شاهین شایان‌آرانی تحلیلگر بازار سهام: بازار سرمایه کشور ما به شدت تحت تأثیر زیرساخت و فعل و انفعالات رسمی کشور قرار دارد؛ بدین معنا که هر فعل و انفعالی در قالب ایجاد درآمد، هزینه، سود و… حتماً روی این بازار تأثیر می‌گذارد. دیگر عامل تاثیرگذار نیز خبر، اطلاعات و پیش بینی‌هاست که همه این‌ها انتظارات آتی تلقی می‌شوند. این انتظارات آتی روی قیمت‌های کنونی هم تأثیر می‌گذارد؛ یعنی اگر شرکتی عملکردش خوب و سوددهی‌اش عالی باشد، ولی خبر یا انتظارات آتی نسبت به عملیات این شرکت منفی باشد، قیمتش تحت تأثیر پارامتر دوم که خبر، اطلاعات و پیش‌بینی‌های آتی است، قرار می‌گیرد و مقداری قیمتش سقوط می‌کند.
بنابراین من دو عامل را برای بازار سرمایه و به طور کلی هر نوع فعالیت اقتصادی می‌بینم؛ یکی عوامل ساختاری و زیربنایی است که در بورس ما این عامل بسیار اهمیت دارد و دیگری انتظاراتی است که نسبت به عملکرد و آینده این شرکت‌ها وجود دارد. در حال حاضر وضعیت اقتصادی کشور ما دچار چالش‌های جدی است. در واقع پارامتر اول به شدت تحت تأثیر بار منفی است.تورم بالا و نرخ ارز بالا روی سوددهی و عملکرد شرکت‌ها اثر مثبتی نمی‌گذارد، دولت هم به دلیل کسری بودجه و مشکلاتی که دارد برای این شرکت‌ها مالیات تعیین می‌کند که این امر هم عملکرد و سوددهی آن‌ها را تحت تأثیر منفی قرار می‌دهد. در شرایط فعلی نمی‌توان چشم‌انداز مثبتی از رونق اقتصادی متصور بود. همچنین غبار سیاهی هم بر خبر، اطلاعات و پیش بینی‌های عادی چیره شده است که طبیعتاً مساله تنش‌ها و درگیری‌های بین‌المللی هم تاثیرات منفی‌تری را ایجاب می‌کند.زمانی که محور زیربنای اقتصادی، ثبات فرایند خلق ارزش اقتصادی و درآمدها منفی باشد، دورنماها و پیش‌بینی‌ها در حوزه اقتصاد بار منفی دارد. مجموع چنین عواملی منجر به این می‌شود که سهام در بورس دچار چالش جدی شود و قیمت‌ها به شدت تحت تأثیر یک فشار منفی قرار گیرد. دولت هم به صورت‌های مختلف سعی کرده است که از طریق خود سازمان بورس، برنامه چهار محوری اعلام شده و حتی نهادهای وابسته به دولت، به نوعی تلاش دارند تا تقاضا برای سهام را تحریک کنند، ولی مشکل جای دیگری است.
مشکل این است که ما یک اقتصادی داریم که به شدت دچار کسری بودجه است، دورنمای اقتصادی نسبت به آن مثبت نیست و دورنماهای آتی هم به شدت تحت تأثیر جو منفی سیاسی است که تنش‌های بین‌المللی نیز این مساله را به شدت تحریک کرده است. تمام این عوامل را که کنار هم می‌گذاریم، به شخصه از این تعجب نمی‌کنم که بورس یک درصد منفی است. به باور من حتی بیشتر از این هم می‌تواند منفی باشد.اقتصاد ما دچار تلاطم و بحران‌های شدید است و در چنین فضایی بالا و پایین شدن نیم درصد و یک درصد به نظرم مسئله قابل مطرحی نیست، مگر اینکه در یک دوره مثلاً دو سه هفته‌ای هر روز نیم درصد، یک درصد افت می‌کند که در این صورت بله، یک جریانی را نشان می‌دهد که باید به آن توجه کرد.
