پریسا حاجی محمدی دکتری کسب و کار حرفهای DBA: روز جهانی شهروند سالمند در ماه اوت است و وقتی در جوامع بین المللی از افراد بالای شصت سال Senior خطاب میشوند بمعنای ارزشمند بودن این طیف بسیار والا مقام از شهروندان است که البته تکریم سالمندان و احترام آنان، از آموزههای قرآنی است: وَ بِالْوَالِدَینِ إِحْسَانًا إِمَّا یبْلُغَنَّ عِندَک الْکبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا کرِیمًا وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَهِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا کمَا رَبَّیانِی صَغِیراً
و به پدر و مادر خود احسان کنید. اگر یکی از آن دو یا هر دو در کنار تو به سالخوردگی رسیدند، به آنها حتی اوف مگو و به آنان پرخاش مکن و با آنها سخنی شایسته بگوی و از سر مهربانی، بال فروتنی بر آنان بگستر و بگو: پروردگارا! آن دو را رحمت کن، چنانکه مرا در خُردی پروراندند.
حفظ و احترام و ارزشگذاری به پدران و مادرانی که شهروند ممتاز و با تجربه این مرز بومند از الویت های همه اقشار جامعه است. سالمندی فرایندی زیستشناختی است که زمینه وقوع بعضی از دگرگونیهای طبیعی در کالبد و کاهش نیروی انسان را پدید میآوردو در بعد روانی نیز به معنای فرسودگی تدریجی انسان است که موجب کاهش طراوت و شادابی، عزم و اراده، اعتماد بهنفس، قدرت خطرپذیری و احساس مفید و مولد بودن میشود. بنابراین با توجه به روند رو به رشدی که کشور ما در میانگین سنی هم میهنان خود رقم میرند ما را به این تفکر وا میدارد که چگونه این تهدید اجتماعی را به فرصتی امن برای همه اقشار جامعه با وضعیت بُرد- بُرد تبدیل کنیم.
یک ایده نو و خلاقانه ادغام خانه سالمندان را با یک پرورشگاه کودکان مطرح کرده است و نتیجه این کار شگفت انگیز بوده است. این ادغام در جوامع بین المللی با نتیجه شگفت انگیزی مواجه شده است و باعث شده سالمندان دیگر احساس تنهایی و رها شدن نداشته باشند و به واسطه همنشینی و بازی با کودکان، روحیه بهتری پیدا کنند و سطح امید به زندگی آنها نیز افزایش یابد، همچنین کودکان نیز از داشتن والدین جدید و با محبت خود، احساس آرامش و امنیت بیشتری پیدا کردهاند.
این امر از نظر مراقبت و بهبود کیفیت جسمانی افراد نیز نتایج خوبی بهمراه دارد. وقتی روزهای سختی را سپری میکنید یا مشکلی پیش میآید و آن بچههای کوچک را میبینید که بازی میکنند و لبخند میزنند، این لبخند کودکانه روز شما را میسازد. خیلی از ما را حتی دنیای پرچرخش امروز از خانوادههایمان جدا کرده است و مشغول دویدنهای زندگی و ناگزیر به غرق شدن در روزمرگی هستیم و گاهی یکمرتبه بازنشسته میشویم و بخود میآییم حال آنکه وقتی به کودکی در نزدیکیمان که بی توجه به مسائل و مصائب دنیا میخندد و بازی میکند و شاد است و شیطنت میکند مینگریم، آنوقت است که میاندیشیم چقدر کودکی کردن خوب است و این نشاط را در ما شکوفا میکند.
در واقع پیری یک سِیر طبیعی و اجتنابناپذیر است. در حالی که تبلیغات سعی میکنند پیری را امری توقفپذیر جلوه دهند، باید گفت هیچ راه واقعی برای انجام این کار وجود ندارد. اما خوشبختانه با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی میتوان از سرعت پیری کاست و بر میزان سلامت کلی افزود. تحقیقات جهانی بسیار زیادی نشان داده است که شادی و سلامتی رابطه مستقیمی با هم دارند. شادی میتواند قلب ما را سالمتر، سیستم ایمنی بدن ما را قویتر و عمر ما را طولانیتر کند. تأثیر شادی در سالمندان یکی از مهمترین موضوعاتی است که مطالعات بسیاری در مورد آن صورت گرفته و همه آنها نشان دادهاست که یک فرد شاد، در آینده نیز فرد سالمتری محسوب میشود پس ایجاد شادی در خانه و جامعه و ایجاد حس امنیت در یک محیط شاد و بانشاط برای بهره بردن هر چه بهتر از نعمتهای خداوند متعال چه برای خودمان و چه برای پدران و مادرانی که بعنوان یک موهبت در کنارمان هستند امری بدیهی است و همچنین است که جوانان باید بدانند که عمر به سرعت میگذرد و طولی نمیکشد که آنان به میانسالی میرسند و میانسالان پیر میشوند. امام علی (علیه السلام) فرموده است: «وَقِّروُا کبارَکمْ، یوَقّرْکمْ صِغارُکم به بزرگانتان احترام کنید تا کوچکترها هم به شما احترام کنند».
سازمان ملل در سال 1982 شورای جهانی سالمندی را تشکیل داد و در همان سال طرحی را برای تعیین یک روز جهانی برای سالمندان ارائه داد، اما واقعیت این است که این امر کافی نیست، و با توجه به روند رو به رشد و پیری جمعیت در ایران بایستی برای گسترش احیاء فرهنگ تکریم شهروندان ارشد جامعه، جوانان را بیشتر با برنامههایی در این زمینه برای شاد و سالم نگه داشتن جامعه و حفظ احترام سالمندان آشنا کنیم. امید است بتوانیم قدرشان را آنطور که شایسته است محترم بدانیم تا دعای خیرشان را بدرقه راهمان کنند… پدر و مادر عزیزم خدا حفظتان کند!