فاطمه جوادی روزنامه نگار: عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران معتقد است که دولت بعدی برای عبور از وضعیت آشفته صنعت و بازار خودرو باید ارتقاء تولیدات داخلی را در دستور کار قرار دهد و به موازات آن واردات خودرو را دنبال کند؛ به نحوی که خودرو به عنوان یک کالای مصرفی در خدمت مردم باشد، نه این که مردم در خدمت خودرو به عنوان یک کالای سرمایه‌ای باشند.صنعت خودرو دولتی اداره می‌شود و بحث واگذاری سهام خودروسازان در حد یک وعده باقی مانده است؛ اما این تمام ماجرا نیست؛ چراکه قیمت خودرو دستوری تعیین می‌شود و به تبع آن تولید خودرو برای خودروساز صرفه اقتصادی نداشته و کمبود تولید بازار را آشفته می‌کند؛ بماند که برای همان تعداد ناکافی خودروی تولید شده، خودروساز انگیزه‌ای برای افزایش کیفیت تولیدات خود ندارد.
در نتیجه چنین وضعیتی، دو خودروساز بزرگ دولتی با زیان انباشته بیش از 200 هزار میلیارد تومانی مواجه هستند و در شرایطی قرار گرفته‌اند که با تعداد پرسنل بالا و بهره‌وری پایین، نه راه پس دارند و نه راه پیش.
از سوی دیگر، بازار خودرو هم در وضعیت ملتهبی به سر می‌برد. خودرو از یک کالای مصرفی به عنوان یک وسیله حمل‌ونقل، به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده و تحت‌تاثیر نوسانات نرخ دلار و تورم بالای موجود قرار گرفته است، به گونه‌ای که در چند ماه گذشته بی‌سابقه‌ترین افزایش قیمت خودرو به دنبال جهش نرخ ارز رقم خورده است و خودروهایی که در کشورهای همسایه دیگر از رده خارج محسوب می‌شوند، در ایران به مدد تورم به گنجی ارزشمند بدل شده و به ابزاری برای سوداگری و دلالی تبدیل شده‌اند.
در شرایطی که هم خودروساز از وضعیت فعلی ناراضی است و به دنبال راهی برای تنفس می‌گردد و هم دست مردم به عنوان مصرف‌کننده از خرید خودرو کوتاه شده است، دولت بعدی باید چه سیاست‌هایی را در حوزه خودرو دنبال کند تا قدری از التهابات موجود در صنعت و بازار خودرو کاسته شود؟
در همین زمینه هرویک یاریجانیان، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران گفت: دولت باید یک برنامه بلندمدت برای ارتقای کیفیت صنعت خودرو داشته باشد و در کنار این موضوع و تا زمانی که ارتقاء انجام شود، باید با واردات، التهابات بازار را مدیریت کند؛ تا زمانی که واردات را در مدار نیاوریم، این التهاب از بین نمی‌رود.
وی افزود: باید به یک نتیجه نهایی برسیم که آیا ما در تولید خودرو مزیت رقابتی داریم یا نداریم، کاملاً نامشخص است که خودروساز ما به دنبال ساخت چه کلاس خودرویی است و بلاتکلیفی خودروساز به اجتماعی که ما در آن زندگی می‌کنیم نیز، در حال تسری است و شهرداری مجبور شده برای ناوگان حمل‌ونقل عمومی از چین اتوبوس وارد کند تا از این بی‌تکلیفی خارج شود.
یاریجانیان ادامه داد: اسم خودمان را خودروساز گذاشته‌ایم، اما در بسیاری از کلاس‌های خودرویی، خودرو نداریم، برای مثال ناوگان تاکسیرانی ما نیاز به ون دارد، اما تولید ون در کشور ناچیز است یا برای تأمین امنیت شخصیت‌های خودمان، تولید خودروی ضدگلوله نداریم. در زمینه تولید انواع وانت هم محدودیت بسیاری وجود دارد و وانت با تکنولوژی قدیمی و مصرف سوخت بیشتر تولید می‌شود که اگر سوخت گران شود، استفاده از آن صرفه اقتصادی ندارد. همچنین آمبولانس‌هایی که داخل کشور تولید می‌شود که استانداردهای جهانی را ندارد.
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران تصریح کرد: برای عبور از تمام این موارد، باید به سمت بهینه‌سازی حرکت کنیم. متاسفانه تا زمانی که به بهینه‌سازی فکر نکنیم، حداقل روی چند کلاس خودرویی متمرکز نشویم و خودروی خوب نسازیم تا به بازارهای جهانی راه پیدا کنیم، همین وضعیت فعلی ادامه می‌یابد که ماشین‌های دهه هفتاد و هشتاد را تولید کنیم.
با شرکت‌های خارجی مطرح خودرو بسازیم
این فعال اقتصادی تاکید کرد: روی ساخت هیچ نوع خودرویی مزیت نداریم، اما می‌توان با شرکت‌های خارجی مطرح مانند تویوتا سرمایه‌گذاری مشترک انجام داد و خودرو تولید کرد.
یاریجانیان توضیح داد: در کشور ما یک ماشین ساخته می‌شود و سپس برای استفاده خاصی مانند تاکسیرانی یا پلیس راهور به کار گرفته می‌شود، در حالی که در کشورهای دیگر تاکسی به دنیا می‌آید و ماشین از روز اول به عنوان تاکسی طراحی می‌شود. ماشین‌ها باید بهینه‌سازی شوند، به‌طوری که از روز اول باید بگوییم که این ماشین، تاکسی است، اگر این کار را انجام دهیم می‌توانیم بگوییم با استانداردهای جهانی برای رفاه اجتماعی مردم مطابقت داریم.
با حجم انبوه خودروهای فرسوده شبیه کوبا شده‌ایم
وی اظهار کرد: اگر واردات خودرو اتفاق نیفتد، با حجم گسترده‌ای از ماشین‌های قدیمی و فرسوده مواجه خواهیم شد و از لحاظ این همه ماشین قدیمی و پرمصرف و پراستهلاک یک مقدار هم در حال شبیه شدن به کوبا هستیم و اینها هزینه‌هایی است که داریم به مردم خودمان تحمیل می‌کنیم.
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران گفت: بسیاری از کشورها ماشین را 5 ساله می‌فروشند، ولی ما ماشین را از قبل ثبت‌نام می‌کنیم و قرعه‌کشی انجام می‌دهیم، در حالی که هیچ جای دنیا خودرو را به این روش نمی‌فروشند. خودرو کالایی مصرفی است، باید به این نتیجه برسیم که خودرو در خدمت خانواده باشد، نه این که منابع مالی خانواده برای خرید خودرو به هر قیمتی هزینه شود.
