جای خالی معلولان در برنامه هفتم

رویا بابائی روزنامه نگار: گروه اجتماعی: برنامه هفتم توسعه بدون توجه به معلولان و برآوردن زیرساخت‌های مورد نیاز زندگی آنها نه تنها مبتنی بر توسعه نیست بلکه برنامه‌ای ناقص است حتی اگر به تصویب مجلس برسد.

این برنامه در حالی این روزها در کمیسیون تلفیق مجلس آخرین مراحل بررسی خود را می‌گذراند و برای‌ تصویب نهایی به صحن علنی مجلس آماده می‌شود که در میان همه برنامه‌های پنج‌ ساله توسعه کشور رکورد دار بی‌توجهی به معلولان است‌. برنامه هفتم از برنامه‌های پنج ساله دوم تاکنون کمترین میزان توجه به افراد دارای معلولیت را داشته و این امر از بی‌توجهی عامدانه مسئولان به معلولان حکایت دارد.

نگهداری از سالمندان و معلولان، واگذاری خانه‌های سازمانی فرسوده به خانواده‌های دارای عضو معلولِ‌ دستگاه‌ها و واردات تجهیزات پزشکی و توانبخشی با شمول معافیت از پرداخت سود بازرگانی و عوارض گمرکی تنها موارد توجه برنامه هفتم به معلولان است‌.

البته برنامه هفتم در یک بند دیگر نیز توجه خود به معلولان را نشان داده و آن ساماندهی مهاجرین دارای معلولیت است که طبیعتا شامل شهروندان دارای معلولیت ایرانی نمی‌شود. عده زیادی از افراد دارای معلولیت از طریق کمپین معلولان بارها نسبت به این بی‌توجهی تجمع کرده و اعتراض خود را نشان داده‌اند اما مفاد فعلی برنامه هفتم نشان می‌دهد اعتراض و درخواست‌های معلولان روی سازمان برنامه و بودجه و حتی روی نمایندگان مجلس بعنوان وکلای مردم‌ تاثیری نداشته است‌.

در برنامه هفتم مشکلات معلولان نادیده گرفته شد

مدیر کمپین معلولان در این باره گفت: ما با برگزاری تجمع‌های اعتراضی بارها اعتراضمان‌ را به عدم توجه برنامه هفتم توسعه به افراد دارای معلولیت نشان دادیم با این‌حال باز به خواسته‌هایمان توجهی نشد و در نهایت برنامه هفتم با کمترین توجه به معلولان در کمیسیون تلفیق مجلس آماده تصویب می‌شود.

بهروز مروتی افزود: در نظر گرفتن مستمری از محل بودجه عمومی، تأمین زمینه‌های آموزشی، اشتغال، ساماندهی ارائه خدمات، مناسب‌سازی اماکن عمومی،‌ تأمین خدمات پیشگیری از بروز یا تشدید معلولیت‌ها، تأمین امکانات بهبود وضع جسمی، ذهنی، اجتماعی و اقتصادی و حتی مناسب‌سازی بسترهای اجتماعی و فرهنگی نیز در برنامه‌های پنج‌ساله دوم تا ششم توسعه برای معلولان کشور پیش‌بینی شده بود اما در برنامه هفتم به هیچیک از این موارد اشاره نشده و این اتفاق هولناکی برای معلولان و برای کشور است‌.

این فعال حوزه معلولان بیان کرد: در یکی از تجمع‌های اعتراضی خود نسبت به بی‌توجهی برنامه هفتم به‌ معلولان فرصتی برای صحبت با برخی از مدیران سازمان برنامه و بودجه و ارائه پیشنهاداتمان‌ دست داد، آنها هم ظاهرا استقبال کردند اما باز هم در عمل تغییری حاصل نشد.

وی با بیان اینکه سال‌های اخیر از نظر اقتصادی سال‌های پر فشار و چالش‌برانگیزی برای معلولان بوده و معلولان‌ را حتی در امرار معاش هم با مشکل مواجه‌ گرفته، افزود: معلولان تحت تأثیر مشکلات سال‌های اخیر از عهده تأمین داروهایشان برنمی‌آیند، بسیاری از آنان فاقد منبع درآمد، مسکن، بیمه تأمین اجتماعی هستند و نیازهای اولیه زندگی را هم به زحمت تهیه می‌کنند بااین وجود مسئولان در برنامه هفتم که سرنوشت پنج سال آینده کشور را رقم‌ می‌زند نخواستند این حجم از مشکلات این گروه چند میلیون نفری را ببینند.

