اندیشه بهره برداری بهینه از منابع، ذخایر نفت و گاز و دستیابی به ارزش افزوده بیشتر و همچنین گسترش صنعت پتروشیمی در جهان و وجود مواد اولیه ارزان و فراوان در کشور سبب شد اندیشه تشکیل نخستین واحد پتروشیمی در ایران شکل بگیرد.
موقعیت راهبردی پتروشیمی شیراز در مجاورت رود کر و نزدیکی مرودشت در محوطه‌ای ۳۰۰ هکتاری، خود دلیلی متقن بود تا ژنرال دوگل فرانسوی هم افتخار قدم‌زنی در آن را پیدا کند؛ همان موقع که شرکتی فرانسوی به نام “انسا” پیمانکاری مجتمع را به عهده گرفت.
شاید هم آن روزها فرانسوی‌ها می‌خواستند از امریکایی‌ها و انگلیسی‌ها عقب نیفتند، اما هر چه بود، دست توانای ایرانیان با خودباوری و خود اتکایی توانست امانتی به نام پتروشیمی شیراز را به سلامت و اقتدار و با توسعه هر چه بیشتر تا کنون حفظ کند و نام آن را در تاریخ صنعت پتروشیمی ایران و خاورمیانه درخشان و درخشان‌تر سازد.
در آن سالها، تولید کود شیمیایی سرآغازی برای راه‌اندازی مجتمع پتروشیمی شیراز در سال ۱۳۴۲ شد. شروع به کار این شرکت با بهره برداری از ۴ واحد تولید آمونیاک، اوره، اسید نیتریک و نیترات آمونیوم و نیز واحد تأمین سرویس‌های جانبی (آب، برق، بخار و هوای فشرده) توام بوده و پس از آن با توجه به نیاز کشور، طرح‌های توسعه متعددی به مرحله اجرا در آمده است.
اگرچه این مجتمع در ابتدا به عنوان زیر مجموعه وزارت صنعت وقت کار خود را آغاز کرد؛ اما با توجه به وابستگی صنعت پتروشیمی به خوراک تامینی وزارت نفت با تأسیس شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان زیر مجموعه شرکت نفت، مدیریت صنعت پتروشیمی به وزارت نفت منتقل شد.
با توجه به اهمیت این صنعت در کل کشور، نقش مهم آن در توسعه مناطق مختلف کشور، ایجاد اشتغال و درآمدهای ارزی و به ویژه اینکه ” صنعت پتروشیمی عملاً نماد توسعه صنعتی ایران پس از انقلاب به شمار می‌رود”، با تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور روز هشتم دی‌ماه به عنوان روز صنعت پتروشیمی در تقویم رسمی کشور درج شد تا گوشه‌ای از زحمات مردان و زنانی را به نمایش بگذارد که در توسعه و افتخار آفرینی این صنعت ارزش آفرین نقشی ماندگار داشته‌اند.
پتروشیمی شیراز اکنون نیز در مسیر توسعه محصولات متنوع‌تری تولید می‌کند.
به گفته مدیرعامل شرکت پتروشیمی شیراز، نخستین طرح توسعه این شرکت با بهره برداری از واحد سوداش در سال ۱۳۵۲ به مرحله اجرا در آمد و سپس در سال ۱۳۵۵ با احداث واحدهای STPP و DAP روند توسعه ادامه یافت.
مهندس احمدرضا حیدرنیا همچنین یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های توسعه‌ای شرکت متبوع را مربوط به سال ۱۳۶۴ دانست و افزود: در این طرح واحدهای جدید تولید آمونیاک، اوره، اسید نیتریک و نیترات آمونیوم با ظرفیتی معادل 10 برابر واحدهای قدیم به همراه واحدهای کلر آلکالی، متانول، پرکلرین و آرگون به ترتیب طی سال‌های ۱۳۶۷ و ۱۳۶۹ و ۱۳۷۲ و ۱۳۷۳ به بهره برداری رسیدند و با ادامه روند توسعه و به دنبال خارج ساختن واحدهای قدیمی از چرخه تولید، طرح اوره و آمونیاک سوم پتروشیمی شیراز در سال ۱۳۹۵ به بهره برداری رسید.
