در دنیای امروز، فناوری دیجیتال نقشی حیاتی در صنعت بانکداری ایفا می‌کند و بانک ملی ایران، به‌ویژه معاونت فناوری اطلاعات و شبکه ارتباطات، همواره در مسیر همگام‌سازی با تحولات نوین فناوری گام برداشته است. حمیدرضا مختاریان، معاون فناوری اطلاعات و شبکه ارتباطات بانک ملی ایران، در گفت‌وگوی پایان سال خود با نشریه بانک، به مهم‌ترین اقدامات و دستاوردهای این حوزه در سال جاری و برنامه‌های آینده اشاره کرد.
توسعه خدمات دیجیتال و بهبود تجربه کاربری
مختاریان در این گفت‌وگو اظهار داشت: ما در حوزه توسعه خدمات دیجیتال، اقدامات زیربنایی و اساسی متعددی را انجام داده‌ایم. یکی از مهم‌ترین این اقدامات، ارتقای سامانه بام بود که شامل بهبود تجربه کاربری، افزایش سرعت پردازش تراکنش‌ها، ارائه خدمات سرمایه‌گذاری خرد، توسعه مدیریت مالی شخصی و اضافه شدن قابلیت‌هایی همچون مدیریت کارت‌های بانکی و حساب‌ها و اجرای چکاد می‌شود. در حال حاضر، ۹۷ درصد از کل تراکنش‌های بانک، معادل بیش از ۲۵ میلیارد تراکنش در سال، به‌صورت غیرحضوری انجام می‌شود که نشان‌دهنده نفوذ گسترده فناوری اطلاعات در عملیات بانکی ما است.
تقویت زیرساخت‌های پرداخت و شبکه پذیرندگان
وی در ادامه افزود: در حوزه شبکه پرداخت، که یکی از مهم‌ترین درگاه‌های جذب منابع بانک است، گام‌های بزرگی برداشته‌ایم. با وجود چالش‌هایی مانند تأمین دستگاه‌های پوز، توانستیم زیرساخت‌های پشتیبانی پذیرندگان را بهبود ببخشیم. همچنین، ورود بانک ملی ایران به بیش از ۳۵۰۰ جایگاه سوخت و برنامه‌ریزی برای ارتقای کیفیت و کمیت خدمات در
این حوزه از دیگر اقدامات ما بوده است.
امنیت سایبری و افزایش پایداری خدمات بانکی
مختاریان با تأکید بر اهمیت امنیت اطلاعات و تداوم سرویس‌دهی بانک تصریح کرد: در سال جاری، تمرکز ویژه‌ای بر توسعه زیرساخت‌های امنیت سایبری داشتیم. راه‌اندازی سامانه تشخیص تهدیدات و مدیریت حملات سایبری، امنیت اطلاعات بانک را به سطح بالاتری ارتقا داد. همچنین، با تغییر بستر ارتباطات شعب به فیبر نوری، پایداری خدمات بانکی را تضمین کردیم. از سوی دیگر، سیستم اطلاع‌رسانی سریع برای پایش وضعیت سامانه‌ها را عملیاتی کردیم و با ایجاد سیستم احراز هویت متمرکز، دسترسی امن و یکپارچه را برای کارکنان فراهم آوردیم.
تحول در سامانه‌های عملیاتی و پردازشی
معاون فناوری اطلاعات بانک ملی ایران در خصوص بهبود سامانه‌های عملیاتی گفت: در این حوزه نیز تغییرات گسترده‌ای اعمال شد. یکی از این اقدامات، به‌روزرسانی سامانه سیبا با افزودن امکانات جدید بود. علاوه بر این، ارتقای رایانه مرکزی از سری Z10 به Z12، متناسب با رشد تعداد تراکنش‌ها، تسهیل امور مربوط به حساب‌ها و چک‌های برگشتی و اعمال تخفیف در کارمزدها از دیگر تغییرات مهمی بودند که در سال جاری اجرا کردیم. همچنین، در راستای نظارت بر سامانه‌های خدمات نوین، مشکلات فوری را برطرف و طرح‌های امهال را اجرایی کردیم.
