فاطیماه میرزایی دخت روزنامه نگار: دوشنبه 22 امردادماه 1403، بازدهی شاخص کل 24 صدم درصد منفی بود و 4 هزار و 700 واحد کاهش داشت و شاخص کل به عدد 1 میلیون و 998 هزار و 600 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز، به عدد 633 هزار و 700 واحد رسید که 13 صدم درصد بازدهی منفی و کاهش 840 واحدی داشت و مجموع ارزش معاملات خُرد بازار، یکهزار و 600 میلیارد تومان را نشان داد و برآیند خرید و فروش افراد حقیقی، تقریباً 507 میلیارد تومان خروج پول را از سهام و صندوق‌های سهامی ثبت کرد. «سهام»، «وبملت»، «ذوب»، «شتران» نمادهای پُرتراکنش بودند و بیشترین تأثیر مثبت بر شاخص هم، متعلق به «بوعلی»، «حکشتی»، «وبانک» و «ونوین» بود و نمادهای «فولاد»، «فملی»، «شپنا» و «وبملت» نیز، بیشترین تأثیر منفی بر شاخص را داشتند.حسن حسین‌نیا، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با «نقش اقتصاد» درمورد چالش‌هایی که بورس، از ابتدای سال 1403 با آن‌ها روبرو بوده است، گفت: اگر بخواهیم بازار سرمایه را از ابتدای سال 1403 بررسی کنیم شاهد یک روند تقریباً نزولی مداوم بوده‌ایم که این افت مداوم، دستخوش تغییرات دامنه نوسان هم بوده است و از ابتدای امسال، بیشتر از این که ما بدنبال تحلیل بنیادی و یا حتی تکنیکال سهام باشیم بیشتر بحث ریسک‌های سیستماتیک مطرح بوده است؛ ریسک‌هایی که عملاً با تنوع و بهینه‌سازی پورتفوی، امکان پوشش آن‌ها وجود ندارد.
حسین‌نیا تصریح کرد: همان‌طور که در این مدت شاهد بودیم تنش‌های نظامی مختلف در منطقه شکل گرفتند و از طرفی نیز، سانحه سقوط بالگرد رئیس‌جمهور دولت سیزدهم و همراهان را داشتیم و بدنبال آن، با انتخابات ریاست‌جمهوری زودهنگام و تقابل بین دو تفکر اقتصادی و سیاسی روبرو بودیم که برای بازار سرمایه و فعالان آن بسیار حائز اهمیت بود و در نهایت، در مقطع فعلی نیز، همچنان شاهد تنش‌های بالای نظامی منطقه‌ای هستیم و در عین حال، شرایط به گونه‌ای است که باید در مجلس منتظر نتیجه رأی اعتماد به کابینه دولت چهاردهم باشیم؛ بنابراین چنانچه بخواهیم دقیق‌تر در رابطه با بازار سرمایه صحبت کنیم باید بگوییم بیشتر شاهد فعل و انفعالات و رخدادهای سیاسی و نظامی بوده‌ایم که اثرات آن بر بازار سرمایه ملموس‌تر بوده است تا موضوعاتی از قبیل؛ صورت‌های مالی و یا فعالیت‌های عملیاتی شرکت‌ها.
این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به سقوط شاخص به زیر 2 میلیون واحد تأکید کرد: برگشت دوباره شاخص کل به زیر سطح 2 میلیون واحدی نشان‌دهنده عمق مشکلات موجود در بورس است. البته باید درنظر داشت ما یک تجربه‌ای داشته‌ایم که نتایج زیاد مثبتی نداشته است و آن هم، تجربه محدودیت بیشتر دامنه نوسان و کاهش آن بوده که در مقطعی به طور نامتوازن و در مقطع دیگری مثل الان، محدودیت دامنه منفی مثبت یک درصد برای سهام اعمال شده است که نگاهی تاریخی به مقاطع بهره گیری از این استراتژی نشان‌دهنده ناموفق بودن آن با توجه به بازه زمانی طولانی بهره گیری از محدودیت یاد شده است؛ به طوری‌که عملاً شاهد کاهش نقدشوندگی بازار سرمایه و کاهش ارزش معاملات بوده‌ایم که این مسائل، حس تلقین مضاعف مبنی بر شرایط بحرانی در بازار سرمایه را افزایش می‌دهند و به همین دلیل، نتایج مثبت زیادی نمی‌بینیم.