وی با تصریح بر اینکه پتروشیمی شیراز نخستین پتروشیمی کشور در زمینه کاهش گازهای گلخانه‌ای نیز هست، ادامه داد: طی سال‌های اخیر مدیران ارشد این شرکت همت کرده تا فعالیت‌های این صنعت منطبق با صیانت از محیط زیست باشد که این نگرش سبب شد پس از اجرای داوطلبانه طرح سازوکار توسعه پاک (CDM) و ثبت آن در دبیرخانه پروتکل کیوتو و گواهی کاهش کربن از سازمان ملل متحد، شرکت پتروشیمی شیراز به‌عنوان نخستین کارخانه پتروشیمی در زمینه کاهش گازهای گلخانه‌ای در کشور باشد.
مدیرعامل شرکت پتروشیمی شیراز همچنین با اشاره به فعالیت بیش از ۵۰ سال این شرکت در عرصه اقتصادی عنوان کرد: دریافت استاندارد بین‌المللی سیستم مدیریت زیست‌محیطی ایزو ۱۴۰۰۱ و ارتقای آن به آخرین مدل از ویرایش (۲۰۱۵) از دیگر فعالیت‌های داوطلبانه این شرکت است که همسو با این اقدام‌ها و افزایش رضایت‌مندی جوامع اطراف و کاهش آلودگی، این شرکت مبادرت به احداث و نگهداری ۱۵۵ هکتار فضای سبز در زمین‌های تحت تملک خود کرده که این مقدار بیش از ۱۰ برابر استانداردها و الزام‌های قانونی است.
مهندس حیدرنیا یادآور شد: در زمینه مدیریت پسماند نیز اعمال مدیریت بر ضایعات فرآیندی و غیرفرآیندی حاصله و تحت کنترل قرار دادن و کاربرد مجدد این ضایعات همواره در دستور کار شرکت بوده است. در این زمینه یک مورد لندفیل برای تخلیه پسماندها و جلوگیری از تخلیه پسماند به محیط زیست در اراضی شرکت پتروشیمی شیراز با هدف دفع اصولی پسماندهای صنعتی احداث شده و با راه‌اندازی و بهبود سیستم اتوماسیون اداری، مصرف کاغذ در سطح شرکت و به تبع آن ضایعات بخش اداری به‌شدت کاهش یافته است.
وی که نشان ملی سال را دریافت در سومین اجلاس سراسری مدیران برتر و ارزش‌آفرین کشور، عنوان مدیر برتر در خلاقیت و نوآوری کسب و کار را کسب کرده، به درآمد نزدیک به ۲۰۰۰ میلیارد تومانی پتروشیمی شیراز در مهرماه امسال هم اشاره و تصریح کرد: میزان فروش در مهرماه امسال نسبت به شهریوماه ۲۸ درصد افزایش داشته است.
مدیرعامل شرکت پتروشیمی شیراز همچنین اعلام کرد که اوره کشاورزی، بیشترین بیشترین درآمدزایی این شرکت را به میزان ۶۷۰ میلیارد تومان در مهرماه امسال به خود اختصاص داده است.
مهندس حیدرنیا همچنین کریستال ملامین و کیسه زنی را دو طرح شاخص و در دست اجرای این شرکت برشمرد و در این خصوص خاطرنشان کرد: در آینده‌ای نزدیک مناقصه پروژه کریستال ملامین اجرایی می‌شود.
به گفته وی، یک واحد نیترات جدید هم در دستور کار آتی این شرکت قرار گرفته است.
مدیرعامل شرکت پتروشیمی شیراز خاطرنشان کرد: حدود ۲۸۰۰ نفر در شرکت پتروشیمی شیراز مشغول به کار هستند که بیش از ۹۹ درصد آنها بومی استان فارس به ویژه شهرستان‌های مرودشت، زرقان و روستاهای اطراف است.
بنابراین گزارش، با گذشت بیش از شش دهه از فعالیت پتروشیمی شیراز، همچنان مشعلی راست قامت با جامه سرخ آتشین در ۴۵ کیلومتری شیراز خودنمایی می‌کند.
