ضرورت تفکیک وزارت راه و شهرسازی

مجتبی یوسفی عضو هیات رئیسه مجلس: وزارت راه و شهرسازی با توجه به گستردگی و اهمیتی که داشته و نقشی که به صورت مستقیم و غیر مستقیم در سبد خانوار دارد باید تفکیک شود. با توجه به مشکلاتی که در حوزه مسکن داریم و مشکلاتی که در حوزه راه و ترابری و دسترسی برون شهری چه در حوزه داخلی و چه در حوزه بین المللی با آن مواجه هستیم، وظایف تعریف شده برای وزارت راه و شهرسازی از اهمیت بالایی برخوردار است.

این وزارتخانه به شکل مستقیم با هزینه‌های خانوار و زندگی روزمره مردم در ارتباط است. از لحاظ پیشران‌های اقتصادی مانند توسعه بنادر، توسعه صنعت هوایی، توسعه صنعت ریلی و توسعه حمل و نقل زمینی این وزارتخانه وظایف سنگینی بر دوش دارد. این وزارتخانه اکنون با گستردگی بالایی در حوزه کاری خود مواجه است. از سوی دیگر ما امروز خیلی از کشورهای اروپایی را داریم که منابع و ذخایر زیرزمینی به اندازه کشور ما ندارند، اما بیش از 50 درصد تولید ناخالص ملی آنها به حوزه ترانزیت بار و مسافر گره خورده است. امروز جنگ، جنگ کریدورها و مسائل اقتصادی است.ما امروز دچار تحریم‌های ظالمانه آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی هستیم. امروز چین در حال احداث بندر گوادر در پاکستان است. عملاً قصد دارد خود را به آسیای غربی نزدیک‌تر کرده و بحث صادرات و دسترسی سریع‌تر به آبهای آزاد را دنبال کند. ما اگر می‌خواهیم به کریدورهای بین المللی متصل شویم باید به این ظرفیت‌ها توجه کنیم. از بندر گوادر تا بندر چابهار حدود 6 ساعت روی آب راه هست. از بندر چابهار تا بندر لاذقیه سوریه که به دریای مدیترانه راه دارد، بیشتر از سه روز از طریق مسیر زمینی زمان نخواهد برد.چه تحریمی می‌تواند جلوی این کریدور را بگیرد. از سوی دیگر مجلس در برنامه هفتم توسعه مصوب کرده است تا ستاد ملی ترانزیت تشکیل شود. این تنها یک بخش از مسئولیت‌های سنگین وزارت راه و شهرسازی است. این وزارتخانه در حوزه مسکن، بافت فرسوده، سکونتگاه‌های غیررسمی و شهرسازی وظایف سنگینی برعهده دارد. این وزارتخانه عریض و طویل بوده و یک وزارتخانه کلیدی در عرصه پیشران اقتصادی است. ما 6/5 میلیون خانوار مستأجر داریم. ما شاهد یک رخوت هشت ساله در دولت یازدهم و دوازدهم در حوزه مسکن بودیم. امروز بیش از 130 حرفه مرتبط با حوزه مسکن است. صنعت هوایی ما بیش از 40 سال است که تحریم است. با دست خالی جلوی تحریم‌ها ایستاده‌اند. امروز این صنعت نیاز به حمایت دارد. برنامه هفتم توسعه، قوانین بالا دستی، قانون جهش تولید مسکن، قانون ساماندهی بازار اجاره بها و قانون حمل و نقل عمومی وظایف سنگینی را بر دوش وزارت راه و شهرسازی گذاشته است. این‌ها استدلال‌های کمیسوین عمران برای تفکیک این وزارتخانه بود. این وزارتخانه بیش از 19 معاونت دارد. اگر وزیری بخواهد ماهی یکبار با هر کدام از این بخش‌ها دیدار داشته باشد، یک ماه طول خواهد کشید. گستره کار خیلی زیاد است. ما یا به مسکن می‌پردازیم یا به راه می‌پردازیم یا به هیچ کدام. برای همین مجلس طرح دو فوریتی تفکیک این وزارتخانه را داد. در دولت شهید رئیسی نیز این موضوع طرح شد ایشان نیز پذیرفت اما گفتند فرصتی دهید بعد از تشکیل دولت. اما در ادامه با مخالفت‌هایی از سوی وزرا مواجه شدیم. در این دولت نیز گفتیم در شروع کار این تفکیک انجام شود آقای پزشکیان نیز فرصت خواستند تا دولت تشکیل شود.در روسیه، آمریکا، انگلستان، چین و ایتالیا و بسیاری از کشورهای دنیا این دو وزارتخانه از هم تفکیک شده‌اند. حتی چین در دهه 90 برای توسعه ریلی خود، وزارتخانه ریلی راه اندازی کرد. بعد اینکه به وضع مطلوبی رسید آن را پیوست داد. ما قوانین بسیاری در این حوزه داریم که بر روی زمین مانده است. اگر کریدورهای ریلی و زمینی و راه‌های مواصلاتی کشورهای همسایه بدون نقش ما ایجاد کنند، در یک بازه کمتر از یک دهه ما عملاً از کریدورهای بین المللی حذف خواهیم شد. به همین دلیل است که مجلس تفکیک وزارت راه و شهرسازی را دنبال خواهد کرد.