سارینا سیف روزنامه نگار: اداره کل راهداری و حمل‌ونقل استان لرستان روز دوازدهم دی در نامه‌ای به انجمن‌های صنفی رانندگان این استان اعلام کرد از روز شانزدهم دی قیمت گازوئیل آزاد 28 هزار و 500 تومان می‌شود، اما قیمت گازوئیل 300 تومانی دولتی تغییری نمی‌کند. آیا این به معنای رشد 47 برابری قیمت گازوئیل است؟
موضوع سهمیه گازوئیل و مشکلات متعددی که برای ناوگان حمل‌ونقل به وجود آورده، همواره موضوعی شایان توجه بوده است. مشکل کمبود سهمیه و اختلاف آن با نیاز ناوگان، اعتراض رانندگان را تاکنون بارها برانگیخته بود. در تازه‌ترین اقدام، به نظر می‌رسد مسئولان به‌جای افزایش سهمیه ناوگان، اقدام به آزادسازی قیمت گازوئیل کرده‌اند.
آن‌طور که تین‌نیوز گزارش داده، بر اساس مصوبات معاونت حمل‌ونقل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای لرستان، تمامی کارت‌های سوخت ناوگان حمل‌ونقل در همه حوزه‌ها طبق روال قبل و با همان نرخ قبلی ارائه می‌شود. اما اگر ناوگان حمل‌ونقل نیاز به سوخت مازاد بر سهمیه خود داشته باشند، باید از سهمیه آزاد با نرخ جدید 28 هزار و 500 تومان استفاده کنند.
گفته می‌شود این طرح به دلیل اعتراض متعدد رانندگان به کافی نبودن سهمیه گازوئیل داده شده است. موضوعی که قرار است قاچاق را کاهش دهد و رانندگان را وادار کند تا به‌جای خرید گازوئیل قاچاق، مازاد نیاز خود را بر اساس نرخ 28 هزار تومانی خریداری کنند. نرخ گازوئیل آزاد پیش‌تر 600 تومان بود و این افزایش قیمت نشان از افزایش 47 برابری قیمت گازوئیل دارد.
این خبر تاکنون به صورت رسمی تأیید نشده است، اما با توجه به انتشار نامه معاونت حمل‌ونقل جاده‌ای لرستان، به نظر می‌رسد دولت قصد آزادسازی گازوئیل و عرضه آن به قیمت کاملاً غیریارانه‌ای را دارد.
تغییر نمایشگر جایگاه‌ها با اولویت گازوئیل حکم صحت خبر را دارد؟
پیش‌تر در روز دوم دی سال جاری، شرکت پخش فرآورده‌های نفتی، جایگاه‌داران را ملزم کرد تا پایان ماه جاری اقدام به تغییر نمایشگرهای جایگاه‌ها و ایجاد قابلیت نمایش قیمت کل به هشت رقم را عملی کنند.
مطابق نامه منتشرشده، تا پایان ماه جاری، جایگاه‌دارها باید نسبت به تبدیل نمایشگرهای دیسپنسرها و تلمبه‌ها با اولویت ویژه دیسپنسرهای نفت‌گاز یا همان گازوئیل، به نمایشگرهایی با قابلیت نمایش قیمت کل حداقل هشت رقم و قیمت واحد 6 رقم اقدام کنند.
از سوی دیگر، رضا نواز، سخنگوی جایگاه‌داران سوخت کشور، در گفت‌وگویی تلویزیونی درباره تغییر مانیتور نازل‌های جایگاه‌های سوخت توضیح داد: «نامه‌ای به تمام جایگاه‌ها در این راستا ابلاغ شده و قرار است این طرح اجرایی شود. اجرای این طرح 300 میلیارد تا 400 میلیارد تومان برای جایگاه‌ها هزینه دارد. این اقدام دوره‌ای بوده و باید انجام می‌شده، اما اینکه این مساله علامت تغییر قیمت سوخت در آینده نزدیک باشد را نه تکذیب و نه تأیید می‌کنیم.»
با توجه به در اولویت قرار دادن نازل‌های گازوئیل و اظهارات سخنگوی جایگاه‌داران سوخت، به نظر می‌رسد خبر افزایش قیمت گازوئیل درست باشد. چراکه اگر این موضوع صحت نداشت، مسئولان به‌سرعت آن را تکذیب می‌کردند!
