سهراب دلانگیزان اقتصاددان: سرمایه جمعشده در لاتاری ثبتنام در ایران خودرو، در صورت هجوم به بازار ارز، میتواند منجر به افزایش نرخ آن شود. قبلاً هشدار داده بودیم که ثبتنام ایرانخودرو اختلال جدی در اقتصاد ایجاد میکند. این کار سپردهها را از سکه و ارز و بانکها بیرون کشید. وقتی این ثبتنام تمام میشود، یک ماه پول مردم دست ایران خودرو است و این پولها مجدد وارد بازارهایی میشود که از آن برداشته شده است. دویست و پنجاه میلیون تومان پولی نیست که بتوان با آن کاری کرد و تبدیل به سپرده میشود. احتمالاً بخش زیادی از این پولها به بانک میرود. ارز قبل از این اتفاق 61 هزار تومان بود الان 59 هزار تومان است و ممکن است با ورود این پول به بازار ارز، دوباره قیمتها به بالا 61 هزار تومان برگردد. البته این افزایش قیمت، موقت است و قیمت منطقی ارز 58 هزار تومان است. دامنه نوسان ارز با تحولات پیش روی بازار بین 58 تا 63 هزار تومان است.
بانکها برنده واقعی ثبت نام چند میلیون نفر در خرید خودرو از ایران خودرو هستند این پول دست ایران خودرو نرسیده که با آن کاری بکند. این پول در بانک است و حسابها جا به جا میشوند. از حساب سودبخش به حساب قرض الحسنه تبدیل میشوند. این در حالیست که بانک برای نگهداری این پول قبلاً 1.7 درصد در هر ماه پول پرداخت میکرد.وقتی این پول از سپرده بلندمدت به سپرده وکالتی میرود دیگر سودی به آن تعلق نمیگیرد و هزینه بانک کم میشود. ماهانه 10 همت هزینه بانک با این کار کاهش یافت و به سود عملیاتی بانکها اضافه شد. ثبتنام ایرانخودرو باعث بُرد بانکها شد. سازمان بازرسی و سازمانهای نظارتی باید ورود کنند و قیمتگذاری دولتی را حذف کنند. اگر قیمتگذاری دولتی حذف شود، خودرو ساز پول بازار را دریافت کند و جامعه درگیر رانت نمیشود.600 همت خیلی عدد بزرگی است و با حدود 10 میلیارد دلار خیلی کارها میتوان کرد و میتوان به روزترین خودروسازیهای جهان را با آن ساخت. مسأله اصلی این است که چه چیزی باعث میشود 600 همت پول هیجان پیدا کند و به صف خودروهایی برود که شانس پیروزی در آن خیلی پایین است؟ رانت سنگینی که پشت قیمت کمپانی با بازار اتومبیل خوابیده باعث این هیجان شده است. از 206 تا دنا و … متوسط 300 میلیون تومان با بازار اختلاف وجود دارد. وقتی این پول در میان است، یعنی هر ماشینی که میخرید، 2 برابر میفروشید. این عدد آنقدر بزرگ است که مصرفکننده آن را میپردازد و رانتجوها سود میبرند.