مقصر گوشت‌های دپوشده کیست؟

فاطمه امیر احمدی

گروه اقتصادی: معطلی کالاهای وارداتی در گمرکات کشور تازگی ندارد و گاهی از زمان ورود این کالاها به گمرک تا صدور مجوز ترخیص سال‌ها زمان می‌برد. این روزها هم تأخیر در ترخیص گوشت‌های برزیلی خبرساز شده است.
مدیریت در زنجیره تولید از ابتدا زنجیره و در تأمین مواد اولیه مورد نیاز تا انتهای این زنجیره و در شبکه توزیع برای رساندن محصول به دست مصرف کننده در حوزه محصولات کشاورزی دارای چالش‌های بسیاری است. زمانی تولیدکننده در بخش دام و طیور از تأخیر در ترخیص نهاده‌های دامی پس از ثبت سفارش و پرداخت هزینه‌ها گلایه مند است و زمانی مصرف کننده به گرانی کالا اعتراض دارد. نا به سامانی در بازار گوشت اعم از گوشت قرمز و سفید سبب شده تا هر کیلو گوشت قرمز به بیش از ۵۰۰ هزار تومان و گوشت مرغ به حدود ۱۰۰ هزار تومان برسد.
دبیر کانون مرغداران گوشتی کشور در چرایی این امر عنوان کرد که افزایش قیمت نهاده‌های دامی و خوراک طیور و تأمین همراه با تأخیر آنها سبب شد تا تولید دچار مشکل شود. سویا از هر کیلو ۱۷ هزار تومان به حدود ۳۰ هزار تومان رسیده و با وجود خرید و پرداخت مبلغ، این محصول با تأخیر تحویل می‌شود. این امر منجر به گرانی جوجه شده و آب رفت بیشتر نقدینگی مرغدارها را به همراه داشته است.
مدیرعامل پیشین اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی هم درباره گرانی گوشت مرغ در بازار، یکی از این عوامل را تأخیر در تحویل خوراک طیور دانست و عنوان کرد که در حال حاضر نزدیک به دو ماه است که تولیدکنندگان، هزینه خوراک طیور را پرداخت کرده اما باری تحویل نگرفته‌اند. حدود ۴۵ روز است (این زمان مربوط به تیر ماه است) که توزیع سویا قطره چکانی انجام می‌شود و همین امر باعث افزایش این خوراک برای واحدهای مرغداری شده است.
به طور قطع تمام نیازمندی بازار از تولیدات داخل نبوده و بخشی از کالاها وارداتی است. اما تأخیر در ترخیص مشکلاتی را در تولید و بازار به وجود آورده که هر بار منجر به ورود دادستانی برای حل و فصل موضوع شده است. امروز موضوع گوشت‌های برزیلی و تأخیر ترخیص آنها مشکل ساز شده و اگر این تأخیر، خطر جدی نسبت به سلامت گوشت‌ها به دنبال نداشته باشد به طور قطع فاصله ارسال گوشت از برزیل تا ایران و تأخیر در ترخیص از کیفیت آن کاسته خواهد شد.
چالشی همیشگی
معطلی کالاهای وارداتی در گمرکات کشور تازگی ندارد و گاهی از زمان رسیدن کالاها و ورود به گمرک تا صدور مجوز ترخیص از چند سال می‌گذرد و بخشی از محصولات فاسدشدنی از جمله مواد غذایی و دارویی از بین می‌روند. با فاسد شدن این کالاها در واقع این سرمایه ملی است که با حجم بالا از مدار مصرف خارج شده و کشور را با مشکلات مالی و کالایی مواجه می‌کند. بروکراسی اداری هزینه‌های جانبی تولید و تجارت را افزون کرده و معضلاتی را به وجود آورده است.
فاسد شدن مواد از مواد غذایی تا دارویی در گمرکات کشور پدیده‌ای نوظهور نبوده و این روزها دپو گوشت‌های برزیلی خبرساز شده است.
ماجرای گوشت‌های برزیلی چیست؟
گمرک در این باره چه می‌گوید؟ گمرک ایران درباره معطلی حدوداً ۱۷ ماهه یک محموله ۱۱۵ تنی گوشت منجمد وارداتی در بندر عباس اعلام کرد: محموله‌های گوشت منجمد وارداتی که به طور مشترک متعلق به دو شرکت بود در ۳ اظهارنامه به گمرک اظهار شده است که یکی از این اظهارنامه‌ها در تاریخ ۱۴۰۱/۲/۱۱ و دیگری در تاریخ ۱۴۰۱/۸/۲۹ به گمرک اظهار و به ترتیب در تاریخ ۱۴۰۱/۹/۱۶ و ۱۴۰۱/۹/۱۵ مجوز ترخیص این محموله‌ها از سوی سازمان دامپزشکی صادر و پس از صدور مجوز ترخیص از سوی این سازمان، در همان تاریخ‌های یاد شده تشریفات گمرکی این محموله‌ها انجام و تحویل صاحب کالا شد.