داده‌محوری و تحلیل پیشرفته اطلاعات
مختاریان درباره اهمیت داده و تحلیل آن در برنامه‌ریزی‌های بانک گفت: بانک ملی ایران با رویکرد داده‌محور، تحول اساسی در زیرساخت‌های فنی و ساختاری خود ایجاد کرده و سند استقرار حاکمیت داده را تدوین کرده است. تحلیل شاخص‌های سلامت بانکی، رتبه‌بندی صنایع، بخش‌بندی مشتریان، برآورد ریسک نکول و توسعه داشبوردهای مدیریتی از جمله اقداماتی است که به ما در بهبود فرآیندهای تصمیم‌گیری کمک کرده‌اند.
نوآوری در خدمات مالی و محصولات فناورانه
وی با اشاره به نوآوری‌های صورت‌گرفته اظهار داشت: در حوزه نوآوری، تمرکز ویژه‌ای بر ارائه راهکارهای داخلی داشته‌ایم. یکی از نتایج این رویکرد، محصول «هاب خدمات مالی» است که به‌عنوان بازوی نوآورانه بانک در ارائه خدمات مالی غیربانکی فعال شده و توانسته تأمین‌کنندگان بازار سرمایه مانند صندوق‌های درآمد ثابت، سهامی و مبتنی بر طلا را در بستر دیجیتال بانک ملی ارائه دهد.
وی همچنین درباره سامانه SCF و خدمات تأمین مالی زنجیره‌ای گفت:
این سامانه با دریافت مجوزهای لازم از وزارت امور اقتصادی و دارایی، در مراحل پایانی پیاده‌سازی قرار دارد. به‌زودی، مشتریان بانک ملی ایران قادر خواهند بود از خدمات برات الکترونیک در بستر زنجیره تأمین بهره‌مند شوند.
توسعه راهکارهای لندتک و BNPL
مختاریان همچنین به معرفی راهکار BNPL (خرید اعتباری) پرداخت و عنوان کرد: این محصول فناورانه یکی از دستاوردهای مهم سال جاری بوده و فرآیندهای بازاریابی برای فروشندگان و خرید مشتریان را با تخصیص سریع اعتبار تسهیل کرده است. علاوه بر این، با ایجاد شبکه‌ای از پذیرندگان، توانستیم از خروج منابع از بانک جلوگیری کنیم.
برنامه‌های استراتژیک سال آینده
در پایان، معاون فناوری اطلاعات و شبکه ارتباطات بانک ملی ایران، به اولویت‌های راهبردی سال آینده اشاره کرد و گفت: هدف ما ادامه مسیر توسعه و تحول دیجیتال است. برخی از مهم‌ترین برنامه‌های ما عبارتند از: بازطراحی و اجرای معماری مقیاس‌پذیر، یکپارچه و ایمن برای بانک.
افزایش مقیاس‌پذیری، انعطاف‌پذیری و ارتقای سطح امنیت زیرساخت.
به‌روزرسانی سیستم‌های Core Banking با قابلیت تعامل‌پذیری بالا.
ارتقای کیفیت پشتیبانی، تضمین پایداری خدمات و بهینه‌سازی تجربه کاربری.
بهبود تجربه دیجیتال با ارائه خدمات بانکی سریع، ساده و شخصی‌سازی‌شده.
توسعه زیرساخت‌های بانکداری اکوسیستم‌محور.
بهبود روابط با بازار سرمایه و ایجاد پیوند بین بازار پول و سرمایه.
توسعه راهکارهای اختصاصی فناورانه برای مشتریان خاص.
وی در پایان تأکید کرد: تحول دیجیتال در بانک ملی ایران، نه یک پروژه کوتاه‌مدت، بلکه مسیری استراتژیک و مستمر است که با تلاش همکاران و همراهی مشتریان، به پیشرفت روزافزون بانک کمک خواهد کرد.
