نسترن فراهانی روزنامه نگار: طبق آمار موسسه کپلر، ذخایر نفتی شناور ایران به نزدیک صفر رسیده است. در عین حال رویترز هم از تخفیف‌های ویژه ایران به چین در بازار نفت خبر داد و این شائبه هم وجود دارد که کاخ سفید به ریاست جو بایدن از تحریم‌های نفتی ایران چشم‌پوشی کرده است.
گزارش اخیر موسسه کپلر از صفرشدن ذخایر نفتی شناور ایران حکایت دارد. این در حالی است که وزارت خزانه‌داری آمریکا تاکنون در ظاهر 176 تحریم بر شبکه فروش نفت ایران شامل نفتکش‌ها، شرکت‌ها و افراد اعمال کرده است.
موضوعی که باعث شده شائبه‌هایی مبنی بر چشم‌پوشی آمریکا از تحریم‌های نفتی ایران در شرایط بدون اجرای برجام مطرح شود. حتی اگر توافق پنهانی هم در کار نباشد، به نظر می‌رسد افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی، آمریکا را بر آن داشته تا تحریم‌های خود علیه نفت ایران را حداقل برای مدتی نادیده بگیرد و اجازه ورود آن به بازار را بدهد. به‌ویژه آنکه شرایط بازار نفت تأثیر مستقیمی روی انتخابات سال آینده ریاست جمهوری آمریکا خواهد گذاشت.
گرچه اکنون چنین شرایطی را باید به فال نیک گرفت، اما رویترز در گزارشی دیگر از تخفیف‌های ویژه ایران به چین در فروش نفت خبر داده است. چنانکه میزان این تخفیف طی 9 ماه بیش از 4.2 میلیارد دلار بوده است.
در همین زمینه چندی پیش از سوی منابع داخلی اعلام شد که موجودی ذخایر نفتی شناور ایران پس از بارگیری اکثر این ذخایر به مقصد چین به صفر رسید که این مسئله پیامدهای سیاسی و اقتصادی دارد. این ذخایر با وجود تحریم‌های ایالات متحده آمریکا فروخته شد.
نگاهی به آمار نشان می‌دهد ایران در سال‌های گذشته بزرگ‌ترین ذخایر نفتی شناور جهان را در اختیار داشت و بخش اعظم این ذخایر را میعانات گازی تشکیل می‌داد. میعانات ذخیره‌شده در نفتکش‌های عظیم در برخی مواقع از 80 میلیون بشکه فراتر رفت.
مدتی قبل هم بلومبرگ در گزارشی در این رابطه نوشت: ایران با ادامه پیشرفت مذاکرات هسته‌ای، نفت بیشتری به کشتی‌ها برای سرعت بخشیدن به صادرات در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات و رفع تحریم‌ها منتقل کرده است.
چرا ذخایر نفتی شناور ایران کاهش یافت؟
حشمت‌ا… فلاحت‌پیشه، نماینده مجلس دهم، در رابطه با علت کاهش ذخایر نفتی شناور ایران به تجارت‌نیوز گفت: در شرایط تحریم چین مقصدی پایدار برای نفت ایران است. این کشور در اوج تحریم‌ها اجازه داد ایران نفتش را با تخفیف صادر کند. بنابراین دالانی برای تجارت نفت بین ایران و شرکت‌های چینی شکل گرفت که برای دو طرف به‌صرفه است. در اوج کمبود نفت در بازار طرف‌های چینی، نفت ایران را با تخفیف ویژه می‌برند و برای ایران هم دور زدن کلان تحریم‌هاست. در واقع یک طرف ماجرا چین است که آمریکایی‌ها با این کشور وارد چالش‌های اساسی نمی‌شوند.
وی افزود: آمریکا به دلیل شرایط حاکم بر بازار نفت چشم خود را بر صادرات نفت ایران بسته‌اند. بعضاً نفت شناور و نفت سرگردان بازار ایران به بیش از 25 میلیون بشکه می‌رسید، اما عملاً این نفت فروش رفته است و دلیل اصلی آن به جنگ روسیه و اوکراین بازمی‌گردد. جنگ اوکراین باعث شد به یکباره نیمی از نفت روسیه در بازار جایگاه پیدا نکند و بخش عمده نفت وارد بازار تحریمی شود.
به عقیده او بحران‌هایی که در شرایط طبیعی شکل گرفت نیز باعث افزایش 30 تا 40 درصدی قیمت نفت شد. آمریکایی‌ها می‌دانستند که اگر در شرایط فعلی نرخ بدهند علاوه بر اینکه کمبود نفت در بازار وجود دارد و امکان تحریم روسیه کاهش پیدا می‌کند، قیمت نفت هم افزایش پیدا می‌کند. از این رو آمریکایی‌ها به سمت حفظ توازن در بازار جهانی نفت و همچنین حفظ قیمت آن حرکت کردند.
فلاحت‌پیشه تاکیدکرد: موضوع غزه نیز نوسانی طبیعی در بازار جهانی نفت ایجاد کرد. در چنین شرایطی موقعیت برای عرضه بیشتر نفت ایران فراهم شد. نفت ایران کانال عرضه مطمئنی در شرق پیدا کرده و نفت روسیه نیز از کانال هندوستان مجدداً به غرب وارد می‌شود. اکنون بازار انرژی در حال تطبیق خود با بحران‌های دنیاست.
نماینده سابق مجلس توضیح داد: شرایطی که ذیل تجارت خارجی در ایران شکل گرفته با واقعیات موجود چندان هم‌خوان نیست و ایران بیش از مانوری که امروز می‌دهد فضای مانور دارد. علاوه بر اینکه جنگ اوکراین در جریان است جنگ‌های دیگری هم ادامه دارد و ایران باید تخفیف‌ها را کاهش دهد و بتواند نفت خود را بدون تخفیف بفروشد.وی با اشاره به قرارداد نانوشته میان ایران و آمریکا برای فروش نفت ایران تصریح کرد: این قرارداد تنش‌زدایی همه جانبه‌ای بین ایران و آمریکا بود. ولی این قرارداد دارای ضمانت اجرا نیست. تعهدات بین‌المللی ضمانت اجرای توافق نانوشته بین ایران و آمریکاست. حتی اگر توافقی بین ایران و آمریکا شکل نمی‌گرفت، آمریکایی‌ها هم عزمی برای تحریم نفت ایران نداشتند. در واقع گشایش‌های موجود در مسیر فروش نفت ایران به خاطر تحولات بین‌المللی است نه عنایت آمریکا.
