مکانیسم صندوق‌های اهرمی در ایران

محمدصادق میرزایی کارشناس بازار سرمایه: این روزها زمزمه‌هایی در میان فعالان بازار سرمایه به گوش می‌رسد، مبنی بر اینکه صندوق‌های اهرمی به بورس سمت و سو می‌دهند اما باید گفت صندوق‌های سهامی تابع سهم‌ها هستند. اینکه بسیاری از افراد فکر می‌کنند، این صندوق‌ها به بازار سهام جهت می‌دهند اشتباه است؛ چرا که صندوق‌های اهرمی تابع ارزش دارایی‌های پرتفوی خود هستند.مکانیسم صندوق‌های اهرمی در ایران استاندارد نیست؛ صندوق‌های اهرمی کشور با صندوق‌های اهرمی در دنیا متفاوت هستند، چرا که در جهان این صندوق‌ها بیشتر بر پایه معاملات آپشن عمل می‌کنند.در کنار واحدهای ممتاز صندوق‌های اهرمی، واحدهای عادی هم وجود دارد که به سرمایه‌گذاران سود ثابت می‌دهد. این امر سبب می‌شود در بلندمدت این صندوق‌ها نتوانند رشد خوبی را کسب کنند.اعتقاد دارم در صندوق‌های اهرمی نباید با دید بلندمدت سرمایه‌گذاری کرد و باید نسبت به این صندوق‌ها دید کوتاه‌مدت و نوسانی داشت. به‌طور نمونه صندوق اهرم از سقف اردیبهشت بالغ بر 50 درصد ریزش داشته که نسبت به تورم موجود و مقایسه با سایر دارایی‌های مختلف، عملکرد ضعیف‌تری داشته است.بازار سرمایه کشش و پتانسیل این تعداد بسیار بالای صندوق اهرمی را ندارد. در بسیاری از رسانه‌ها به مسئولان هشدار دادیم که مجوزی برای تأسیس صندوق جدید منتشر نشود، اما نهادها و مسئولان گوش شنوا در این باره نداشتند و مجدداً به دنبال تأسیس صندوق اهرمی جدید هستند.سوالاتی در خصوص ضریب اهرمی این صندوق‌ها از طرف سهامداران مطرح می‌شود. صندوق‌هایی که میزان ضریب اهرمی کمتری داشته باشند، دارای ریسک کمتری هستند و طبعاً در اصلاحات و ریزش‌های بازار عملکرد بهتری دارند.صندوق‌هایی که دارای ضریب اهرمی بالاتری هستند، در روندهای صعودی بازار سهام سود و بازدهی بهتری دارند؛ البته این صندوق‌ها ریسک بالاتری هم نسبت به نوع قبلی صندوق‌های اهرمی دارند.به دلیل وجود واحدهای عادی در کنار واحدهای ممتاز، واحدهای ممتاز در بلندمدت بدهکار محسوب می‌شوند. بهتر است برای سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت به سمت فراصندوق‌ها رفت؛ چراکه داخل پرتفوی خود صندوق‌های اهرمی و سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری را دارند.برای معامله مستقیم صندوق‌های اهرمی باید از ابزارها و استراتژی‌های پوشش ریسک استفاده کرد. با توجه به اینکه صندوق‌های اهرمی هرماه سررسید اختیار معامله منتشر می‌کنند، افراد می‌توانند با گرفتن پوزیشن‌های خرید و فروش به همراه پوشش ریسک مناسب، در این صندوق‌ها فعالیت کنند و جریان درآمدی خوبی از این طریق کسب کنند.استراتژی کاوردکال در این صندوق‌ها بهتر از سهام انجام می‌شود. اما باید توجه داشت که ماهیت این صندوق‌ها پرریسک است؛ کاوردکال در این نوع صندوق‌ها نسبت به سهام، دارای ریسک بیشتری است. چرا که این صندوق‌ها اصولاً حرکات شارپ به هنگام صعود و ریزش دارند.اگر شخصیتی متناسب با ریسک پذیری بالا دارید می‌توانید، از کال اسپرد صعودی در بازار مثبت استفاده نمایید و چنانچه پیش‌بینی می‌کنید بازار سرمایه ریزش خواهد کرد می‌توانید از برپوت اسپرد استفاده کنید.