مِهردخت میرزایی روزنامه نگار: محمد غفوری، کارشناس بازار سرمایه در رابطه با روند بورس و ریزشهای آن در روز دوشنبه بیان کرد: تحلیلهای زیادی در خصوص شرایطی که بورس در این روزها تجربه میکند وجود دارند و میتوان گفت تحلیلهای اغلب فعالان بازار سرمایه و افرادی که به نوعی، در بورس ذینفع هستند متفاوت هستند که از آن جمله میتوان به دامنه نوسان، اظهارنظر درمورد سطح تصمیمگیری مدیران از منظر حاکمیت شرکتی و… اشاره کرد.
وی در گفتگو با «نقش اقتصاد» ادامه داد: در خصوص دامنه نوسان و دستکاریهای انجام شده در بورس، به جرأت میتوان گفت که در سال جاری، شاهد بیشترین دستکاری در طول تاریخ بازار سرمایه در قبال دامنه نوسان بودیم و بازارساز فکر میکرد صرفاً با محدودیت دامنه نوسان میتواند فشار عرضهها را در بازار کنترل کند و میتوان گفت تا حدودی زهر فروشندهها در بازار سرمایه گرفته شود.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: به طور کلی، از آنجایی که ما از ابزاری تحت عنوان دامنه نوسان برخوردار هستیم و بازارهای جهانی دارای این ابزار نیستند. به همین دلیل، وقتی بازار سرمایه کشور دچار تنش و چالش میشود از فاکتور محدودیت در مثبت و منفی بودن سهام استفاده میکنیم و درواقع، ابزار دامنه نوسان تبدیل به سیاستی شده است که بازارساز فکر میکند، میتواند با این محدودیت، حداقل زهر فروشندگان را در بازار سرمایه بگیرد.
محمد غفوری تأکید کرد: در زمانهایی مثل کرونا و بحران مالی، قطعاً بازار ساز با نقدینگیها یا تخصیص خط اعتباریهای بسیار قوی میتواند به بازار کمک کند؛ نه حرفدرمانی! چون وضعیت فعلی بورس از وعده و وعیدها گذشته است و دچار یک چالش خیلی بزرگی در بازار شدهایم و آن هم این است که انگیزه ورود به بازار سرمایه وجود ندارد. یعنی سیاستها باعث شدهاند تا انگیزهای برای ورود سرمایهگذار جدید به بازار شکل نگیرد و همه این عوامل، نشأت گرفته از این موضوع هستند که بورس در یک رهاشدگی بسیار بدی قرار گرفته است که حتی با روی کار آمدن دولت جدید هم، تا این لحظه نتوانسته است به شرایط مطلوب دست پیدا کند.
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: بسیاری از فعالان بازار سرمایه مشتاق و امیدوار بودند که با روی کار آمدن دولت چهاردهم حداقل، حمایتهایی از بازار سرمایه صورت بگیرد که صرفاً اخباری نباشند و به منظور بهبود وضعیت بازار سرمایه باشد که تا این لحظه، شاهد این موضوع نیستیم. یعنی شرایط فعلی؛ در انقباضیترین حالت ممکن بانک مرکزی قرار دارد و همچنان مثل گذشته، تأمین مالی از بازار سرمایه صورت میگیرد و در حالی پذیرهنویسیهای صندوقها ادامه دارند که شرایط به گونهای نیست تا شاهد ورود سرمایهگذار به بازار سرمایه باشیم و همین موضوع، نقدینگی در بازار را دچار چالش کرده است. از طرفی، هیچ حمایتی از بازار سرمایه به منظور ایجاد انگیزه کوتاه مدت و یا میان مدت شکل نگرفته است؛ بنابراین همچنان سیاستهای انقباضی، نرخ بهره بالا و نرخ سود اخزای بیش از 30-35 درصدی و نرخ سود فریریسکی که الان به 30-35 درصد رسیده است بزرگترین چالشها و ریسکهای بازار سرمایه به شمار میآیند.
محمد غفوری ادامه داد: اگر نگاهی به بورس کشورهایی داشته باشیم که در آنها، جنگ وجود دارد، میبینیم در بازار آنها تعادل برقرار است ولی بازار سرمایه ایران حدود 4 سال و نیم است که در رهاشدگی کامل قرار دارد و تا این لحظه، نه دولت قبلی و نه دولت جدید اقدام موثری برای برطرف شدن مشکلات بورس انجام ندادهاند که برای ورود سرمایهگذار جدید به بازار سرمایه انگیزهای ایجاد شود. زیرا این انگیزه زمانی به وجود میآید که تقویت نقدینگی توسط بازارساز در بازار سرمایه شکل بگیرد.محمد غفوری خاطرنشان کرد: انتظار کاهش نرخ بهره یا کمتر شدن گپ نرخ دلار نیما با دلار بازار آزاد، لغو قیمتگذاری دستوری یا اقداماتی که قطعاً میتوانند در بودجه سال آینده تأثیرگذار باشند، نرخ خوراک پتروشیمیها و همینطور، عوارض صادراتی شرکتها که قطعاً گریبانگیر سود خالص شرکتهای بازار سرمایه شده و باعث شده است سود خالص شرکتهای تولیدی از سال 1400، از 37 درصد به محدوده 18 درصد افت کند از جمله دلایلی هستند که باید به صورت جدی پیگیری شوند و در صورتی میتوانیم بگوییم که بازار سرمایه میتواند به وضعیت متعادل خود برگردد و روند بهتری در آن شکل بگیرد که این مشکلات برطرف شوند و یا انتظارات به سمتی بروند که برای رفع چالشها و مشکلات موجود اقدامات لازم صورت بگیرد ولی متأسفانه هنوز شاهد شرایط مطلوبی روی تابلوی معاملات نیستیم. چون بازارساز فکر میکند با محدودیت دامنه نوسان یا کمتر و بیشتر کردن دامنه نوسان میتواند تعادل را به بازار برگرداند که بنده فکر نمیکنم اینطور باشد. زیرا مشکل بازار سرمایه خیلی حادتر از محدودیت دامنه نوسان یا باز کردن آن است که امیدوارم اقداماتی انجام شود تا حداقل، سهامداران خستهای که از بخش مولد اقتصاد کشور ضربه جدی خوردهاند و در مقایسه با تورم و بازارهای موازی، بازدهی نامعقولی را در سهامهای خود تجربه کردهاند تا حدی بتوانند شاهد روزهای خوبی در بازار سرمایه باشند.