حذف دلار از تجارت ایران؛ فرمالیته یا واقعی؟

مهدی رنگ رونا نائب رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند:در معاملات بین‌المللی اگر یک طرف معامله ایران باشد احتمال انسداد معامله بالا می‌رود به همین دلیل هم دولت و هم بخش خصوصی ایران تصمیم گرفتند دلار را از معاملات بین‌المللی حذف کنند تا ریسک کار را کاهش دهند؛ در همین راستا از دو سال پیش تاکنون وزارت صمت ثبت سفارش دلاری را ممنوع کرده و در ثبت سفارش برای واردات کالا یورو، درهم، دینار، لیر و دیگر ارزها جایگزین این ارز شده است. در واقع هر ارزی غیر از دلار در سیستم ثبت سفارش پذیرفته می‌شود و وزارتخانه هم را در تخصیص‌ها دلار را نمی‌پذیرد. با این حال دلار به عنوان یک ارز مرجع با پشتوانه قوی همچنان مطرح است و دنیا با این ارز کار می‌کند، در نتیجه نوسانات آن بر اقتصاد ما هم تاثیرگذار است و به عبارت دیگر همچنان حرف اول و آخر را دلار می‌زند و نوسانات دیگر ارزها نیز به تناسب نوسانات دلار اتفاق می‌افتد. در همین حال بانک مرکزی بر ورود دلارهای حاصل از صادرات صادرکنندگان ایران نظارت دارد و صادرکنندگان را به عرضه ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما و به نرخ مصوب بانک مرکزی ملزم می‌کند و این ارز به واردات کالاهای اساسی اختصاص می‌یابد و با این سازوکار تلاش شده در واردات کالا ارزهای دیگر بسته به مبدأ وارداتی جایگزین دلار شود. اما همچنان اگر در واردات نیاز به دلار باشد حتی اگر ثبت سفارش با ارزی غیر از دلار صورت بگیرد به واردکننده دلار اختصاص پیدا می‌کند بنابراین‌ها می‌توان گفت حذف دلار از تجارت ایران بیشتر صورت فرمالیته دارد تا واقعی. ضمن اینکه بانک مرکزی ایران در کشور هند منابع مالی را در اختیار دارد و از طریق آن منابع برای واردات کالا به ایران تأمین مالی می‌کند، در کنار این تاجران ایرانی که به هند کالا صادر می‌کنند نیز روپیه در اختیار دارند در این بین صادرکنندگانی که کالاهای خود را با روپیه به هندی‌ها می‌فروشند درآمد خود را در اختیار واردکنندگان قرار می‌دهند و این تبادلات به طور مستمر برقرار است.ممکن است برخی واردکنندگانی که به واسطه صرافی‌ها و بانک‌های دولتی تأمین مالی می‌کنند در این فرآیند دچار مشکلات مقطعی شوند اما با توجه به حجم تبادلی که بین ایران و هند وجود دارد در تأمین مالی با روپیه تاکنون مشکل جدی وجود نداشته است.