محبوبه بیدکی روزنامه نگار: وام‌های بانکی برای تولیدکنندگان و سرمایه گذاران می‌تواند منبع مهمی جهت تأمین مالی کسب و کار آنها باشد. البته شرایط و ضوابط وام‌های بانکی بستگی به عوامل مختلفی از جمله اعتبار وام گیرنده، هدف وام و شرایط کلی اقتصادی متفاوت است.
به طور کلی، نرخ بهره وام‌های تجاری بالاتر از وام‌های شخصی است، چرا که ریسک مرتبط با سرمایه گذاری‌های تجاری بیشتر است. اما بی تردید این نرخ بهره بالا می‌تواند بر تورم تأثیر مضاعفی داشته یاشد، اگرچه این تنها یکی از بسیاری از عوامل مؤثر بر تورم است اما زمانی که نرخ بهره بالا باشد، هزینه‌های استقراض برای مشاغل افزایش می‌یابد. که منجر به کاهش سرمایه گذاری‌ها، فعالیت‌های اقتصادی و همچنین تورم می‌شود.
وظیفه بانک مرکزی چیست
بانک مرکزی نقش مهمی در نظام پولی و کل اقتصاد کشور دارد و وظایف اصلی آن به طور کلی شامل کنترل و تنظیم عرضه پول، مدیریت نرخ بهره، تضمین ثبات سیستم مالی و اجرای سیاست‌های پولی برای دستیابی به اهداف کلان اقتصادی از جمله ثبات قیمت و رشد اقتصادی است. بانک مرکزی همچنین برای حفظ سلامت و ثبات بانک‌های تجاری باید نظارت ویژه‌ای بر اقدامات آنان داشته باشد.
افزایش 5 درصدی سود وام بانکی
اخیراً برخی از بانک‌ها به صورت چراغ خاموش اقدام به اعطای وام و تسهیلات به تجار و سرمایه گذاران و حتی تولیدی‌ها با سود 29 تا 34 درصد کرده‌اند، این در حالیست که بر اساس اعلام شورای پول و اعتبار نرخ سود وام بانکی با افزایش 5 درصدی از 18 درصد به 23 رسیده اما سود تسهیلات قرض الحسنه و تسهیلاتی مانند ازدواج تغییری نخواهد کرد.
البته وام مضاربه مخصوص تولیدکنندگان و سرمایه گذاران که برای تأمین سرمایه خود از آن استفاده می‌کنند در بانک‌های دولتی باید بین 15 تا 20 درصد باشد در حالیکه بانک‌های خصوصی مبلغ بیشتری را به عنوان کارمزد وام از مشتریان خود دریافت می‌کنند.
دیدگاه کارشناسان چیست
در این راستا دکتر محمد خوش چهره نماینده ادوار و عضوهیئت علمی دانشکده اقتصاد تهران در پاسخ به این سؤال که دیدگاه شما در خصوص افزایش سود وام و تسهیلات بانک‌ها چیست؟ می‌گوید: در واقع افزایش سود وام و تسهیلات توسط بانک‌ها تورم زا بوده و منجر به کاهش تولید و رشد اقتصادی خواهد شد که قطعاً بانک مرکزی از این افزایش سود مطلع است.
افزایش سود وام و تسهیلات ضد شعار سال “جهش تولید و مشارکت مردم”
وی در ادامه با تاکید بر اینکه افزایش سود وام و تسهیلات ضد شعار سال جهش تولید و مشارکت مردم است، یاداور می‌شود: بدیهی است که افزایش سود تسهیلات و وام‌ها نه تنها منجر به کاهش تولید و مشارکت مردم خواهد شد، بلکه در رفع موانع اقتصادی و تولیدی نیز با مشکلاتی روبرو خواهیم بود. خوش چهره در پاسخ به این سؤال که اسفند ماه 1402 برخی از بانک‌ها وام و تسهیلات با سود 29 تا 34 درصد ارائه دادند آیا این مسئله منجر به افزایش تورم در جامعه خواهد شد؟ تاکید می‌کند: قطعاً قاعده کلی این است که افزایش نرخ سود وام و تسهیلات منجر به افزایش قیمت کالای تولید شده و نرخ تورم در جامعه خواهد شد چرا که تولیدکنندگان قیمت تولیدات خود را افزایش خواهند داد، در واقع اکثر کشورهای دنیا برای کمک به تولید کنندگان سود پایین‌تر از آنان دریافت می‌کنند تا منجر به افزایش هزینه تمام شده کالاهای تولیدی نشود.
وام یا تسهیلات یک بسته پولی کلان
در ادامه دکتر عطا بهرامی کارشناس اقتصادی در خصوص سود وام یا تسهیلات توسط بانک‌ها می‌گوید: وام یا تسهیلات یک بسته پولی کلان است اما به شرط اینکه بانک مرکزی ریسک بانک‌ها را نپذیرد به این مفهوم که اگر بانک‌ها نتوانستند اقساط باز پرداختی را از متقاضیان دریافت کنند بانک مرکزی با چاپ پول این اقساط را پوشش نداده و بانک مورد نظر را متوقف یا ورشکسته اعلام کند در غیر این صورت به تورم در جامعه دامن می‌زنند.این کارشناس اقتصادی معتقد است که بانک مرکزی دو سیاست متضاد بانکی را پیش برده چرا که بهره وام و سپرده را افزایش داده است، که سود تسهیلات باعث شده بانک‌ها به متقاضیان وام‌هایی کلان با سودهای بالا بدهند، بانک‌ها می‌توانند به شرکت‌های خود وام بدهند و از آنان اقساطی دریافت نکنند و بانک مرکزی نیز این وام‌ها را پر می‌کند که این اقدام منجر به افزایش تورم در جامعه می‌شود.در نهایت می‌توان گفت؛ دولت باید برای پیشگیری از تورم و افزایش سود وام و تسهیلات اقداماتی از جمله اصلاحات ساختاری در بانک‌ها، تعیین تکلیف مطالبات مشکوک‌الوصول بانک‌ها، استفاده از ابزارهای سیاست پولی و تعدیل نرخ بهره وام و سیاست افزایش عرضه کالاها و خدمات اقدامات لازم برای کنترل و مهار تورم را به عمل آورد تا به کاهش فشارهای تورمی کمک کرده و با ترویج رقابت و سرمایه گذاری در صنایع کلیدی، هزینه‌های تولید را کاهش دهد.
