سهیل بانی روزنامه نگار: 20 بانک کشور در پایان سال 1402 با رقم مانده تسهیلات غیرجاری 488 هزار میلیارد تومانی مواجه بوده‌اند که این رقم معادل کل بودجه کشور در سال 99 است.
بانک مرکزی در ادامه روند انتشار آمار و ارقام تسهیلات غیرجاری شبکه بانکی، به‌تازگی رقم این تسهیلات برای 20 بانک کشور در پایان سال 1402 را منتشر کرده است. البته اطلاعات مربوط به برخی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی ارائه نشده است که انتظار می‌رود این آمارها هم در ادامه افشا شوند.
وام‌هایی که بیش از دو ماه از زمان سررسید آنها می‌گذرد و همچنان تسویه نشده‌اند، در دسته تسهیلات غیرجاری قرار می‌گیرند. بالا بودن رقم تسهیلات غیرجاری بانک‌ها به این معنی است که آنها نتوانسته‌اند در اعتبارسنجی مشتریان خود عملکرد قابل قبولی داشته باشند. همچنین از آنجا که مشخص نیست تسهیلات غیرجاری در چه زمانی تسویه می‌شوند، خود را به عنوان یک ریسک در ترازنامه بانک‌ها نشان می‌دهند و می‌توانند بر عملکرد بانک‌ها تأثیر منفی بگذارند. از همین روی، بانک‌ها همواره در تلاش‌اند با بهبود وضعیت اعتبارسنجی و انتخاب درست سبد سرمایه‌گذاری، حجم تسهیلات غیرجاری خود را کاهش دهند.
مجموع تسهیلات غیرجاری بانک‌ها به 488 همت رسید
با استناد به داده‌های بانک مرکزی، 20 بانک کشور در پایان سال 1402 با رقم مانده تسهیلات غیرجاری 488 هزار میلیارد تومانی مواجه بوده‌اند. برای درک بزرگی این رقم کافی است بدانیم که بودجه سال 1399 کل کشور معادل 484 هزار میلیارد تومان بوده است. البته رقم کل تسهیلات غیرجاری با احتساب داده‌های دیگر بانک‌هایی که هنوز اطلاعات‌شان منتشر نشده‌اند، از این نیز بیشتر خواهد شد.
بانک صنعت و معدن؛ صدرنشین بیشترین تسهیلات غیرجاری
بررسی وضعیت مانده تسهیلات غیرجاری به تفکیک بانک‌ها نشان می‌دهد حدود نیمی از کل این مبلغ، به تسهیلات غیرجاری 240.5 هزار میلیارد تومانی بانک صنعت و معدن اختصاص دارد. رتبه بعدی در این فهرست نیز متعلق به بانک آینده است که 124.5 هزار میلیارد تومان از وام‌های اعطاشده از سوی این بانک در طبقه‌بندی تسهیلات غیرجاری قرار گرفته‌اند. همچنین این رقم برای بانک صادرات نیز به حدود 50 هزار میلیارد تومان می‌رسد.
در بین بانک‌هایی که آمارهای خود را منتشر کرده‌اند، بانک ایران و ونزوئلا تنها بانکی بوده که مانده تسهیلات کلان غیرجاری آن معادل صفر ثبت شده است. بانک‌های توسعه تعاون، سامان و پست بانک ایران نیز دارای کمترین رقم مانده تسهیلات با ارقام به‌ترتیب سه میلیارد تومان، 238 میلیارد تومان و 832 هزار میلیارد تومانی هستند.
هدف گمشده شفافیت تسهیلات بانکی
انتشار آمارهای تسهیلات کلان غیرجاری بانک‌ها در دو سال گذشته و بر اساس قانون بودجه این سال‌ها آغاز شده است. هدف از انتشار این اطلاعات اما پیگیری و بهبود وضعیت این تسهیلات بود. چراکه این حجم بالای این تسهیلات نه‌تنها عملکرد بانک‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد بلکه می‌تواند با اثرگذاری بر متغیرهای کلان، وضعیت کلی اقتصاد را نیز دستخوش تغییر کند.
با وجود این، به نظر می‌رسد انتشار این اطلاعات در حد گامی در مسیر شفافیت بانکی باقی مانده و اقدامی عملی برای بهبود اوضاع صورت نگرفته است.
