مطالبه‌ای که در حال به‌ثمر نشستن است

سامان مهراد روزنامه نگار: از اوایل سال گذشته به موجب نمایان‌شدن تبعات افزایش جمعیت اتباع غیرمجاز، علی‌الخصوص افغانستانی‌هایی که تزایدشان در شهرهای مختلف کاملا هویداست مطالبه‌ای در خصوص ساماندهی به وضعیت آشفته حاکم شده شکل گرفت که این خواسته در شبکه‌های اجتماعی نمود بسیاری یافت.هر چند که هم‌‌راستا با این مطالبه، برخی جریان‌های افراطی که ایرانیان را برتر از دیگر نژاد‌ها و ملت‌ها می‌دانند از این خواسته سوء‌استفاده کرده و با نگاه نژادپرستانه‌ای خواستار قلمع و قمع همه اتباع و اخراج آنان از کشور شده اما نقطه کانونی این مطالبه بر ساماندهی و خروجی اتباعی تمرکز داشت که به‌صورت غیرمجاز وارد ایران شدند و خواسته‌ای منطقی تلقی می‌شد.ورود بی‌ضابطه اتباع افغان و تمایل بسیاری از کارفرمایان به در اختیار داشتن چنین نیروهایی به‌دلیل عدم نیاز به پرداخت دستمزدهای مصوب وزارت کار، ملزم‌نبودن به بیمه‌کردن این افراد و درگیر نبودن با رابطه حقوقی کارگر و کارفرما و همچنین مخاطرات اجتماعی و امنیتی که به‌واسطه بی‌هویت‌بودن این اتباع و فراهم‌شدن شرایطی برای ارتکاب جرم و جنایت پدیدار شد، صدای واحدی را نسبت به ساماندهی اتباع به گوش مسئولین امر رساند و کاملاً مشخص است که این دغدغه اجتماعی مهم در عرصه سیاسی جایگاه قابل‌توجهی پیدا کرده است.از تصمیم‌گیری برای ساخت دیوار در مرزهای شرقی گرفته تا اقدامات وزارت کشور و فراجا برای اخراج اتباع غیرمجاز و همچنین ورود مجلس به این مسئله، همگی حاکی از اثرگذاری مطالبه مدنی جمعی ایرانیان دغدغه‌مند است. حتی در دوره جدید وزارت کشور در دولت چهاردهم هم این مسئله به‌عنوان یک چالش بسیار مهم مدنظر قرار گرفته و آن‌طور که وزیر جدید کشور هم در جلسه رای اعتماد خود و هم پس از نشستن بر صندلی وزارت‌خانه تاکید کرده، از جمله برنامه‌های بسیار مهم و یکی از اولویت‌هایش ترک خاک ایران توسط اتباع غیرمجاز تا آخر امسال است که این برنامه در سطوح مختلف باید مورد حمایت قرار گیرد. طنین‌اندازشدن این مطالبه عمومی در فضای مجازی و به‌ تحرک واداشتن مسئولین امر برای انجام اقدامات عملی نشان داد چگونه ایجاد کمپین که برخاسته از دغدغه‌های واقعی مردم است می‌تواند به‌صورت مدنی طرح شده و در فضای رسمی شنیده شده و اثرگذار باشد. جامعه به‌درستی احساس کرد که ازدیاد اتباع غیرمجاز بحران‌های اجتماعی و امنیتی بسیاری را پدید آورده و باید در حد توان خود به مقابله با این وضعیت مخاطره‌آمیز برخاست. اگرچه در وهله اول اثرگذاری این کمپین در فضای رسمی نمایان است اما ضروری است که تا پایان تحقق وعده‌ها پای کار بود و به‌واسطه رسانه‌های رسمی و غیررسمی مقامات امر را نسبت به ساماندهی و اخراج اتباع غیرمجاز پاسخگو کرد.ممکن است برخی به‌واسطه چالش‌های اقتصادی کشور و اولویت آن برای مردم، برجسته‌شدن و تاکید زیاد روی مسئله اتباع غیرمجاز را ضروری ندانند اما تدقیق در خصوص ازدیاد این افراد و خطراتی که پدیدار شده، خود گویای اهمیت دوچندان آن برای ایجاد و پیگیری چنین پویش‌هایی است. آمار جرم‌های مرتکب‌شده توسط اتباع غیرمجاز، قرابت‌های فکری با گروه‌های بنیادگرا و آمادگی برای انجام عملیات‌های تروریستی، ایجاد آشفتگی در بازار کار و نظام دستمزدی و تغییر بافت جمعیتی در برخی مناطق همجوار ایران با افغانستان، نشان‌دهنده اهمیت بسیار بالای اخراج مهاجرین غیرمجاز و کم‌کردن از جمعیت 8 میلیونی این افراد است که امید می‌‌رود وزیر جدید کشور و نیروهای نظامی و انتظامی به‌ بهترین شکل ممکن اقدامات مربوطه را در جهت ساماندهی به این وضعیت انجام دهند.