیدگان از گرمایش زمین یکی پس از دیگری غر زدند و کف زدنشان در زمان قرائت توافق نهائی به همه چیز شبیه بود الا اعلام رضایت. امتناع اروپائیان از پرداخت بیشتر در حالی ست که مبالغ هنگفتی را در جنگ اکراین هزینه می‌کنند و حاضرند به امریکا چند برابر بابت خرید LNG بپردازند اما از روسیه گاز نخرند! خبر بد آنکه ترامپ به قدرت برگشته و اگر با همان فرمان دور اولش جلو برود باید از همهٔ توافقات آب و هوائی خارج شود و بعید است که حتی یک سِنت هم در این توافق مشارکت کند. ترامپ بارها گفته که رفاه کارگران زغال سنگ و نفت کشورش را بر کاهش کربن اولویت می‌دهد. ایران هم نباید کاسه داغ‌تر آش باشد و به متولیان امر توصیه می‌شود که اجرای تعهداتی که در عهد نامه پاریس پذیرفته‌ایم را به دریافت کمک تصویب شده در این اجلاس منوط کنند.
