سمیه رسولی روزنامه نگار: گروه اقتصادی: نرخ دلار در هفته گذشته روند پر نوسانی را سپری کرد؛ به‌طوری‌که پس از شروع درگیری میان فلسطینی‌ها و رژیم صهیونیستی و با جوسازی دلالان، قیمت آن به محدود 52 هزار تومان رسید، اما با فروکش‌کردن اثرات روانی نرخ ارز با کاهش همراه شد.
بر همین اساس نیز مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که با انتشار اخبار جدید آزادسازی منابع ارزی و آرام‌شدن جو بازار، دلار در بازار غیررسمی به روند کاهشی خود ادامه داده و وارد کانال 50 هزار تومان شده است؛ وضعیت به گونه‌ای است که دلار در کف بازار ارز و خیابان فردوسی تهران با قیمت 50, 500 تومان هم خریدار ندارد و معامله‌گران بیشتر تمایل به فروش دارند.
از سویی دیگر دلار در کانال‌های فضای مجازی هم به کانال 50 هزار تومانی سقوط کرده است و شاهد ادامه روند کاهشی نرخ دلار غیررسمی هستیم. به طور معمول، دلالان بازار ارز که بیشتر به دنبال اخبار منفی هستند تا با القای هیجانات از نوسان نرخ ارز سودسازی کنند حالا که جو بازار آرام شده، عقب نشسته و شاهد کاهش نرخ دلار هستند.
شاهد ثبات نسبی در بازار ارز هستیم
در همین راستا، علی شریعتی عضو اتاق بازرگانی ایران درباره بازار ارز، گفت: این بازار در حال حاضر به یک آرامش و ثبات نسبی رسیده است؛ اما سفته‌بازان، کاسبان ارزی و کانال‌های دلار فردایی همگی مترصد نشانه‌هایی هستند تا با آتش‌زدن به بازار ارز، جهت موج‌سواری برای معاملات سفته‌بازی اقدام کنند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا بازار ارز همانند سال گذشته دچار نوسانات شدید خواهد شد یا خیر اظهار کرد: در حال حاضر به دلیل دیپلماسی مناسب دولت با کشورهای منطقه و کاهش تنش‌ها، وضعیت خوبی را شاهد هستیم و اگر مشکل خاصی پیش نیاید، نرخ ارز تحت کنترل خواهد بود. همچنین مسئولان در سال گذشته تمام تلاش خود را برای کنترل بازار ارز انجام دادند اما به علت محدودیت منابع ارزی، دستشان خالی بود.
عضو اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: در حال حاضر با توجه به آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده و نیز تعاملات دیپلماسی ایران با کشورهای منطقه به ویژه کشور عربستان، فروش نفت و. … وضعیت منابع ارزی دولت برای کنترل نرخ ارز بسیار مناسب است؛ بنابراین نوسان زیادی در نرخ دلار وجود نداشته و روند آرام فعلی ادامه خواهد یافت.
نرخ ارز تحت کنترل است
شریعتی ادامه داد: منابع ارزی آزاد شده، فشار وارده بر بازار ارز را پوشش می‌دهد؛ در حالی که سال گذشته چنین چیزی وجود نداشت. همچنین تسهیلاتی که برای بازگشت طلا توسط دولت صورت گرفت باعث شد تا ورودی ارز بهبود پیدا کند و مخارج روزانه ارزی کشور از محل منابع قبلی استفاده و فشار روی بازار ارز کمتر شود.وی افزود: هم‌اکنون آرامش نسبی بر بازار حاکم شده و شرایط هیجانی وجود ندارد؛ به طور مثال وقتی دلار در چند روز گذشته به 53 هزار تومان رسید، به دلیل سوءاستفاده دلالان و موج سواری آنان بود اما با کاهش دوباره نرخ ارز مشخص شد که دولت به خوبی بازار را تحت کنترل دارد.عضو اتاق بازرگانی ایران ضمن اشاره به اینکه بیشتر منابع ارزی کشور صرف واردات کالاهای اساسی می‌شود، بیان کرد: خرید سالانه 14 تا 16 میلیارد دلار کالای اساسی توسط دولت، سهم زیادی در ایجاد نابسامانی در بازار ارز دارد. این خریدها همگی بحث ذخایر استراتژیک مانند گندم، جو و گوشت است ولی میزان ارزبری بالایی دارند و متوقف نمی‌شود.
پیش‌بینی نرخ دلار تا پایان سال
شریعتی اظهار کرد: معمولاً هیجانات نرخ ارز در روزهای پایانی هفته به دلیل تعطیل بودن بانک‌ها و تحلیل مسائل منطقه، موجی ایجاد می‌کند تا دلالان و سفته‌بازان با نوسانات ساختگی سودی به دست آورند.وی در پایان گفت: فکر می‌کنم تا پایان سال با توجه به حجم شبه‌پول در بازار و میزان تورم فعلی، ممکن است دلار تا پایان سال با شیب ملایم 10 درصدی بالا رفته اما همچنان در کانال 50 هراز تومان باقی خواهد ماند.
جمع کردن نقدینگی از جامعه باعث کنترل قیمت دلار شد
علی فراقی کارشناس اقتصادی هم در باره علت افزایش قیمت دلار به مهر، گفت: درچند روز گذشته شاهد رفتار نوسان گونه و بسیار هیجانی در بازارهای مختلف کشور از جمله دلار بودیم که در جهش اولیه برخی را بر این باور داشت که فنر دلار بار دیگر در رفته و به احتمال قوی شاهد سقف‌ها و قیمت‌های بالاتری در این ارز هستیم که در پله‌های اولیه عبور از سقف 60 و پس از آن دست کم محدوده‌های 70 هزارتومانی را برای آن متصور بودند ولی پس از چند روز طی کردن هیجان مثبت شاهد برگشت قیمت‌ها به محدوده‌های قبلی شکسته شده هستیم و حال سوالی که شاید ذهن خیلی از افراد را مشغول کند دلایل اصلی و مهم این پرش قیمتی و بازگشت مسیر رفته باشد.
