آرمان زارعی روزنامه نگار: گروه اقتصادی: شهید اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس بود که برای شرکت در این مراسم در تهران حضور داشت، پس از برگزاری این مراسم در یکی از اقامتگاههای ویژه جانبازان در شمال تهران با اصابت پرتابهای به شهادت رسید. بررسیها نشان میدهد به دنبال این اتفاق بازار ارز تهران بار دیگر هیجانی شد و برخی از معاملهگران با برجستهکردن سیگنالهای منفی به دنبال ماهیگیری از آب گلآلود بودند.
در همین راستا قیمت دلار که در جریان معاملات نقدی روز سهشنبه هفته جاری با 59 هزار و 250 تومان بسته شده بود روز چهارشنبه در معاملات فردایی تا محدوده 60 هزار و 700 تومان بالا رفت و نقدی آن در کانالهای تلگرامی 60 هزار و 300 تومان اعلام شد. در آخرین روز نیمه کاری هفته نیز دلار همچنان در کانال 60 هزار تومان مستقر است.
گفتنی است با نوسانی شدن قیمتها کارشناسان اقتصادی توصیه میکردند که در چنین شرایطی مردم از ورود هیجانی به بازار خودداری کنند چرا که تجربه نشان داده پس از کاهش التهابات تب دلار نیز فروکش خواهد کرد.
در همین رابطه سید کمال سید علی، معاون ارزی اسبق بانک مرکزی در گفتگو با خبرگزاری ایسنا گفته بود این افزایش نرخ ارز موقتی است و مردم در این شرایط باید آرامش خود را حفظ کنند.
البته بررسیها نیز از نوسانات ارزی تهران در سالهای اخیر حکایت از آن دارد که هر زمان که سیگنالهای منفی از جمله ترور به بازار مخابره شده قیمت دلار تحتتأثیر موج روانی این موضوع بهصورت مقطعی افزایشی شده و پس از مدت کوتاهی به حالت قبل برگشته است.
واکنش بازار ارز به خبر شهادت سردار سلیمانی
مروری بر تجربه مواجههٔ بازار ارز با بحران نشان از آن دارد که سیاستگذار همواره شوک ارزی ناشی از حادثه را در مدت زمان کوتاهی مدیریت کرده است.
لازم به یادآوری است که در 13 دیماه سال 1398 بود که سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس در فرودگاه بغداد به همراه ابومهدی مهندس از فرماندهان حشدالشعبی به شهادت رسید، قیمت دلار پس از این حادثه تروریستی از 12 هزار و 960 تومان تا 13 هزار و 390 تومان بالا رفت و پس از حمله موشکی ایران به عین الاسد نزولی شد و به محدوده قبلی بازگشت.
واکنش بازار ارز به شهادت محسن فخری زاده
این پایان ماجرا نیست و نگاهی به روند شاخص ارزی تهران در زمان ترور محسن فخریزاده، معاون وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران و دانشمند ارشد کشؤرمان نیز گویای این مدعاست.
درآن زمان نرخ دلار از محدوده 24 هزار و 500 تومان تا حدود 26 هزار و 120 تومان گران شد. بااینحال قیمت دلار یک ماه پس از این عملیات تروریستی در تاریخ 30 دیماه تا محدوده 20 هزار و 500 تومان پایین آمد.
واکنش بازار ارز به حمله تروریستی به شاهچراغ
همچنین در عصر 4 آبان سال 1401 بود که خبر حمله تروریستی به حرم شاهچراغ شیراز فضای رسانههای داخل و خارج را پر کرد و موجب اندوه مردم ایران شد.قیمت دلار در این تاریخ در محدوده 32 هزار و 900 تومان قرار داشت؛ اما پس از چند روز به محدوده 36 هزار و 900 تومان نیز رسید. پس از آن دلار دیگر کف قیمتی قبلی را تجربه نکرد و پس از استراحت یکماهه در نیمه دوم آذرماه به روند صعودی خود که پس از درگذشت مهسا امینی ایجاد شده بود ادامه داد.
همچنین در تاریخ 22 مرداد 1402 حادثه تلخ ترور حرم شاهچراغ بار دیگر تکرار شد و قیمت دلار از محدوده 48 هزار و 900 تا محدوده 49 هزار و 550 بالا رفت و پس از آن فروریخت و حتی توانست به پایینتر از محدوده قیمتی روز ترور نفوذ کند.