حسین‌نیا اظهار کرد: در شرایط فعلی، باید این را درنظر بگیریم چنانچه بخواهیم از محدودیت دامنه نوسان و تعطیلی معاملات استفاده کنیم این مسئله حتماً در یک بازه زمانی بسیار کوتاهی باید اِعمال شود چرا که اگر این بازه زمانی طولانی شود عملاً اثری که قرار است بگذارد را هم، نخواهد داشت و در مقابل، تأثیر منفی به همراه دارد و در واقع، به نفع بازار سرمایه نخواهد بود. علاوه بر راهکار محدودیت دامنه نوسان که در این مدت، مطرح بوده است باید راهکارهای دیگری که منجر به افزایش سمت تقاضا می‌شوند نیز مورد بررسی قرار می‌گرفتند که متأسفانه، تا این لحظه شاهد چنین استراتژی نبوده‌ایم و عملاً لاین‌های اعتباری تخصیص پیدا نکرده‌اند و اگرچه این موضوع مورد بحث است ولی هنوز عملیاتی نشده‌اند و این که چه زمانی قرار است عملیاتی شوند موضوع جدی است.
این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: در شرایط اضطراری، سیاست‌گذار مالی و پولی برای حمایت از بازار سرمایه باید با تسریع در تخصیص لاین اعتباری از بورس حمایت می‌کرد که متأسفانه چنین اتفاقی نیفتاد و شاهد هستیم که با وجود گذشت چند ماه از بروز این اتفاق‌ها، بازار سرمایه همچنان در سراشیبی سقوط قرار گرفته است.
حسین‌نیا تصریح کرد: در این چند ماهی که از سال 1403 می‌گذرد یک افت مداوم و معاملات نوسانی را دیده‌ایم و در عین حال، شاهد معاملاتی هستیم که شاید بتوان سرآغازش را وقایع سال 99 و جوّ عمومی بی اعتمادی شکل گرفته عنوان کرد و اگرچه در این بازه زمانی، عرضه‌های اولیه، افزایش سرمایه‌های متنوع، پذیره‌نویس‌های جدید، تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلف را داشتیم ولی با این وجود می‌بینیم؛ هم ارزش ریالی بازار سرمایه، بورس و فرابورس و هم ارزش دلاری آن‌ها افت‌های چشمگیری داشته‌اند و در شرایط فعلی که نقدینگی به محدودهٔ بالای 8 هزار همت رسیده است بررسی داده‌های تحلیلی همچون ارزش بازار و نسبت p/e و نسبت p/s نشان‌دهنده بروز فاجعه عمیق در بورس است.این تحلیلگر بازار سرمایه در پایان خاطرنشان کرد: بورس کشور ما تقریباً از حدود 10 هزار همت در سال 99 به عدد زیر 8 هزار همت در روزهای اخیر رسیده است و برخلاف آن، نقدینگی رشد شتابنده‌ای داشته است و آمارهای جدید این مسئله را نشان می‌دهند که حاکی از عملکرد ضعیف و شرایط بحرانی در بازار سرمایه است و اگرچه نیازمند توجه بیشتر دولت در این سال‌ها بوده است. اما متأسفانه در دولت سیزدهم، توجه ویژه‌ای به این موضوع نشد و کاهش حاشیه سود فعالیت‌های عملیاتی در شرکت‌های تولیدی و خدماتی را می‌توان یکی از مولفه‌های تأثیر گرفته از برخی مصوبات متناقض با رشد تولید دانست که در سال 1402 نمود بیشتری داشت و البته با اعتراض‌های شکل گرفته تا حدودی اصلاح شدند.
