سعید شمس روزنامه نگار: عرفان افاضلی، کارشناس انرژی در گفتگو با «نقش اقتصاد» درباره مشکلات سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی گفت: مشکلات و محدودیتها فقط گریبان گیر صنعت پتروشیمی نیست، بلکه گریبانگیر کل صنعت نفت و در کل، کلِ صنعت کشور است که چیزی جز عدم سرمایه گذار خارجی نیست. در واقع پیشنهادات دولت یا به اندازه کافی برای سرمایه گذاران خارجی جذاب نیست، یا اکثر سرمایه گذاران خارجی به جای اینکه نگران سرمایه گذاری باشند، نگران این هستند که سودشان را چطور میتوانند از ایران خارج کنند.
به هرحال بانکهای ما با سیستم بین المللی بانکی مرتبط نیستند تا یکی از نگرانیهای سرمایه گذران خارجی انتقال پولشان به حسابهایی که در کشورهای متبوع خود دارند، باشد. بنابراین این موضوع مهمی است که کل صنعت و حتی تجارت ایران را با محدودیت مواجه کرده است.
دبیر کل فدراسیون صنعت نفت در ادامه گفت: همچنین تا زمانی که نتوانیم در صنعت پتروشیمی طرحهایی جذاب برای سرمایه گذاران خارجی داشته باشیم و نتوانیم ضمانتهایی اجرایی بدهیم که سرمایه گذاریهایی که انجام میدهند قابل بازگشت باشد، شرایط عملاً به همین روال پیش خواهد رفت. همچنین بحث عدم ملحق شدن به کنوانسیونهای بین المللی هم در این شرایط دخیل هستند. البته این موضوعی است که به سیاستهای کلان کشور ارتباط بیدا میکند. بس اینها دلایلی هستند که سرمایه گذاری را به طور جدی کمرنگ کرده است.
او افزود: صنعت پتروشیمی در شرایطی با محدودیت مواجه است که ایران بزرگترین ذخایر نفت و گاز منطقه را در اختیار دارد. تاکید میکنم، ما الان از نظر ذخایر گازی دومین دارنده گاز، سومین تولید کننده گاز و چهارمین مصرف کننده گاز هستیم. همچنین قیمتهای بسیار بالایی هم برای انرژی و هم برای خوراک گاز و برای میعانات در داخل میدهیم. بنابراین پتانسیل خوبی را چه از نظر اقلیمی چه از نظر دسترسی به منابع انرژی و چه از نظر یارانهای که دولت برداخت میکند، داریم. الان گازی که تحویل پتروشیمی میشود، تقریباً عدد 13 سنت است که دولت همین گاز را میتواند با قیمت دو برابر صادر کند. بنابراین این مزیتی برای صنعت پتروشیمی است که از این حالت بهره میبرد.
وی توضیح داد: موضوع دیگر این است که اگر سرمایه گذاری انجام شود، میتوانیم زنجیره صنایع پتروشیمی را گسترش داده و محصولاتی را با ارزش افزوده بالاتری تولید کنیم و در نهایت صادر کنیم. یعنی فرض کنیم اگر عوره یا متانول را با عددحدود سیصد و خردهای دلار صادر میکنیم را به فراوردی تبدیل کنیم، میتوانیم تا رقم سه برابر به کشورهای دیگر بفروشیم که این مستلزم سرمایه گذاری خارجی است. چون به سرمایه زیادی نیاز دارد. همچنین انتقال دانش و تکنولوژی هم مدنظر است.
افاضلی در پایان گفت: در جال حاضر صنعت پتروشیمی به خاطر سرمایه گذاریهایی که انجام شده است، جز صنایع پیشتاز در بحث صادرات است. قطعاً اگر سرمایه گذاری و انتقال دانش انجام شود، این صنعت میتواند ب در چشم انداز کشور بسیار تاثیرگذارتر باشد. البته مستلزم این است که تعامل بیشتری با دنیا داشه باشیم و همانطور که با شرق بده بستان داریم، با غرب هم وارد داد و ستد تجاری شویم. اما متاسفانه سیاست خارجی، پتروشیمی را حاشیه نشین کرده است.