یک تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با «نقش اقتصاد» به چرایی ریزش‌های اخیر بورس پرداخت؛بورس در دوراهیِ صعود و سقوط

مِهردخت میرزایی روزنامه نگار: روز گذشته دوشنبه 9 مهرماه 1403، شاخص کل بورس با کاهش 0.3 درصدی همراه بود و در تراز 2 میلیون و 131 هزار واحدی قرار گرفت و شاخص کل هم وزن نیز، کاهش 0.12 درصدی داشت؛ بنابراین بازار دیروز نشان داد که روند آن با وجود دامنه نوسان یک درصدی نیز، منفی است.

هابیل خاوری، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با «نقش اقتصاد»، در خصوص روند بورس در نیمه دوم سال 1403 بیان کرد: تحلیلگران همواره برای پیش‌بینی آینده از گذشته استفاده می‌کنند تا بتوانند با استفاده از دیتای گذشته با ترکیب علم آمار و ریاضیات، پیش‌بینی از آینده بازار سرمایه داشته باشند. در روزهای ابتدایی مهرماه و پس از 6 ماه طاقت‌فرسا و سخت و نفس‌گیر برای سهامداران و دست و پنجه نرم کردن آن‌ها با انواع و اقسام ریسک‌های سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی که تاکنون کسی در بازار سرمایه تجربه نکرده است امید دوباره به بازار سرمایه بازگشت. این تحلیلگر بازار سرمایه تصریح کرد: در این هفته و به خصوص معاملات دیروز فشار فروش عجیبی بر بازار حاکم شده بود. این فشار به حدی بود که حتی دامنه نوسان یک درصدی هم نتوانست مانع از خروج 866 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار شود و خروج پول مجدداً در این مدت رکورد زد. البته این نکته نیز، باید لحاظ شود که خروج پول حقیقی برابر با ورود پول حقوقی است و رصد معاملات بازار به ما نشان داد که نمادهای کوچک و متوسط دقایق ابتدایی را با امیدواری آغاز کردند، اما به‌تدریج و با انتشار اخبار تنش‌های سیستماتیک منطقه‌ای، فروشندگان به صفوف بازگشتند و 76 درصد بازار را به سمت منفی هدایت کردند. هابیل خاوری گفت: ارزش معاملات خُرد به 3 هزار میلیارد تومان رسید که این عدد، امتداد فعالیت‌های معامله‌گران در شرایط دشوار را نشان می‌دهد و اگرچه بازار سرمایه تحت فشار است، اما این سطح از معاملات خُرد می‌تواند نشانه‌ای از امیدواری برخی سرمایه‌گذاران به آینده باشد؛ به طوری‌که هنوز به پتانسیل‌های بازار اعتقاد دارند. این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: چنین شرایطی، نشان‌دهنده تلاطم و بلاتکلیفی در بازار است؛ جایی که احساسات سرمایه‌گذاران تحت تأثیر عوامل داخلی و بیرونی قرار دارد. به همین دلیل، با ادامه این روند باید دید آیا بازار سرمایه قادر به تغییر مسیر به سمت صعود خواهد بود یا همچنان در وضعیت تردید و فروش باقی می‌ماند؟!هابیل خاوری ادامه داد: دیروز، دوشنبه 9 مهرماه 1403 شاخص کل بازار با کاهش 0.3 درصدی به 2 میلیون و 131 واحد رسید که این موضوع نشان‌دهنده تداوم فشار فروش در نمادهای شاخص‌ساز بود و همزمان، شاخص هم‌وزن نیز تحت تأثیر منفی شدن نمادهای خُرد، به محدوده 702 هزار واحد بازگشت که این کاهش نشان‌دهنده تردید و نگرانی سرمایه‌گذاران نسبت به شرایط فعلی بازار و ادامه ریسک‌های منطقه‌ای است. نکته شایان ذکر این است که صندوق‌های درآمد ثابت پذیرای 258 میلیارد جابه‌جایی پول در بازار سرمایه بودند.

