سید احمد حسینی روزنامه نگار:با گذشت حدود هشت ماه از عملیات طوفان الاقصی و مقاومت اسطورهای ملت مظلوم غزه در برابر جنایات وحشیانه رژیم صهیونیستی و پاسخ ایران به شرارتهای آن رژیم در قالب عملیات وعده صادق، تحولات در منطقه غرب آسیا و محیط بین المللی وارد مرحله جدیدی شده است.
سرعت رخدادها و سیال بودن شرایط به گونهای است که متخصصان و تحلیلگران برای ارزیابی وضعیت و سمت و سوی روندهای آتی با سؤالات وابهامات زیادی مواجه هستند. در چنین وضعیتی شناخت بهتر شرایط پیش روی و اینکه جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای اثرگذار در این رخدادها، سیاست خارجی خود را بر اساس چه مؤلفه هائی طراحی و عملیاتی کند، حائز اهمیت بسیار است.
برای تجزیه و تحلیل وضعیت کنونی با دقت نظری در سیر تحولات میتوان به برخی از ویژگی هائی که با آن مواجه هستیم نظری افکند:
اولاً همان گونه که اشاره شد حوادث یاد شده به فعال شدن کشورهای منطقه و قدرتهای فرامنطقه ای منجر شده و هر یک از طرفها تلاش میکنند امنیت ملی خود را با شرایط و اقتضائات جدید تطبیق دهند و منافع ملی حداکثری برای خود کسب کنند.
ثانیاً به رغم اینکه اقدام ایران در پاسخ به شرارتهای رژیم اسرائیل جنبه بازدارنده و دفاع مشروع از خود داشت اما جبهه مقابل ایران با محوریت آمریکا تلاش میکند از این موضوع، چالشی امنیتی و تهدید برای کشورها بیافریند و آنها را وارد همکاریها و ائتلافهای جدید کنند.
ثالثاً برخی از کشورهای منطقه که تنها به منافع خود میاندیشند با یک اشتباه محاسباتی درصدد آن هستند که از وضعیت بهم ریخته کنونی درجهت کسب امتیازهای بزرگ بهره برده و در مقابل با نرمش هائی در مقابل رژیم صهیونیستی، آنها را از تنگنا و گرفتاری کنونی نجات دهند که این مساله خطای راهبردی و ضربهای بزرگ به ملت مظلوم فلسطین میباشد که در درازمدت به هیچ وجه به سود آنها نخواهد بود.
در چنین شرایطی، سؤال مهم این است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چه برنامه و خط مشیای را دنبال کند تا هم تحولات کنونی را مدیریت کند و هم از پیامدهای منفی احتمالی رخدادهای کنونی خود را مصون نگه دارد. در این رابطه مواردی چند قابل ذکر است:
– سیاست خارجی ایران باید در عین حال که عنصر اقتدار را به عنوان عامل ضمن امنیت و اقتدار در اختیار دارد لازم است چتر دیپلماسی خود را گسترده کند و با طراحی و ابتکار و گفت وگو با کشورهای منطقه و خارج از آن، پیامدهای ناشی از اقدام تنبیهی علیه رژیم صهیونیستی را کنترل کند و اجازه سوء استفاده و تهدید انگاری قدرت نظامی ایران را به کشورهای مختلف ندهد.
– در این رابطه سخنان اخیر وزیر امور خارجه کشورمان در جریان برگزاری سومین نشست ایرانی – عربی در تهران، حاوی نکات کاربردی قابل توجهی بود که میتواند به افزایش قدرت مانور و قدرت چانه زنی ایران در موضوعات مختلف سیاست خارجی کمک کند. مسائلی چون اعلام آمادگی ایران برای انجام گفت وگوهای جدی در خصوص موضوع هستهای، پیشنهاد گسترش الگوی گفت وگو با همسایگان عربی به همه همسایگان و کشورهای منطقه و همچنین اهمیت مناسبات جدید ایران با عربستان سعودی و امکان همکاری فیمابین در خصوص موضوعات منطقه از موارد قابل ذکر در اقدامات جدید دیپلماتیک ایران است که میتواند مورد پیگیری قرار گیرد.
– با توجه به واکنش جهانی به جنایتهای ضد بشری رژیم صهیونیستی علیه مردم مظلوم غزه، برنامه ریزی و طراحی مناسبی صورت بگیرد و از ظرفیتهای موجود خصوصاً در مجامع بین المللی و حقوقی بهره برداری صورت بگیرد و اجماع سازی شود.
– نظر به اهمیت توانمندیهای اقتصادی کشورهای منطقه و تاثیرگذاری آن در موضوعات سیاسی و بین المللی، مراقبت شود تا کشورهای دیگر از طریق همکاریهای چندجانبه، ایران را از تحولات در محیط منطقهای کنار نگذارند و به تهی شدن ایران از ظرفیتهای راهبردی خصوصاً در حوزه حمل و نقل و ارتباطات منجر نشود. به عبارت دیگر مراقبت کنیم که در تله مسائل امنیتی پرهزینه با هدف دور شدن از روندهای توسعه اقتصادی که برای ایران بسیار با اهمیت است قرار نگیریم.