نصب شادی سنج و ترازوی مویی!

وحید حاج سعیدی روزنامه نگار:یکی از مباحث روانشناسی و علوم ارتباطات سواد رابطه است. در حقیقت سواد رابطه، درک و اجرا کردن شیوه‌ها و راه‌های سالم برقراری ارتباط با دیگر انسان‌ها است؛ پس برقراری رابطه همیشه و الزاماً نشانگر داشتن سواد رابطه نیست؛ بلکه نوع رابطه و طرز مدیریت آن است که مشخص می‌کند فرد تا چه حد از سواد ارتباطی برخوردار است. اما تنها داشتن سواد رابطه کافی نیست و باید سواد سنجش و اندازه گیری و حساب کتاب هم داشته باشیم تا کار به احسن پیش برود. امروزه کار به جایی رسیده که دانشمندان ادعا می‌کنند حتی قادرند وزن یک نقطه روی کاغذ را نیز محاسبه کنند. دوره‌ای که ما دانشگاه درس می‌خواندیم یک واحد درسی با عنوان «سنجش و اندازه گیری» داشتیم. به نظر حقیر اگر یک رشته دانشگاهی یا حتی یک وزارتخانه نیز به همین منظور تشکیل شود، بد نیست و جای دوری نمی‌رود! البته در گذشته اندازه گیری به این آسانی نبود و به قول فردوسی «یکی کار پیش آمد اکنون شگفت… که آسانش اندازه نتوان گرفت» ولی امروزه بسیاری از تصمیم گیری‌ها بر اساس همین اندازه گیری و محاسبات است. نمونه‌اش همین لیتوانی. «شهردار پایتخت لیتوانی، روی دیوار تالار شهرداری نمایشگرهای بزرگی نصب کرده و روی این نمایشگرها شادی سنج‌هایی به نمایش گذاشته که وضع روحی و روانی پایتخت را نشان می‌دهد. این شادی سنج، بر اساس رأی ارسالی ساکنان شهر از طریق گوشی تلفن همراه یا رایانه‌های شخصی میزان یا سطح شادمانی جامعه‌ای را در محدوده‌ای از یک تا ده به نمایش درمی آورد. شادی سنج می‌تواند وسیله مناسبی برای سنجش رضایت شهروندان از تصمیمات اتخاذ شده سیاستمداران باشد. اگر آنها تصمیم جدیدی بگیرند و بلافاصله شاهد کاهش سطح شادی در جامعه باشند متوجه می‌شوند تصمیم درستی نگرفته‌اند و باید در تصمیمشان تجدید نظر کنند.» (جام جم)

ملاحظه فرمودید که سنجش و اندازه گیری چه نقش مهمی در اتخاذ تصمیمات مهم جوامع امروزی دارد. هر چند دوستان از هیات دولت آینده گرفته تا شوراهای اسلامی شهرها، همه برای خودشان یلی هستند و به قول شهریار «بیش و کم سنجش ما را نسزد ورنه که ما… آن ترازوی دقیقیم که موئی بزنیم!» علی‌ای حال پیشنهاد می‌شود در کشور ما به جای محاسبه و سنجش شادی، میزان اعصاب مردم به صورت روزانه اندازه گیری شود و روی نمایشگر نشان داده شود یا از طریق پیامک و شبکه‌های اجتماعی اطلاع رسانی شود. آن وقت شما می دانید که مثلاً امروز میزان حوصله و ظرفیت شهروندان یا کارمندان چقدر است و اگر خلق الله اعصاب درست و حسابی ندارند، بی خودی و سر چندرغاز افزایش قیمت کرایه یا اجناس و اجاره بها یا تأخیر در انجام امور اداری با راننده تاکسی، سوپری محل، صاحبخانه، کارمندان ادارات و … در گیر نمی‌شوید و شر به پا نمی‌کنید! از ما گفتن بود…