واکنش بازار ارز به شهادت سید رضی موسوی
در چهارم دیماه سال گذشته هم سیدرضی موسوی یکی از مقامات ارشد سپاه پاسداران در محدوده سیده زینب در دمشق، پایتخت سوریه توسط اسرائیل طی یک حمله موشکی به شهادت رسید. قیمت دلار در روز پس از این حادثه کاهش یافت؛ ولی در ادامه کمتر از یک درصد افزایش یافت.
اثر جنگ حماس و اسراییل روی قیمت ارز
رفتار هیجانی و مقطعی بازیگران دلار در واکنش به اخبار مختص به ترور و انفجار نبوده و اسکناس آمریکایی به اخبار جنگی هم واکنش صعودی داشته است، مثال ملموسی که میتوان زد جنگ غزه و اسرائیل است. در 15 مهرماه سال گذشته شروع شد و نرخ دلار در این روز بین 50 هزار تا 50 هزار و 400 تومان معامله شد؛ اما با تشدیدشدن درگیریها در 17 مهرماه نرخ دلار به 53 هزار و 500 تومان رسیده بود. بااینحال پس از مدتی با فروکشکردن هیجان جنگ غزه و اقدامات نهاد سیاستگذار در جهت کنترل نرخ دلار، اسکناس آمریکایی اصلاح شد و حتی تا نیمه کانال 50 هزار تومان پایین آمد.
صعود هیجانی قیمت ارز پس از حادثه ترروریستی کرمان
از سوی دیگر پس از حادثه تروریستی گلزار شهدای کرمان در دی ماه سال گذشته دلالان ارزی با تقویت موج روانی و برجستهکردن سیگنالهای منفی قیمت دلار را بهصورت هیجانی به بیش از 51 هزار تومان رساندند؛ اما پس از مدتی عقبنشینی کرد.
جو روانی عملیات وعده صادق در بازار ارز
در کنار تمام موارد یاد شده نیمهشب 25 فروردین 1403 بود که عملیات وعده صادق توسط ایران علیه اسرائیل انجام شد. بررسیها نشان میدهد در آن روزها هم نرخ دلار بهصورت مقطعی و هیجانی به مرز 70 هزار تومان رسید؛ اما به مرور زمان عقبنشینی کرد و به کانال 50 هزار تومان برگشت.
مروری بر این تجربیات نشان از زودگذر بودن و هیجانی بودن رشد بهای ارز در بازار دارد. پیش بینی کارشناسان نیز نشان از آن دارد که بازار ارز در حال بازیابی خود است و سیاستگذار قدرت مدیریت این فضا را داراست.
شهادت هنیه تاثیری بر بازار ارز ما نخواهد داشت
درهمین حال حسن حسنخانی، کارشناس مسائل ارزی در گفتگو با ایسنا، گفت: تأثیر ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس بر بازار ارز بیشتر از حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به بخش کنسولی ساختمان سفارت ایران در دمشق نخواهد بود.
وی ادامه داد: در آن ایام اتفاق خاصی در فضای عمومی اقتصاد کشور و بازار ارز نیافتاد و با مدیریت خوب بانک مرکزی مخاطرات و التهابات برطرف و آرامش در بازار حفظ شد.حسن خانی با بیان اینکه با توجه به منابع و ذخایر خوب بانک مرکزی بنظر میرسد که اتفاق خاصی در بازار ارز نیافتد گفت: بازار ارز در شرایط کنونی با مدیریت مناسب و خوب بانک مرکزی در حال فعالیت است و هیچ چیز این بازار را تهدید نمیکند.این تحلیلگر مسائل اقتصادی افزود: در شرایط کنونی جای نگرانی وجود ندارد و بانک مرکزی توان مدیریت تلاطمات و جلوگیری از التهابات ناشی از اتفاقات سیاسی را خواهد داشت.وی گفت: شواهدی از جنگ فراگیر و درگیری بلندمدت میان ایران و رژیم صهیونیستی وجود ندارد و این رژیم حتی با پشتیبانی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی نیز توان جنگ با ایران و جبهه مقاومت را نخواهد داشت.