راهکار سرمایه‌گذاری مردم در نفت

رضا پدیدار عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی: باتوجه به وزن کمی و کیفی بالای پروژه‌های نفتی یعنی به لحاظ میزان نیاز به سرمایه و نوع تخصص به نظر نمی‌رسد که سرمایه‌های خرد مردم در سرمایه‌گذاری‌های نفتی اثرگذار باشد و علی‌الاصول طرح‌های حفظ سطح نگهداشت و یا توسعه‌ای صنعت نفت از نظر مطالعات اولیه، اجرای عملیات و تا مرحله بهره‌برداری نیاز به برنامه‌ریزی دقیق دارد و مهم‌تر اینکه بخش زیادی از تأمین منابع مالی طرح‌های توسعه نفت ارزی است که عملاً آن بخش از سرمایه‌های ریالی مردم که در پروژه‌های نفتی تبدیل به منابع ارزی شود تا پروژه‌ها را تأمین سرمایه کند؛ نمی‌تواند برای مردم جذاب باشد زیرا میزان بازدهی که توسط پروژه‌ها به سرمایه‌گذاران داده می‌شود بر اساس مقررات داخلی و ریالی است بنابراین در صورتی که تبدیل پول به ارز و بازدهی به ریال باشد برای سرمایه‌گذاران انگیزه لازم را ایجاد نمی‌کند.اگر کسی بخواهد در پروژه‌های انرژی همکاری و سرمایه‌گذاری داشته باشد باید از طریق هلدینگ‌ها انجام شود یعنی مردم می‌توانند در گروه‌های فعالیتی که چندین شرکت را در دل خود دارند و هر کدام از این شرکت‌ها بخشی از فرایند پروژه را به انجام می‌رسانند؛ سرمایه‌گذای کرده و سهام‌شان را خریداری کنند و یا بنوعی در آن شرکت‌ها مشارکت مستقیم داشته باشند، در مجموع هلدینگ‌ها منابع را روی هم بگذارند و پروژه‌ها عملیاتی شود در غیر این صورت مشارکت مردمی روی طرح‌های زیرساخت و یا طرح‌های اجرایی و عملیاتی حوزه انرژی برای مردم جذاب نیست.طرح‌های پایین‌دستی که عمدتاً شرکت‌های در برگیرنده محصولات نهایی حوزه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی است مستثنی هستند، یعنی برای مردم و ورود سرمایه بخش خصوصی جذاب است، زیرا سرمایه‌گذاری در اجرای طرح‌های پایین‌دستی صنعت نفت سرمایه کوچک نیاز دارد و قابل انجام است، مثلاً سرمایه‌گذاری‌ها بین یک تا 100 و نهایتاً 500 میلیارد تومان است اما در حوزه بالادست و حتی میان‌دست حداقل از 1000 میلیارد تومان به بالا نیاز به سرمایه است که همه این رقم ریالی نیست، مثلاً اگر بناست در بخش حفاری باشد این نسبت 40 به 60 ارزی-ریالی است و یا بهره‌برداری از چاه‌ها 30-70 ارزی- ریالی است، بنابراین سرمایه‌گذاری مردمی باید در حوزه طرح‌های پایین‌دستی مثل پالایشگاه و پتروشیمی و شرکت‌های توزیع فراورده باشد.در سرمایه‌گذاری‌های خرد هم مردم می‌توانند مشارکت کنند و هم بازدهی خوبی دارد اما در طرح‌های بالادست و میان‌دست بازدهی سرمایه‌گذاری‌ها بین 5 تا 7 سال زمان می‌برد و حتی در خصوص اکتشاف و استخراج 7 تا 10 سال زمان نیاز است، در مورد پالایشگاه‌ها نیز باید روی مینی‌ریفاینری‌ها و پالایشگاه‌های کوچک یعنی از 1000 بشکه تا 20 هزار بشکه تمرکز کنیم و به این ترتیب هم می‌توانیم سرمایه‌های خرد را جذب کنیم و هم زودبازده هستند، یعنی از A تا Z پروژه ظرف یک سال اجرا می‌شود و در همان آغاز به کار و بهره‌برداری سود سهام برمی‌گردد و تولید و توزیع تا رسیدن به مرحله مصرف زمان کوتاهی است و براحتی امکان بهره بردان از سرمایه مردم وجود دارد.