سارینا سیف روزنامه نگار: گرچه بسیاری از دولتها با شعار آوردن پول نفت در سفره ایرانیان روی کار آمدند، اما آنطور که افراد مطلع میگویند، اکنون این درآمدهای نفتی یا سر از جیب مافیای نفتی درمیآورد یا به چین و برخی از آقازادهها میرسد.
اخیراً ویدئویی از اظهارات غلامعلی جعفرزاده ایمنآبادی، نماینده ادوار مجلس و عضو ستاد مسعود پزشکیان، منتشر شد که در آن تاکید داشت ایران نفت خود را 30 درصد زیر قیمت جهانی به چین میفروشد و مابهازای 70 درصدی هم که قیمتگذاری میکند، ارزی وارد کشور نمیشود.
بر اساس گفتههای او، 9 درصد از پول هر محموله نفتی که به وسیله کشتیها صادر میشود به جیب آقازادهها میرود و آنها علناً از تحریم تغذیه میکنند.
پیشتر نیز مجید انصاری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، گفته بود ایران در فروش نفت روزانه 26 میلیون دلار به چین تخفیف میدهد. این موضوع نهتنها روند فروش نفت را در کشور تحت تأثیر قرار داده بلکه انحصار چین در خرید نفت ایران را تقویت میکند.
بنا بر گزارش رویترز، چین با خرید نفت از کشورهای تحت تحریم مانند ایران و روسیه، تاکنون 10 میلیارد دلار پسانداز کرده است. طبق این گزارش، ایران روزانه حداقل 15 دلار به چین به ازای فروش هر بشکه نفت تخفیف میدهد.
نکته جالب توجه در این زمینه آن است که موضوع انحصار چین تنها به مشکل تخفیفها برنمیگردد. چین در این زمینه با ادعای مشکل وصول مطالبات، ارزی به ایران پرداخت نمیکند و به جای نفت به ایران کالا میدهد.
تحریمهای آمریکا در این زمینه، اجازه وصول مطالبات را به ایران نمیدهد و ایران طلب بزرگی از کشورها دارد. عمدتاً این مطالبات با ورود کالا به کشور جبران میشود که خود این روند نیز آسیبهای فراوانی به کشور وارد میکند. آمریکا بارها چین را نسبت به مبادله نفتی با ایران تهدید کرده و همین موضوع باعث شده چینیها تمایلی به پرداخت ارز به ایران نداشته باشند و مبادلات تهاتری در همین زمینه رونق گرفته است.
حضور مافیا در صنعت نفت
تاکنون درباره حضور مافیا در صنعت نفت و انجام معاملات نفتی، صحبتهای بسیاری به میان آمده است. همانطور که جعفرزاده ایمنآبادی گفت، معاملات بخشهای قابل توجهی از نفت ایران توسط مافیا انجام میشود. مافیای نفتی تاکنون سهم زیادی از پول مردم و سرمایه ملی کشور را به باد داده است. با این حال به نظر میرسد مسئولان قصدی برای برخورد با این مافیا ندارند.
محمود خاقانی، کارشناس انرژی، در گفتوگو با تجارتنیوز درباره مافیای نفتی توضیح داد، در جریان تغییر دولت هشتم به نهم، رئیس دولت نهم علناً اظهار کرد در نفت یک مافیایی وجود دارد. اما بعداً، وزیر نفت دولت دهم این ادعا را رد کرد و گفت مافیایی وجود ندارد. وزیر نفت دولت یازدهم نیز اذعان کرده بود مافیای بسیار گردنکلفتی در نفت مستقر شده و جلوی هر ابتکاری را میگیرد و دنبال منافع کوتاهمدت خود است. طوری که یکی از نمایندگان مجلس یازدهم اعلام کرد روزانه چهار میلیون تن الپیجی در صنعت نفت از سوی مافیا برداشت میشود. مافیا بهوضوح از تحریمها استفاده میکند و سود میبرد.
گزارشها و مقالات متعددی طی چند سال گذشته به طور ویژه درباره فعالیتهای اقتصادی مافیای نفتی در رابطه با دور زدن تحریمهای نفتی منتشر شده و از فساد در شرکتهای صادرکننده پتروشیمی تا نقلوانتقالات مالی پرده برداشته است. ایران به همراه مجموعهای از واسطهها و خرید و فروش از طریق ناوگانهای تیره، شبکههای مالی بههمپیوستهای نیز راهاندازی کرده که به فروش نفت بهرغم تحریمهای گسترده کمک میکند. این اقدامات در کنار تخفیفهای گسترده، فروش نفت در شرایط تحریمی را میسر کرده است.
سؤال اینجاست که آیا فروش نفت در شرایطی تحریمی و با استفاده از اقدامات ذکرشده، ظهور و بروز مافیای نفتی را گستردهتر نکرده است؟ حال اگر این شرایط به همین منوال ادامه پیدا کند، مافیای نفت روزبهروز قدرتمند خواهد شد و این بدان معناست که پول مردم و سرمایه کشور نیز روزبهروز بیشتر به جیب مافیا میرود.