اقتصاد گردشگری؛ اقتصادی برای تمام فصول

محمد جواد ساوری مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گلستان: اقتصاد گردشگری شاخه‌ای گسترده و پیچیده از علم اقتصاد است که به بررسی اثرات اقتصادی فعالیت گردشگری در شرایط مختلف می‌پردازد. ایجاد درآمد برای مشاغل مختلف به صورت مستقیم و غیر مستقیم از یک سو و ظرفیت سازی جهت طیف گسترده‌ای از فرصت‌های شغلی جانبی از سوی دیگر، از مزیت‌های این اقتصاد پویا محسوب می‌شود که سالانه چند صد میلیارد دلار گردش مالی در پی دارد.

بر همین پیوست کشورهای مختلف درصدند با استفاده از ظرفیت‌های موجود در کشورشان و یا تعریف زیر ساخت‌های نوین و توسعه مصنوعات بشری نظیر ساخت پل، برج، جنگل مصنوعی و … سهمی بیشتر از این اقتصاد هنگفت و چند صد میلیارد دلاری جهانی ببرند.

در کشور ما سال‌هاست برنامه ریزی‌های گسترده‌ای در جهت بهره مندی از فرصت گردشگری و احیای اقتصاد این صنعت صورت گرفته است اما واقعیت این است هنوز تا روزها و شرایط آرمانی فاصله بسیاری داریم.

جاذبه‌های تاریخی بی شمار، جاذبه‌های طبیعی یا اکولوژیک که شامل طیف وسیعی از پارامترهای مؤثر بر اکوسیستم منطقه (مثلاً جنگل‌های بارانی یا صخره‌های مرجانی)، جاذبه‌های مذهبی و اسلامی (مکان‌های مذهبی و آداب و سنت‌های دینی)، گردشگری غذایی (تنوع اقوام)، فرهنگی و تاریخی و سنن (قدمت هزار چند هزار ساله کشور)، گردشگری ورزشی و درمانی و به زبان ساده طیف وسیعی از جاذبه‌های گردشگری (tourist attractions) ایران را به یک کشور منحصر به فرد به لحاظ تنوع گردشگری بدل ساخته است.هر چند کشور ما به لحاظ زیر ساخت از منظر تاریخی و طبیعی و فرهنگی و … دارای جاذبه‌های منحصر به فرد و ویژه‌ای است، اما باید پذیرفت تنها وجود زیر ساخت و جاذبه‌های گردشگری منجر به ایجاد اشتغال و جذب و ماندگاری گردشگر نمی‌شود.مؤلفه‌هایی نظیر امکانات اقامتی و رفاهی، امکانات زیربنایی، امکانات حوزه حمل و نقل، فرصت سازی اجتماعی و آماده سازی فرهنگی و … از عوامل مؤثر بر گردشگری و به تبع آن توسعه اقتصادی کشور محسوب می‌شوند.بر همین اساس ضرورت ارائه تعریفی مناسب و جامع از صنعت گردشگری و راهکارهای هدف گذاری و توسعه اقتصاد محور این صنعت بیش از گذشته احساس می‌شود. بی تردید برگزاری هفته‌های فرهنگی ایران در کشورهای مختلف و معرفی آداب و سنت‌های قدیمی، برگزاری مسابقات، نمایشگاه‌ها و همایش‌های بین المللی جهت معرفی ظرفیتهای گردشگری کشور ایران، رو آوردن به صنعت رستوران داری مدرن و پیشرفته، حمایت از نویسندگان، مولفان، عکاسان، خبرنگاران و روزنامه نگاران حوزه گردشگری در راستای انتشار منظم کتابها، مقالات، کاتالوگ‌ها و عکسها از جاذبه‌های گردشگری کشور، ایجاد اپلیکیشن های هوشمند جهت نصب بر روی گوشی و معرفی آنلاین جاذبه‌های گردشگری، احیا و به روز رسانی سیستم ارتباط و حمل و نقل با توسعه خدمات هواپیمایی و فرودگاهی، دریایی و زمینی، افزایش تلاش‌های دیپلماتیکی در جهت معرفی و نمایش چهره واقعی کشور و فرهنگ چند هزار ساله آن، پیشگیری از موازی کاری‌های رایج در امور تبلیغات این حوزه، تربیت دانشگاهی راهنمایان مسلط به زبان انگلیسی، برگزاری دوره‌های جامع ویژه اهالی شهرها و روستاهای دارای جاذبه‌های گردشگری با رویکرد برقراری تعاملات صحیح و اقتصاد محور، تدوین طرحهای جامع گردشگری استانی با توجه به ویژگیهای طبیعی، تاریخی یا مذهبی هر استان و … می‌توانند در توسعه این صنعت در کشور تاثیرات چشمگیری داشته باشند و زمینه برای ورود مستمر گردشگر به کشور تسهیل شود.اقتصاد گردشگری در کشور ما به سبب وجود زیر ساخت‌های متنوع موجود نیاز به سرمایه گذاری اولیه ندارد و با برنامه ریزی در جهت استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود می‌تواند در ایجاد اشتغال مستقیم و غیر مستقیم تاثیرات ملموسی داشته باشد. اقتصاد بر مبنای گردشگری را جدی بگیریم.