روند و علت نوسانات بازارهای مالی واکاوی شد؛ سایه سنگین نوسان و ابهام برسر بازار سرمایه

فرزاد حسن‌زاده-  در حالی‌که شاخص کل بورس در اردیبهشت‌ماه با رسیدن به سطح تاریخی 3 میلیون و 252 هزار واحد رکوردشکنی کرد، بازدهی آن تنها 1.01 درصد بود؛ موضوعی که در کنار افت سنگین سه روز اخیر و بلاتکلیفی در مذاکرات ایران و آمریکا، سرمایه‌گذاران را در تصمیم‌گیری برای آینده سردرگم کرده است.

در یک ماه اخیر، تمامی بازارهای مالی در ایران، از بورس گرفته تا طلا و دلار، تحت‌تأثیر اخبار مربوط به مذاکرات ایران و آمریکا بودند. با ادامه مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا، شاخص کل بورس نیز در اردیبهشت‌ماه به رکوردشکنی‌های خود ادامه داد و در نهایت در تاریخ 28 اردیبهشت موفق شد در نقطه 3 میلیون و 252 هزار و 214 واحدی قرار بگیرد.

بازار سرمایه در این ماه رکوردهای دیگری نیز ثبت کرد؛ مانند ورود بیش از 5 هزار میلیارد تومان به معاملات خرد بازار سرمایه در تاریخ 22 اردیبهشت که این میزان ورود پول، در 5 سال اخیر بی‌سابقه بوده است. همچنین شاخص هم‌وزن بورس، که نمادهای متوسط و کوچک بازار سرمایه را نمایندگی می‌کند، در تاریخ 9 اردیبهشت‌ماه موفق شد پس از 3 ماه، از سقف تاریخی خود عبور کند. همه این آمارهای مثبت، در همین اردیبهشت‌ماه ثبت شده‌اند. اما با تمام اینها، شاخص کل بورس در ماه اردیبهشت تنها 1.01 درصد بازدهی کسب کرد؛ در حالی‌که در فروردین‌ماه، بازدهی شاخص کل بورس بیش از 13 درصد بود. به گزارش اقتصادآنلاین، شاید اصلی‌ترین عاملی که موجب شد تا اردیبهشت‌ماه برای بازار سرمایه نوسانی باشد را باید در دو مسئله بررسی کرد:

1. طولانی شدن فرآیند مذاکرات ایران و آمریکا: بعد از 4 دور مذاکره غیرمستقیم میان دو کشور در هفته‌های اخیر، شاهد آشکار شدن اختلافاتی جدی میان ایران و آمریکا بر سر موضوع حق غنی‌سازی ایران بودیم. همین مسئله موجب شد تا در روزهای 20 و 21 اردیبهشت، شاخص کل بورس در دو روز، نزدیک به 2.5 درصد کاهش پیدا کند. به‌طور کلی، طولانی شدن مذاکرات میان ایران و آمریکا نقش اصلی در عملکرد نوسانی بورس در این ماه داشت.
2. بحران ناترازی انرژی: این مسئله، ریسک جدیدی را به بازار سرمایه تحمیل کرد. صنایع فلزات اساسی و شرکت‌های سیمانی، در یک ماه اخیر به‌شدت درگیر این موضوع بودند. تداوم این بحران می‌تواند موجب افت شدید تولید شده و این دو صنعت مهم کشور را زمین‌گیر کند. از زمان انتشار خبر آغاز مذاکرات ایران و آمریکا، در بازارهای موازی با بازار سرمایه، مانند دلار و طلا، شاهد ریزش شدید قیمت‌ها در فروردین‌ماه بودیم. این کاهش قیمت‌ها به‌دلیل کاهش انتظارات تورمی شهروندان پس از شروع مذاکرات رخ داده است.

در میان بازارهای مختلف در اردیبهشت ماه، صندوق‌های طلا با رشد 11.79 درصدی بیشترین بازدهی را داشته‌اند؛ در حالی‌که در ماه گذشته کمترین بازدهی را ثبت کرده بودند. پس از آن، طلای 18 عیار با 1.74 درصد، دلار بازار آزاد با 1.55 درصد، سکه امامی با 1.13 درصد و در نهایت شاخص کل بورس با وجود رسیدن به سقف تاریخی خود در تاریخ 28 اردیبهشت، تنها با 1.01 درصد رشد، کمترین بازدهی را در میان بازارهای مالی به خود اختصاص داده‌اند.

با توجه به تداوم ابهام در نتیجه مذاکرات ایران و آمریکا، در روزهای اخیر شاهد خروج سرمایه از بازار سهام بوده‌ایم؛ به‌گونه‌ای که شاخص کل بورس در سه روز اخیر بیش از 4 درصد افت کرده، در حالی‌که بازارهای موازی مانند طلا و ارز رشد محسوسی نداشته‌اند. این شرایط حاکی از آن است که سرمایه‌گذاران در حال حاضر منتظر مشخص شدن نتیجه نهایی مذاکرات هستند تا جهت‌گیری سرمایه‌گذاری خود را تعیین کنند.