محمد ارفع مترجم:با وجود تلاش‌ها برای کاهش واردات گاز روسیه، اتحادیه اروپا از زمان تعطیلی خط لوله نورد استریم پیشرفت کمی داشته است. تحلیلگران استدلال می‌کنند که قطع کامل گاز روسیه بیشتر یک موضوع سیاسی محسوب می‌شود تا امکان سنجی فنی.
به گزارش «نقش اقتصاد» به نقل از اویل پرایس، اتحادیه اروپا به طور بالقوه می‌تواند بدون گاز روسیه در زمستان زنده بماند، اما باید تقاضا را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و بر چالش‌های نظارتی برای این کاهش غلبه کند.
در دو سال گذشته، اروپا در اعتراض به جنگ روسیه در اوکراین، به سرعت از کالاهای انرژی روسیه فاصله گرفت. اتحادیه اروپا برای اولین بار در دسامبر 2022 واردات نفت خام از روسیه را تحریم کرد و پس از آن در فوریه 2023 محصولات نفتی (از جمله بنزین و گازوئیل) ین کشور نیز شامل تحریم شد.
در همین حال، واردات گاز طبیعی روسیه از حدود 450 میلیون متر مکعب در روز (میلی متر مکعب در روز) در پایان سال 2021 به حدود 150 میلیون متر مکعب در روز کاهش یافته است.
جریان گاز باقی مانده تقریباً بین LNG، جریان خط لوله از طریق اوکراین و سایر مسیرهای خط لوله (عمدتاً از طریق ترکیه به بلغارستان و همچنین جریان کوچکی از بلاروس به لیتوانی) تقسیم می‌شود. اروپا با وجود کاهش چشمگیر واردات انرژی از روسیه، اکنون از دو فصل زمستان با گاز فراوان بیرون آمده است.
این قاره در نزدیک به دو سال گذشته علیرغم درخواست برخی کشورها برای کنار گذاشتن کامل کالاهای انرژی روسیه، پیشرفت اندکی در کاهش عرضه بیشتر روسیه داشته است، حتی در شرایطی که جنگ در اوکراین هیچ نشانه‌ای از کند شدن نشان نمی‌دهد.
در واقع، تحلیلگران کالاهای انرژی در استاندارد چارترد گزارش داده‌اند که از زمان توقف جریان از طریق سیستم خط لوله نورد استریم، پیشرفتی در کاهش واردات صفر بوده است. برعکس، واردات گاز اروپا از روسیه از سه ماهه اول تا 2023 حدود 50 درصد افزایش یافته است.
فشار نظامی اخیر اوکراین به منطقه کورسک روسیه نگرانی‌های بازار انرژی را در مورد تداوم جریان گاز از طریق اوکراین برانگیخته است. با این حال، StanChart این ترس‌ها را بیش از حد در نظر گرفت. در سال 2019، روسیه و اوکراین قرارداد ترانزیت خط لوله پنج ساله برای تأمین گاز طبیعی به اروپا امضا کردند. با این حال، کیف اعلام کرده است که این پیمان را پس از انقضای آن در 31 دسامبر 2024 تمدید نخواهد کرد، از سویی دیگر نیز کادری سیمسون، رئیس انرژی اتحادیه اروپا نیز همسو با اوکراین اعلام کرده است که این اتحادیه “هیچ علاقه و اصراری برای احیای این توافق ندارد.
گاز ورودی از اوکراین 5 درصد از کل واردات گاز اتحادیه اروپا را به خود اختصاص می‌دهد. اورا سابادوس، تحلیلگر ارشد شرکت اطلاعاتی بازار ICIS، به پولیتیکو گفت که اتریش، مجارستان و اسلواکی احتمالاً بیشترین ضربه را در صورت قطع واردات خواهند دید. اما StanChart می‌گوید ظرفیت کافی برای جایگزینی جریان گاز از طریق اوکراین در جاهای دیگر وجود دارد.
تحلیلگران خاطرنشان کرده‌اند که جریان LNG غیرروسی به اتحادیه اروپا از آوریل به میزان 140 میلیون متر مکعب در روز کاهش یافته است که در صورت بازسازی، تقریباً سه برابر جایگزین ال‌ان‌جی روسیه می‌شود. به گفته تحلیلگران، حذف آخرین مولکول‌های روسیه از اتحادیه اروپا بیشتر یک اراده سیاسی است، چیزی که به نظر می‌رسد برخی از کشورهای اروپایی فاقد آن هستند.
احساسات Stanchart تا حد زیادی با یافته‌های بروگل، یک اندیشکده اقتصادی مستقر در بلژیک، همخوانی دارد، اما با برخی هشدارهای مهم. بروگل نگاهی عمیق به وضعیت اتحادیه اروپا در صورت مختل شدن جریان گاز روسیه به اروپا انداخته است.
نتیجه اصلی این است که اتحادیه اروپا نه تنها می‌تواند زمستان آینده را بدون گاز روسیه پشت سر بگذارد، بلکه می‌تواند بدون نیاز به تجربه فاجعه اقتصادی نیز این کار را انجام دهد. با این حال، برای تحقق این امر، اروپا باید بر چالش‌های فنی و نظارتی شدید غلبه کند و همچنین تقاضای سالانه خود را برای گاز طبیعی 10 تا 15 درصد کاهش دهد، زیرا هیچ مقدار واردات غیرروسی برای دوباره پر کردن انبارها کافی نیست.