این تحلیلگر بازار سرمایه تأکید کرد: اگر سهامداران و فعالان بازار سرمایه معتقد به بازگشت بازار به روند عادی خود با شتاب ملایم باشند، احتمالاً بازار، مسیری که در این چند روز در پیش گرفته است را تا پایان هفته ادامه دهد و رفته رفته، بازار سرمایه به تعادل متوازن برسد. البته نباید از محدودیت دامنه 1 درصدی چشم پوشی کرد که خود یک نوع قیمت‌گذاری دستوری است. هابیل خاوری با اشاره به تأثیر منفی محدودیت دامنه نوسان بر بورس تصریح کرد: زمانی که از عدم قیمت‌گذاری دستوری به عنوان یکی از چالش‌های بازار سرمایه توسط دولت صحبت می‌کنیم نباید دامنه نوسان را محدود کنیم. چون خود، مصداق بارز قیمت‌گذاری دستوری و دخالت در روند بازار است؛ به طوری‌که اگرچه در همه جای دنیا در شرایط پنیک و تنش حمایت از بازار صورت می‌گیرد ولی در کشور ما فقط دامنه نوسان محدود می‌شود و واقعیت این است که چاره‌ای نیست. زیرا دَم‌ِدستی‌ترین ابزار همین دامنه نوسان است که در اختیار مدیران است ولی واقعیت این است که این محدودیت، انگیزه را برای خرید سهام کاهش می‌دهد و عملاً نوسان‌گیران را از جریان بازی خارج می‌کند و در دراز مدت هم، تأثیرات روانی خوبی ندارد.این تحلیلگر بازار سرمایه یادآور شد: اگر افراد جزء آن دسته از فعالان بازار هستند که به عادی شدن شرایط در کوتاه‌مدت اعتقادی ندارند و احتمال می‌دهند درگیری‌ها و تنش‌های موجود در منطقه، حداقل تا 7 اکتبر و سالگرد شروع جنگ ادامه داشته باشند و یا اگر از آن دسته هستند که کماکان تمایل به حضور در بازار سرمایه را دارند، توصیه می‌کنیم چند روزی نظاره‌گر بازار باشند و صندوق‌های درآمد ثابت را دنبال کنند و تصمیم عجولانه‌ای نگیرند؛ چرا که فرصت برای سرمایه‌گذاری بسیار زیاد است.

هابیل خاوری تصریح کرد: بازار سرمایه در 6 ماهه ابتدایی سال 1403 با پنیک‌های شدیدی مواجه شده است و اثرات اغلب آن‌ها هنوز از بین نرفته؛ به طوری‌که این حوادث به حدی ناگهانی و عجیب و غیر قابل‌پیش‌بینی و همچنین، خارج از انتظارات عادی سرمایه‌گذاران بوده‌اند که هیچ تحلیلگری نتوانسته است آن‌ها را پیش‌بینی کند؛ تا جایی که تأثیرات سنگین و نامتعارفی بر حجم و ارزش معاملات و روند آن‌ها و نیز، افکار عمومی داشته است. از طرفی، توجیه پس از وقوع مبنی بر قابل پیش‌بینی بودن بازار سرمایه، بلایی است که این روزها گریبان‌گیر بازار شده است.

این تحلیلگر بازار سرمایه در پایان خاطرنشان کرد: رویدادهای فعلی به گونه‌ای هستند که اصلاً سناریویی برای آن‌ها در ذهن تحلیلگران طراحی نشده است و در واقع، ناگهانی اتفاق افتاده‌اند و به خاطر همین موضوع، اظهار نظر قاطع در مورد بازار سرمایه اقدام بسیار دشواری است. اما باید توجه کرد که قطعی‌ترین مسئله در مورد بورس، قطعیت نداشتن آن و ریسک‌های بسیار است. به همین دلیل، سناریوهای زیادی در رابطه با تنش‌های منطقه وجود دارند که نمی‌دانیم به کدامیک از آن‌ها وزن دهیم. اما انتظار ما از سازمان بورس این است که تا زمان کم شدن سایه ریسک‌های نامعقول، حمایت همه‌جانبه‌ای از بازار و سهامداران داشته باشد و به نظر بنده، امسال، سال عجیبی خواهد بود که اتفاق‌های بسیار مهم‌تری رخ خواهند داد.