گمرک ایران در خصوص محموله سوم گوشت‌های منجمد وارداتی که به مقدار ۱۱۵ تن بود، تصریح کرد: محموله سوم پس از معطلی ۱۱ ماهه از زمان تخلیه تا صدور قبض انبار نهایتاً در تاریخ ۱۴۰۱/۱۱/۱۰ به گمرک اظهار و پس از ۲۰ روز معطلی جهت دریافت اجازه ترخیص از دامپزشکی نهایتاً در تاریخ ۱۴۰۱/۱۲/۱ از سوی سازمان دامپزشکی کشور نمونه برداری شد اما به دلیل اینکه لیبل های الصاق شده بر روی این گوشت‌های وارداتی مغایر با عنوان شرکت واردکننده بود، از سوی دامپزشکی اجازه ترخیص داده نشد و مجوز ترخیص از گمرک از سوی دامپزشکی برای این محموله صادر نگردید تا اینکه نهایتاً در تاریخ ۱۴۰۲/۴/۲۵ پس از ورود دادستانی به این موضوع، سازمان دامپزشکی اجازه ورود این محموله را تأیید کرد و اجازه ترخیص داده شد.این گزارش حاکی است با توجه به مصوبه پنجاه و چهارمین هیأت مقررات زدایی، سازمان مجوز دهنده (دامپزشکی) جهت انجام تشریفات گمرکی این محموله‌ها موظف بوده در مدت یک هفته مجوز ترخیص این محموله‌ها را صادر کند.پاسخ سازمان دامپزشکی به این موضوع چیست؟ سخنگوی سازمان دامپزشکی کشور گفت: این محموله شامل ۴ کانتینر گوشت منجمد گوساله از مبدأ کشور برزیل بود. با توجه به مشکلاتی که شرکت واردکننده به دلایل شرایط تحریم در تکمیل مدارک بازرگانی خود داشت، موفق نشده بود طی فرآیند قانونی و عرفی، داده‌های مورد نیاز کالا را به گمرک اظهار کند. فرآیند تکمیل این مدارک تا حدود ۳ ماه پیش طول کشید. این روند باعث شده بود که محموله گوشت شامل تأخیر یا دموراژ در گمرک شهید رجایی هرمزگان شود.مدیرکل روابط عمومی سازمان دامپزشکی کشور توضیح داد: روال کار این است که واردکننده، بعد از کامل شدن اسناد، کالا را به گمرک اظهار می‌کند و پس از آن ما موظف هستیم که با هماهنگی گمرک از کالا نمونه‌برداری کرده و آزمایش‌های لازم را برای اطمینان از صحت و سلامت آن انجام دهیم. با توجه به پیگیری شرکت واردکننده به‌عنوان یکی از شرکت‌های با سابقه و خوشنام در واردات گوشت، با پیگیری و همکاری دستگاه قضائی، گمرک و همچنین کسب اجازه از دادستانی استان هرمزگان، با هماهنگی با سازمان غذا و دارو، پس از دریافت نتایج آزمایشگاهی و اطمینان از سلامت محموله، ترتیبی اتخاذ کردیم که این محموله با وزنی بالای ۱۰۰ تن، برای مصرف در کارخانه‌های فرآورده‌های گوشتی ترخیص شده و این سرمایه ملی دور ریخته نشود.
سخنگوی سازمان دامپزشکی کشور با بیان اینکه گوشت منجمد گوساله حداکثر ۱۸ تا ۲۴ ماه عمر ماندگاری دارد، ولی عمر ماندگاری این محموله ۱۸ ماه بود، گفت: این محموله در یکی از سردخانه‌های مجاز استان هرمزگان تخلیه شده بود و همکاران ما طی چندین مرحله پایش و بررسی، به این اطمینان رسیده بودند که کالا شرایط خوبی از نظر ظاهری و بهداشتی دارد.
درخواست فعال صنعت چیست؟
دبیر فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی کشاورزی ایران درباره مصارف این بار گوشت برزیلی تاکید کرد: مسئولان اعلام کنند که این گوشت در کدام صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر کالایی که وارد می‌شود باید بانک مرکزی ارز مورد نیاز آن را تخصیص دهد تا محصول اجازه خروج داشته باشد. معمولاً بانک مرکزی در این باره یا کوتاهی می‌کند یا واردکننده مشکل قانونی دارد. اما به هر حال عدم ترخیص این محصولات منجر به از بین رفتن سرمایه ملی می‌شود. بنابراین کسانی که باعث از بین رفتن اموال ملی می‌شوند چه به لحاظ کوتاهی کردن و چه مشکلات قانونی باید به قوه قضائیه معرفی شوند و یک بار برای همیشه این مساله حل شود.
محسن نقاشی با اشاره به موضوع ذرت‌های آلوده عنوان کرد: متأسفانه هر زمان چنین مشکلی به وجود می‌آید صنعت، چوب آن را می‌خورد. در حال حاضر درباره این گوشت‌های مانده در گمرکات کشور یکی از مدیران عنوان کرده قرار است این گوشت‌ها برای صنعت استفاده شود. حال پرسش این است که گوشتی که برای افراد و خانوارها به لحاظ سلامت مناسب نیست چرا باید در صنعت استفاده شود.
وی اظهار کرد: با توجه به شرایطی که صنعت در دهه ۹۰ داشت واحدهای تولیدی کوچک و متوسط تعطیل شده‌اند و فقط واحدهای صنعتی بزرگ توانسته‌اند فعالیت خود را حفظ کنند. این برندها دارای اعتبار بوده و حاضر نیستند خود را نزد مشتریان بی اعتبار کنند.وی گفت: شرایط نگهداری گوشت برای صنایع غذایی دارای استانداردهایی است و نمی‌توان با سردخانه‌های معمولی گمرکات انتظار داشت یک سال گوشت در این سردخانه‌ها بماند و به لحاظ سلامت مشکلی نداشته باشند. اگر بر اساس گفته این مسؤول متولی قرار است این گوشت به واحدهای تولیدی صنایع داده شود باید مشخص باشد کدام صنعت. نباید با این دست اقدامات مردم را نسبت به تولید داخل بدبین کرد و در ادامه به دنبال واردات بود.