فراقی افزود: در قسمت اول بهتر است دلایل اصلی و فرعی رشد و پس از آن برگشت دوباره به قیمت‌های اولیه را بررسی کنیم. مهم‌ترین دلیل را می‌توان افزایش یکباره میزان ریسک سیستماتیک که همان وقوع جنگ باشد که خواه یا ناخواه وقوع آن و موارد پیرامون در بیشتر کشورها چه از لحاظ اقتصادی خصوصاً کشورهای درگیر مستقیم و چه از لحاظ روانی قابل لمس است که عملاً در مواجهه با این گونه اتفاقات افراد دارایی‌های خود را با تغییر به دارایی‌های امن‌تر جا به جا می‌کنند که علیرغم طلا که در جهان این گزینه امن به صورت سنتی همیشه بوده است در کشور ما به غیر از طلا دلار هم چنین دیدگاهی را در چند سال اخیر پیدا کرده است که باعث تقاضای بالایی همچون طلا برای دلار می‌شود.
این کارشناس و فعال اقتصادی با بیان اینکه شاید نکات و موارد ریز و درشت دیگری هم درباره رشد دلار دخیل باشند، گفت: اگر دقت کنیم با وجود دیدگاه رشد که در بلندمدت درباره دلار در کشور وجود دارد شاهد کاهش نوسانات آن در کشور در چند ماه اخیر بودیم که مهم‌ترین و تأثیرگذارترین دلیل این اتفاق است که به محض وقوع تأثیر تقاضای هیجانی خود را بر این بازار اعمال کرد.
وی افزود: در مرحله بعدی شاهد برگشت دوباره پس از عبور از هیجانات اولیه این بازار به قیمت‌های گذشته بودیم که قبل از اینکه بخواهیم به یکی از مهم‌ترین علت آن اشاره داشته باشیم اگر از دیدگاه نوسانات خود قیمت و موارد تکنیکی این اتفاق را بررسی کنیم به این مورد دست می‌یابیم که در اکثریت مواقع هرزمان شاهد رفتاری هیجان گونه و قدرت مند در بازاری در یک بازه کوچک باشیم این حرکت پس گرفته خواهد شد و از جایگاه اولیه گذشته خود بازار دوباره اقدام به تصمیم گیری و قیمت گذاری می‌کند.
فراقی سیاست‌های اخیر بانک مرکزی را در کاهش قیمت دلار مؤثر دانسته و تاکید کرد: برای مهم‌ترین علت بازگشت به این نقاط قیمتی گذشته می‌توان به سیاست پیش گرفته سیاست گذار اشاره نمود که در سال اخیر (خصوصاً در فصل دوم و سوم سال) به طور قدرتمندی در حال جمع آوری حداکثری موتور محرک هر بازار (نقدینگی) است که علیرغم دیدگاه رشدی در بلندمدت که ناچارا به وقوع خواهد پیوست و در دسته بدیهیات قرار می‌گیرد (با توجه با روند چاپ پول صرفاً سیاست گذار در حال به تعویق انداختن جهش قیمتی است) توانایی جا به جایی را (همانند بازاری چون بازار سرمایه با وجود ارزندگی بیشتر و ریسک کمتر در رکودی فرسایشی به سر می‌برد) نخواهد داشت، البته تا زمانی که سیاست گذار توانایی کنترل بیش از این را نداشته باشد که پس از آن واقعاً شاهد رکورد شکنی‌های دوباره باشیم.
دلار می‌تواند ثبات را حفظ کند؟
طبق گزارش اخیر بانک مرکزی، با اقدامات و پیگیری‌های حقوقی، موانع قضائی جهت دسترسی به دارایی‌های ارزی این بانک در لوکزامبورگ به ارزش 1.7 میلیارد دلار برطرف شده و این منابع هم‌اکنون در دسترس بانک مرکزی ایران قرار گرفته است. علاوه بر این، طبق اظهارات یحیی آل‌اسحاق، رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، 10 میلیارد دلار از پول‌های ایران در عراق برای خرید کالاهای غیرتحریمی به بانک تجارت این کشور سپرده شده است.
به هرحال کارشناسان اقتصادی معتقدند یکی از اصلی‌ترین عوامل بروز جهش ارزی در ماه‌های پایانی سال 1401، مشکل تأمین مالی ارز باکیفیت برای تأمین مالی کالای اساسی بود، انتشار اخبار آزادسازی منابع ارزی در کشورهای مختلف بسیار حائز اهمیت است چراکه با این اوصاف به نظر می‌رسد بازارساز برای ایفای نقش در بازار نسبت به گذشته از توانایی بیشتری برخوردار است. در باور بیشتر فعالان اقتصادی به علت تورم باید هر سال افزایش، قیمت دلار را شاهد باشیم اما اگر سیاست‌های ثباتی در اقتصاد همراه با افزایش رشد اقتصادی، افزایش سرمایه گذاری خارجی، ورود ارزهای قابل توجه به اقتصاد، امن سازی کشور برای سرمایه گذار خارجی، جهش در برنامه‌های زیرساختی مانند ایجاد کریدورهای زمینی باشد می‌توان امید داشت که سیاست گذار بتواند نرخ دلار را تا سال‌های سال در یک نقطه ثابت نگه دارد
