امیرحسین کاکایی کارشناس صنعت خودرو: وکلای مجلس در 4 سال گذشته تمام تلاش‌شان را کردند که راه واردات خودرو نو و دست دوم را باز کنند و ورود این خودروها قانونی شد. یعنی کل دستاورد مجلس این بود.
حالا بماند که موانع زیادی برای تولید و صنعت خودرو ایجاد کردند و نتیجه آن را هم الان داریم می‌بینیم. یعنی تا دلتان بخواهد، خودروسازان داخلی سرکوب شدند، مونتاژکاران رشد کردند و افتخار این بود که واردات آزاد شد. پس نمایندگان به این راحتی کوتاه نمی‌آیند.
از سوی دیگر، پشت واردات خودرو رانت خیلی زیادی وجود دارد. یعنی در این موضوع شک نکنید که از نظر اقتصادی کسانی که پشت این طرح‌ها بودند، به هیچ‌وجه در واردات کوتاه نخواهند آمد. اصلاً شما ببینید وزیر صمت در اردیبهشت پارسال چرا استیضاح و کنار گذاشته شد؟ برای مخالفت با واردات بود.
پس ماجرا خیلی جدی‌تر از این حرف‌هاست که فکر کنید کسی جرات مخالفت با واردات دارد.
واردات خودرو از ابتدا دو مانع کلیدی داشت مانع اصلی واردات خودرو چه بود؟ اصلاً مشکل قانون وجود نداشت، بلکه کمبود ارز بود. اصلاً هیچ مشکل قانونی برای واردات خودرو نو از ابتدا وجود نداشت. کمبود ارز پیش آمد و بانک مرکزی مصوبه سران قوا را گرفت و تبدیل به این شد که فعلاً خودرو وارد نکنیم.
این معضل که هنوز حل نشده است. درست است که می‌گویند درآمد نفتی بالا رفته و مواد اولیه فروش می‌رود و همه‌جوره درآمد ارزی بالا رفته، ولی نیازهای ارزی نیز زیاد است. حالا فساد که جای خود را دارد که پول‌ها یک‌دفعه ناپدید می‌شود. این‌ها بحث‌های جداست. ولی همین‌طوری نیازهای اساسی کشور مثل واردات دارو، گوشت، مرغ و… وجود دارد.
بر این اساس، همچنان مشکل ذاتی کمبود ارز حل نشده است، بنابراین این مانع همچنان وجود دارد.
موضوع دوم هم یک مانع دیگر است که از ابتدا وجود داشت، اما کمتر دیده می‌شد. خرید خودرو در دنیا مثل گوجه‌فرنگی و پیاز نیست که بخرید. خودرو را باید سفارش دهید؛ به خصوص این‌که وقتی بخواهید در تعداد بالا سفارش بگذارید که زمان‌بر است.
در سال گذشته این زمان در رابطه با یک‌سری از خودروها طی شد و دیدیم تا آخر سال یک‌سری خودرو وارد شد. الان طبق ادعاهای وزیر صمت، 53 هزار خودرو فقط در گمرکات است. اما واردات یک‌سری مسائل فنی دارد که باید یک‌سری مدارک نشان دهید و پول‌های کلانی جابه‌جا شود که همه زمان‌بر است. بر این اساس، کندی‌ای که در حوزه واردات خودرو دیده می‌شود، برای این مجموعه است.
در عین حال، نکته دیگری وجود دارد که شاید به زودی حل شود. این‌که با توجه به این‌که اول سال است، اگر بخواهید از سازمان حمایت یا شورای رقابت قیمت بگیرد، چگونه می‌خواهید قیمت بگیرید؟ با کدام دلار؟
تعیین قیمت پایه مهم است که با چه دلاری اتفاق می‌افتد؛ دلار 28 هزار و 500 تومان؟ دلار 40 هزار تومان؟ یا 60 هزار تومان؟ یا 70 هزار تومان و یا حتی 85 هزار تومان؟ هر کدام از این‌ها یک مبنایی دارد و فکر نکنید از روی هوا حرف می‌زنم. این‌ها واقعاً مساله است.
پارسال مانع اولیه تقریباً رفع شد، اما امسال فکر می‌کنم دو ماه دیگر ما به طور فراوان خودروهای نو را ببینیم که وارد کشور شده است.
البته معنای این حرف این نیست که حالا که واردات خودرو راه افتاد، بعد از آن 100 هزار خودرو می‌آید، چون خود من شخصاً حدس می‌زنم که چالش‌های بعدی ارزی و قیمت ارز باعث می‌شود که بازار پس می‌زند و مجبور می‌شوند مثل سال 96، جلوی واردات خودرو را بگیرند، یعنی بانک مرکزی جلوی آن را خواهد گرفت. یعنی به همان دلیلی که در سال 96 که هنوز تحریم‌ها شروع نشده بودند و بانک مرکزی گفت اجازه نمی‌دهم خودرو بیاورید، به شما قول می‌دهم به محض این‌که این 50 هزار خودرو وارد شود، قیمت دلار هم بالا رود، بانک مرکزی جلوی واردات خودرو را می‌گیرد.