مروتی اذعان کرد: قانون جوانی جمعیت و قانون ایثارگران به‌صورت کامل در برنامه هفتم دیده شده اما چالش‌های معلولان علیرغم برگزاری تجمع‌های اعتراضی و ارائه پیشنهاد به همه نمایندگان و حتی ورود مرکز پژوهش‌ها و پیشنهاد از آن طریق باز در این برنامه گنجانده نشد و هیچیک از این اقدامات موثر واقع نشدند.

مدیر کمپین معلولان همچنین بیان کرد: دو نفر از نمایندگان مجلس در تجمع اعتراضی معلولان مقابل مجلس حضور پیدا کرده و قول برگزاری جلسه و جلب توجه نمایندگان برای گنجاندن‌ مشکلات معلولان در برنامه هفتم را دادند اما آن‌ هم‌ اتفاق نیفتاد.

مروتی بی‌توجهی برنامه هفتم به معلولان را اتفاقی غیرعادی دانست و ادامه داد: نادیده گرفتن معلولان در برنامه هفتم توسعه به‌خصوص در شرایط فعلی که آنها بیش از هر زمان دیگری به حمایت دولت نیاز دارند با هیچ منطقی سازگار نیست و جای بحث و بررسی دارد.

بهزیستی، مدافع معلولان نیست

نظری یکی از فعالان حوزه معلولان نیز گفت: ما سازمان بهزیستی را وکیل مدافع معلولان و نماینده دولت در رسیدگی به معلولان می‌دانیم و انتظار داریم این دستگاه از کوتاه‌ترین راه ممکن مصائب زندگی معلولان را به هیأت دولت و به مجلس منعکس کند و کاری که کمپین معلولان در دفاع از حقوق معلولان انجام می‌دهد را به عهده گیرد اما متأسفانه نه تنها اینگونه نیست بلکه در موارد بسیاری، بهزیستی مقصر و سبب‌ساز کوتاهی‌هایی است که در حق معلولان صورت می‌گیرد.

وی افزود: در بی‌توجهی برنامه هفتم به معلولان، هیچ اقدامی از سوی بهزیستی مبنی بر دفاع از حق این قشر صورت نگرفت و هیچ‌ جا دیده نشد که رئیس این سازمان با مسئولان کشوری وارد مذاکره و چانه‌زنی شود در حالیکه اصلی‌ترین وظیفه این سازمان تلاش برای بهبود شرایط زندگی معلولان است‌.

این فعال حوزه معلولان اضافه کرد: بی‌تفاوتی سازمان بهزیستی به چالش‌های معلولان تنها به این موضوع محدود نمی‌شود و این سازمان پیش از این هم در برابر حذف ردیف بودجه قانون حمایت از معلولان، تعیین بودجه بهزیستی، عدم اجرای ماده 27 قانون معلولان و..‌ سکوت کرده بود.

برنامه هفتم همه‌جانبه‌نگر نیست‌

عدم توجه به معلولان در برنامه هفتم علاوه بر اینکه بر ناقص بودن این برنامه دلالت دارد، با روح حاکم بر همه‌جانبه‌نگری آن نیز در تضاد است.

این سند پنج ساله با بی‌توجهی به معلولان که یکی از بزرگترین گروه‌های اجتماعی هستند، نشان می‌دهد تدوین‌کنندگان آن یا گروه‌های اجتماعی را آن‌گونه که باید در نظر نگرفته‌اند و یا مطالعه کافی در این زمینه نداشته‌اند و هر یک از این دو احتمال دلیل محکمی است برای اثبات این مطلب که برنامه‌ای‌ که از گروه‌های آسیب‌پذیر غافل است

نه تنها توسعه‌نگر نیست بلکه‌ در ایجاد توسعه‌ نیز توفیقی نخواهد داشت‌.

برنامه هفتم بدون تلاش‌ برای بهبود شرایط زندگی افراد دارای معلولیت، تبعیض آشکاری علیه این گروه و فاقد جامعیت است که عواقب آن در سال‌های پیش‌رو بروز خواهد کرد.