علی محمدی‌پور پژوهشگر انجمن اقتصاد انرژی: ایران در شرایطی قرار دارد که با بحران‌های عمیقی در حوزه اقتصاد و معیشت مواجه است. از تورم و رکود گرفته تا بیکاری گسترده و کاهش قدرت خرید مردم و اینکه نشانه‌ای از بهبود شرایط اقتصادی دیده نمی‌شود. در چنین وضعیتی، مسئولان به‌جای رفع ریشه‌ای مشکلات، راه‌حلی ساده اما ویرانگر را انتخاب کرده بودند: تعطیلی‌های مکرر. هر هفته به بهانه‌ای، بخش‌هایی از کشور به‌طور ناگهانی تعطیل می‌شود؛ یک روز به خاطر آلودگی هوا، روز دیگر به دلیل کمبود انرژی و گاهی به بهانه مناسبت‌های تقویمی. اما این تعطیلی‌های زنجیره‌ای، آیا راه‌حلی برای بحران است، یا عاملی برای تشدید آن؟بر اساس گزارش‌های رسمی، حدود ۳۰ درصد از جمعیت ایران در خط فقر زندگی می‌کنند. این آمار در مناطق روستایی حتی به بیش از ۳۵ درصد می‌رسد. در فاصله فروردین ۱۴۰۳ تا بهمن همان سال، قیمت انواع خوراکی‌ها و کالاهای اساسی بین ۸۰ تا ۲۰۰ درصد افزایش یافته، در حالی که حقوق و درآمد کارگران و کارمندان تنها بین ۲۰ تا ۳۵ درصد بیشتر شده است. این شکاف عمیق میان درآمد و هزینه‌ها، زندگی را برای بسیاری از خانوارها غیرقابل‌تحمل کرده است. در چنین شرایطی، تعطیلی‌های مکرر به‌عنوان ضربه‌ای مضاعف بر پیکر اقتصاد و معیشت مردم عمل می‌کند. این تعطیلی‌ها منجر به کاهش بهره‌وری، افت تولید و افزایش هزینه‌های تولید می‌شود.در اقتصادی که حدود ۲۵ میلیون نفر در خط فقر زندگی می‌کنند و تورم سالانه ۵۰ درصد در حال بلعیدن قدرت خرید مردم است، تعطیلی‌های ناگهانی حلقه محاصره را بر کسب‌وکارها تنگ‌تر می‌کند. فقط در یک ماه اخیر، بیش از ۱۰ هزار واحد صنعتی و تولیدی به دلیل مشکلات انرژی با کاهش ظرفیت یا تعطیلی موقت مواجه شده‌اند. مشاغل خرد و کسب‌وکارهای خدماتی نیز با هر تعطیلی، هزینه‌های سنگینی متحمل می‌شوند، زیرا برخلاف تصور، بسیاری از این کسب‌وکارها حتی در روزهای تعطیل هم درآمدی ندارند و هزینه‌های ثابتشان ادامه دارد. تأثیر تعطیلی‌ها فقط در مقیاس بنگاه‌های اقتصادی خلاصه نمی‌شود. زنجیره تأمین، حمل‌ونقل، تجارت و صادرات همگی از بی‌برنامگی تعطیلات ناگهانی آسیب می‌بینند. یک تولیدکننده که برای تحویل سفارش‌های خارجی‌اش برنامه‌ریزی کرده، ناگهان با تعطیلی کارخانه مواجه می‌شود و قراردادهایش را از دست می‌دهد.کسب‌وکارهای کوچک که با چنگ و دندان در برابر بحران اقتصادی ایستاده‌اند، با چند روز تعطیلی متوالی ممکن است برای همیشه ورشکسته شوند. این تعطیلی‌ها، پیام روشنی به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی مخابره می‌کند: ایران، محیطی غیرقابل‌پیش‌بینی برای سرمایه‌گذاری است. در شرایطی که بسیاری از کشورها برای جذب سرمایه رقابت می‌کنند، ایران با تصمیم‌های غیرکارشناسی، سرمایه‌های خود را فراری می‌دهد. آیا هیچ کشوری با تعطیل کردن اقتصاد خود توانسته توسعه یابد؟ مسئله انرژی که بهانه اصلی بسیاری از این تعطیلی‌هاست، نه با بستن کارخانه‌ها بلکه با سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌های انرژی، بهینه‌سازی مصرف و مدیریت منابع حل می‌شود.در حالی که کشورهای پیشرفته در حال سرمایه‌گذاری روی انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش اتلاف انرژی هستند، ایران همچنان به سیاست‌های شکست‌خورده موقتی مثل تعطیلی متوسل می‌شود. تا زمانی که مسئولان به جای اصلاح ساختارها، با تعطیلی‌های مقطعی اقتصاد را فلج کنند، بحران اقتصادی ایران نه‌تنها حل نمی‌شود، بلکه هر روز عمیق‌تر و غیرقابل‌کنترل‌تر خواهد شد.هر چند در دولت چهاردهم به این موضوع که استفاده از انرژی خورشیدی جدی گرفته خواهد شد می‌تواند کورسوی امیدی برای جبران کسری و ناترازی انرژی تا حدودی باشد. تعطیلی‌های پی‌درپی، چیزی جز فرار سرمایه، بیکاری گسترده و تعطیلی صنایع به دنبال ندارد. آیا وقت آن نرسیده که به جای بستن درهای اقتصاد، برای بازسازی آن تصمیم‌های جدی‌تری گرفته شود؟
