محمد ارفع روزنامه نگار: نهضت ملی مسکن نامی بود که دولت سیزدهم آن را برای پروژهای برگزید که بسیاری آن را کپی برداری و آزموده شده در دولت محمود احمدی نژاد میدانستند.طرحی که مسکن مهر نامیده میشد و باعث شد تا با احداث میلیونها خانه بدون متقاضی، چاپ پول بدون پشتوانه، کیفیت نامناسب، و نیز ارثیه سنگین تعهد ساخت برای دولت بعد به یکی از پروژههای عظیمی مبدل شود که تا پایان دولت دوم روحانی نیز گریبان دولت را گرفته باشد.امروزه نیز نهضت ملی مسکن که بسیار به آن طرح شبیه است به نظر میرسد که دوباره بنا دارد تا گریبان دولت پزشکیان را بگیرد و او و وزیر راه و شهرسازیاش را تا پایان دولت بدهکار کند زیرا براساس آنچه به گوش میرسد و جسته و گریخته از نهان خانه وزارت راه و شهرسازی بیرون میآید نشان میدهد که حال روز نهضت ملی مسکن خوب نیست و آن را باید نهضت نا تمام مسکن بنامیم.
بازار مسکن این روزها به عنوان یکی از پیشرانهای اقتصادی کشور حال خوشی ندارد، افزایش تقاضا، اجاره بهای بیش از توان مستاجران، گرانی و نبود مسکن مناسب گریبان گیر این بازار است، تقریباً 3 سال قبل که دولت سیزدهم بر روی کار آمد تعهد داد تا به این بازار رسیدگی کند و با اجرای نهضت ملی مسکن سالی یک میلیون مسکن ساخته و تلاش کند تا این تن نیمه جان را به سوی رشد و بالندگی پیش ببرد.
آما آنچه در عمل اتفاق اقتاد و در بازار روی داد نه ساخت مسکن، خانه، سقف بالای سر و چهار دیواری بود بلکه افزایش تورم این حوزه آنچنان شد که مسکن به عنوان قلک، پشتوانه اقتصادی و یا پوشش تورم تغییر کاربری دهد به این دلیل که بازار همیشه مسیر خود را میرود و وعده درمانی برای ساخت و عرضه مسکن آنچنان که باید و شاید نمیتواند این بازار را به سر ذوق آورد.
گزارش سازمان ملی زمین و مسکن درباره آخرین وضعیت پروژههای نهضت ملی مسکن نشان میدهد بیش از 5 میلیون و 551 هزار نفر تا سال گذشته در این طرح ثبتنام کردهاند که از این میان حدود 3 میلیون و 827 هزار نفر حائز شرایط، یکمیلیون و 512 هزار نفر حائز شرایط فعال و بیش از یکمیلیون و 294 هزار نفر نیز مورد تأیید نهایی تجمعی قرارگرفتهاند اما با این حال تأمین یکمیلیون مسکن در هر سال حداقل به سالانه 400 هزار میلیارد تومان (همت) نیاز دارد. این در حالی است که کل بودجه عمرانی سال 1401 که تقریباً سال شروع پروژه میشود تنها 250 همت بود علاوه بر این قرار بود که 20 درصد از منابع بخش بانکی نیز به این پروژه اختصاص یابد که امارهای بانک مرکزی نشان میدهد که تنها 6 درصد از کل تسهیلات بانکی در سالهای قبل به این پروژه اختصاص یافته است.
با اینکه تا زمان تنظیم این گزارش از سوی وزارت راه و شهرسازی که دیگر در روزهای پایانی کار خود در دولت سیزدهم به سر میبرد، اطلاعات دقیقی از میزان پیشرفت پروژههای این طرح در کشور وجود ندارد. در آخرین نشست خبری مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی وی در پاسخ به پرسش یکی از خبرگزاریها در این رابطه نیز وزیر از پاسخ صریح در این خصوص طفره رفته و گفت: «پیشرفت فیزیکی پروژههای نهضت ملی مسکن بهصورت تفکیکی بهزودی اعلام میشود.»
10 روز از این نشست میگذرد و خبری از جزئیات پروژههای نهضت ملی مسکن در سراسر کشور نیست، در این بین، ادارهکل راه و شهرسازی استان تهران با انتشار ویدئویی از پیشرفت فیزیکی بالای 85 درصد پروژههای طرح اقدام ملی خبر داده است طرحی که در واقع مربوط به دولت حسن روحانی است و در سال 1400 دیوان محاسبات در گزارش میزان پیشرفت آنها را زیر 10 درصد اعلام کرده بود. در دولت سیزدهم این واحدها با ادغام در طرح نهضت ملی مسکن از پیشرفت قابلقبولی برخوردار شدند.
با تمام این تفاسیر به عنوان نمونه به نظر میرسد که طرح مذکور آنچنان که باید و شاید پیش نرفته است به طوری که وزارت راه و شهرسازی ترجیح داده به جای شیوه معمول آمارسازی از پاسخگویی طفره برود البته این نتیجه گیری را از گزارش خبرگزاری تسنیم از میزان پیشرفت نهضت ملی مسکن در استان تهران میتوان گرفت. در این گزارش آمده است که در چهارسالگی این طرح طبق اطلاعات ادارهکل راه و شهرسازی استان تهران، پیشرفت فیزیک پروژهها 10 درصد است.
بر این اساس پروژه 630 واحدی طرح اقدام ملی پاکدشت واقع در جنب اراضی مسکن مهر این شهرستان 95 درصد پیشرفت فیزیکی دارد، این پروژه توسط 3 پیمانکار در حال ساخت است.
پروژه 200 واحدی طرح اقدام ملی مسکن واوان اسلامشهر به پیشرفت 97 درصدی رسیده است. این پروژه توسط یک پیمانکار در حال ساخت است. پروژه 600 واحدی دیگر طرح اقدام ملی در واوان نیز 75 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
پروژه 504 واحدی طرح اقدام ملی شهریار نیز که توسط 2 پیمانکار در حال ساخت است، 85 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
پروژه 2700 واحدی نهضت ملی مسکن عدلآباد اسلامشهر 10 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و 12 پیمانکار در این سایت مشغول به فعالیت هستند. پروژه 828 واحدی نهضت ملی مسکن پاکدشت (کبودگنبد) با 3 پیمانکار 10 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
پروژه 5380 واحدی نهضت ملی مسکن رباطکریم با 18 پیمانکار 10 درصد و پروژه 600 واحدی طرح مذکور در نصیرشهر رباطکریم با 2 پیمانکار 10 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.