سامان سفالگر روزنامه نگار: صنعت نفت ایران در سال‌های اخیر با چالش‌ها و مشکلات زیادی مواجه بوده است. در این راستا، به طور خاص پس از خروج یکجانبه و غیرقانونی دولت ترامپ از توافق برجام در سال 2018 و تحمیل سیلی از تحریم‌ها علیه کشورمان، شدتِ فشارهای خارجی علیه صنعت نفت کشورمان و صادرات نفت ایران به اوج رسید با این حال، با گذشت زمان و هماهنگ شدن ایران با شرایط تازه و ارائه ابتکارهای جدید، شاهد شکل گیری واقعیت‌های تازه‌ای در حوزه‌هایی نظیر تولید و صادرات نفت ایران بوده‌ایم.
به گزارش «نقش اقتصاد»؛ به طور خاص در سال جاری، «موسسه بین المللی انرژی» در گزارشی از افزایش تولید روزانه نفت ایران به بیش از 3 میلیون 300 هزار بشکه خبر داده و البته که نشریه «وال استریت ژورنال» هم میزان صادرات روزانه نفت کشورمان را تا 2 میلیون بشکه تخمین زده است. آمارهایی که سبب شده‌اند تا محدودیت‌های تحمیل شده به کشورمان در حوزه صادرات انرژی که قرار بود در قالب توافق برجام رفع شوند، تا حد زیادی بی اعتبار شوند و عملاً کشورمان، خود آن‌ها را کنار بزند.
موضوعی که مورد اشاره بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران غربی نیز بوده است. با این همه، به تازگی شاهد یک تحول و پالس معنادار دیگر به بازار صادرات نفت کشورمان بوده‌ایم. ماجرا از این قرار است که خبرگزاری رویترز در گزارشی اذعان کرده که ایران علی رغم برقرار بودن تحریم‌های غربی‌ها علیه خود، توانسته بازارهای صادراتی تازه‌ای را برای خود ایجاد کند.
این خبرگزاری به طور خاص به این نکته اشاره کرده که تهران توانسته برای محموله‌هایی از نفت خام خود در کشورهایی نظیر عمان و بنگلادش مشتری پیدا کند. این خبرِ خبرگزاری رویترز در شرایطی مطرح می‌شود که اخیراً هم شماری از نشریات غربی در حوزه انرژی گزارش داده بودند که ایران توانسته در اروپا هم مشتریان تازه‌ای برای خود پیدا کند.
در این رابطه، به طور خاص به کشورهایی نظیر لهستان و بلغارستان اشاره شده بود که چند هزار بشکه نفت را از کشورمان خریداری کرده‌اند. جواد اوجی وزیر نفت کشورمان مدتی قبل در موضع گیری تاکید کرده بود که ایران به 17 کشور جهان از جمله شماری از کشورهایی اروپایی نفت می‌فروشد.
آمارهایی از این دست سبب شده‌اند تا وزیر نفت کشورمان بر این مساله تاکید کند که ایران قصد دارد تولید نفت خود را تا پاییان سال جاری شمسی به عدد 4 میلیون بشکه در روز برساند. در حقیقت، با توسعه و افزایش بازارهای صادراتی نفت ایران، نیاز به افزایش تولید نیز وجود دارد و این حوزه هم بایستی به نحوی جدی مورد توجه قرار گیرد.
با این همه، انتشار گزارش‌های مختلف در مورد پیدا شدن بازارهای جدید برای صادرات نفت ایران، در نوع خود حامل 2 نکته مهم و راهبردی است. اولاً، این خبرها به این معنا هستند که روند آغاز شده در حوزه صادرات نفت ایران پس از اتخاذ سیاست کارزار فشار حداکثریِ دولت آمریکا علیه ایران، روندی درست و منطقی بوده و توانسته بسیاری از فشارها علیه کشورمان در حوزه صادرات انرژی را خنثی کند. از این رو، دولت جدید کشورمان نیز اگر بنا دارد تا با دیپلماسی با غرب و یا هر ابزار دیگری، راه را برای توسعه صادرات ایران هموارتَر کند، نباید از سیاست‌ها و رویکردهایی که در سال‌های اخیر در حوزه صادرات انرژی کشورمان استفاده شده‌اند و یک تجربه موفق را ایجاد کرده‌اند، غافل شود.
کما اینکه جهان غرب نشان داده که به شدت بدعهد است و بعضاً مذاکره را ابزاری برای اِعمال دشمنی خود علیه کشورمان ارزیابی و تصور می‌کند. نکته دوم اینکه افزایش تولید و صادرات نفت ایران آن هم در سایه شدیدترین تحریم‌های غربی علیه کشورمان نشان می‌دهد که ایران می‌تواند با تکیه بر ظرفیت‌ها و امکانات داخلی خود، عملکرد مناسبی را در حوزه انرژی داشته باشد.
این مساله مخصوصاً در شرایطی که تنش‌ها و درگیری‌های ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک در سطح منطقه و جهان به اوج خود رسیده‌اند، از اهمیت زیادی برخوردار است. جهان کنونی دیگر جهان چند سال قبل نیست و بایستی متناسب با مقتضیات این جهانِ تازه، دست به کنشگری و به ویژه حضور در بازارهای جهانی انرژی زد. معادله‌ای که بایستی در ذهن تک تک کارگزاران حوزه دیپلماسی اقتصادی و سیاست خارجی کشورمان نیز نهادینه و ته نشین شود.
موضوعی که اگر محقق شود بدون تردید برای کشورمان دستاوردساز خواهد بود و می‌تواند مقدمه‌ای برای موفقیت‌های بیشتر در حوزه‌های گوناگون به ویژه در زمینه صادرات نفت کشورمان شود.