مصوبه هیأت وزیران در مورد افزایش قیمت گازوئیل
با توجه به خبر افزایش 47 برابری قیمت گازوئیل آزاد، باید به موضوع مصوبه هیأت وزیران هم اشاره کرد. طبق مصوبه‌ای که هشتم آبان‌ماه منتشرشد و به امضای محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهوری رسید، هیأت وزیران تصویب کردند که دریافت سوخت نفت‌گاز مازاد بر سهمیه، صرفاً با درخواست متقاضی و با قیمت خرید نفت‌گاز از پالایشگاه‌ها، در سقف 300 تا 600 لیتر در ماه، امکان‌پذیر است.
همچنین شرکت پخش موظف است سوخت مورد نیاز وسایل نقلیه سواری نفت‌گازسوز را به نرخ خرید نفت‌گاز از پالایشگاه‌ها و از طریق سامانه هوشمند سوخت عرضه کند. در صورتی که ناوگان بین شهرها تردد داشته باشند، ملاک تخصیص سهمیه سوخت، اسناد حمل صادرشده از سازمان است.
این مصوبه دو ماه پیش از خبر افزایش 47 برابری قیمت گازوئیل منتشر شد و در آن خبری از قیمت گازوئیل آزاد نبود. این بدان معناست که این مصوبه، افزایش قیمت گازوئیل را نه‌تنها تکذیب نمی‌کند بلکه مشخصاً از گازوئیل آزاد به قیمت خرید نفت‌گاز از پالایشگاه‌ها سخن به میان آورده است. یعنی قیمتی که هیچ یارانه‌ای به آن تعلق نگرفته و مستقیماً قیمت نفت‌گاز تولیدشده توسط پالایشگاه‌هاست.
با توجه به نامه منتشرشده از سوی معاونت حمل و نقل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای لرستان، قیمت 28 هزار و 500 تومانی گازوئیل با خودکار روی آن نوشته شده است. این موضوع در کنار مصوبه هیأت وزیران نشان از آن دارد که احتمالاً از فردا یعنی 16 دی‌ماه این مصوبه اجرایی و قیمت گازوئیل آزاد به‌یکباره به قیمت غیریارانه‌ای عرضه می‌شود.
البته باید توجه کرد قیمت 28 هزار و 500 تومانی گازوئیل با احتساب نفت خام است. در حالی که پالایشگاه‌ها حق‌العمل‌کاری می‌کنند. یعنی نفت خام را دریافت و بر اساس کاری که روی آن انجام شده، حق‌العمل دریافت می‌کنند. با این حساب، چرا باید قیمت نفت خام ملی در قیمت نهایی گازوئیل محاسبه شود؟
افزایش قیمت گازوئیل منجر به افزایش تورم می‌شود؟
ناوگان حمل‌ونقل و به خصوص کامیون‌داران، بارها نسبت به کافی نبودن سهمیه گازوئیل اعتراض خود را نشان داده و مدعی بودند سهمیه گازوئیل اختصاص‌یافته حتی مطابق با بارنامه ارائه‌شده هم نیست. این بدان معناست که پیش از این هم کامیون‌داران برای رساندن کالا و خدمات به مقصد، هزینه‌های زیادی متحمل می‌شدند و ناگزیر از سوخت‌گیری مازاد بر سهمیه بودند. حال با 47 برابری شدن قیمت گازوئیل آزاد، هزینه‌های آنها سر به فلک می‌کشد.
با این اوصاف باید گفت این موضوع مستقیماً بر حمل‌ونقل اثرگذار است؛ چراکه عمده ناوگان حمل‌ونقل از سوخت گازوئیل استفاده می‌کنند و کالا و خدمات را به دست مردم می‌رسانند. یعنی این اقدام منجر به افزایش قیمت تمامی کالاهای حمل‌شده از سوی ناوگان و منطقاً افزایش تورم می‌شود.
حال باید پرسید چرا پاسخ اعتراض چندین‌ساله رانندگان ناوگان حمل‌ونقل با گران کردن گازوئیل داده شده است؟ چرا مسئولان در این زمینه به طور رسمی اطلاع‌رسانی نمی‌کنند؟ نامه منتشرشده تنها در خصوص استان لرستان بوده و مشخص نیست آیا باقی استان‌ها هم مشمول این اتفاق می‌شوند یا نه.
با این حال، به نظر می‌رسد آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی از گازوئیل شروع شده است؛ شروعی که بر آتش تورم می‌دمد.
