جواد مرشدی روزنامه نگار: گروه بین الملل: هشت سال از اولین دور ریاست جمهوری ترامپ می‌گذرد، رئیس جمهور دیوانه‌ای که برجام را پاره کرد و بر شدت تحریم‌ها علیه ایران افزود. مستاجرقدیمی کاخ سفید در کارزار انتخاباتی خود از افزایش فشار حداکثری به ایران گفته بود و از سوی دیگر از حمایت بی چون و چرای خود از اسرائیل پرده برداشت.
ترامپ از ایجاد صلح هم گفته بود ولی با توجه به تنش‌های موجود در خاورمیانه اینکه آیا توان عملی کردن این شعار را دارد سوالی است که اذهان عمومی را به سمت خود جلب کرده.
دست آخر اینکه با توجه به شناخت جمهوری اسلامی از ترامپ باید دید واکنش مسئولین ما در قبال سیاست‌های خصمانه وی چه خواهد بود و آیا با تدبیر خواهند توانست جلوی ابزارهای افزایش فشار آمریکا به ایران را بگیرند.
امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با “خبرآنلاین “با اشاره به اینکه تاکنون هم دولت‌های دموکرات و هم دولت‌های جمهوری خواه تا آنجا که توانسته‌اند برای ایران مشکل ایجاد کرده‌اند می‌گوید: ترامپ نه می‌تواند و نه می‌خواهد جنگ را تمام کند و ایالات متحده در خاورمیانه جنگ تمام عیار نمی‌خواهد ولی صلح تمام عیار هم نمی‌خواهد. آمریکا یک جنگ کنترل شده و یک صلح کنترل شده می‌خواهد.
مشروح این گفتگو را بخوانید:
بنظر شما انتخاب مجدد ترامپ می‌تواند موجب چه تنش‌هایی بین ایران و آمریکا شود؟
باید صبر کنیم، باتوجه به اینکه هنوز ترامپ قدرت را در دست نگرفته برای اظهار نظر در این مورد یک مقدار زود است. ترامپ در اول بهمن ماه رئیس جمهور می‌شود و تیم سیاست خارجی و سایر دستگاه‌های خود را انتخاب می‌کند. بایدترکیب تیمی که در حوزه سیاست خارجی و امنیت ملی می‌خواهد فعالیت کند مشخص شود. باید صبر کنیم ببینیم موضعی که دولت ترامپ می‌خواهد بگیرد چیست.
بر اساس شعارهای انتخاباتی می‌توان نتیجه گرفت موضع ترامپ در مورد ایران نسبت به مواضع دولت کنونی سختگیرانه تر خواهد بود، بنظر شما ایا ترامپ مواضعی مشابه دولت بایدن خواهد داشت یا …
بنظر می‌رسد ترامپ بنا دارد فشار حداکثری را افزایش دهد چون قبلاً نیز این بخشی از برنامه دولت ترامپ بوده است ولی اینکه واقعاً بتوانند یا نتوانند یک بحث دیگری است.
چطور؟
برای اینکه آمریکا؛ ایران و حتی جامعه جهانی تغییر کرده است و اینکه ترامپ بتواند به آن شعارها عمل کند خود جای سؤال دارد.
ترامپ با شعار ایجاد صلح در خاورمیانه وارد کارزار شد، فکر می‌کنید حضور وی می‌تواند موجب کاهش تنش‌ها بین ایران و اسرائیل گردد؟
ترامپ نه می‌تواند و نه می‌خواهد جنگ را تمام کند. بحث شعارهای انتخاباتی یک چیز است و اجرای سیاست‌های دولت چیز دیگری. ایالات متحده در خاورمیانه جنگ تمام عیار نمی‌خواهد ولی صلح تمام عیار هم نمی‌خواهد. آمریکا یک جنگ کنترل شده و یک صلح کنترل شده می‌خواهد. ترامپ اصلاً نیتی درباره ایجاد توازن بین ایران و اسرائیل ندارد، ایالات متحده کاملاً حامی و قسم خورده اسرائیل است و هر کاری که بتواند امنیت اسرائیل را تقویت کند انجام می‌دهد. ما در مورد عملکرد دولت کنونی می‌توانیم صحبت کنیم ولی در مورد دولت بعدی نمی‌توانیم پیشگویی کنیم، بنظر من تا الان رویکرد دولت امریکا این است که جلوی تشدید برخورد بین ایران و اسرائیل را بگیرد تا از درگیری به جنگ تبدیل نشود. الان ایران و اسرئیل در درگیری هستند و در جنگ نیستند.
فکر می‌کنید ترامپ هم همین سیاست را پیشه کند؟
احتمال دارد دولت ترامپ یک مقدار دست اسرائیل را بازتر بگذارد ولی نه به آن اندازه که نتانیاهو و هیات حاکمه اسرائیل می‌خواهند.
با توجه به کمک‌های ایران به روسیه در جنگ اوکراین و موضع گیری آمریکایی‌ها در این خصوص آیا ترامپ بر مواضع دولت قبل در این خصوص خواهد بود؟
این یک بخشی از موضوع است؛ انقدر بین دو کشور اختلاف وجود دارد که بحث کمک ایران به روسیه فرع بر اصل است. رئیس جمهور آمریکا عوض خواهد شد نه هیات حاکمه. ترامپ هم قطعاً مواضع دولت قبل را خواهد داشت و حتی ممکن است مواضع شدیدتری نیز بگیرد. خود ترامپ می‌گوید آمده‌ام فشار حداکثری را به ایران تحمیل کنم و این در همه حوزه‌ها می‌تواند باشد. از اتهاماتی نظیر اینکه ایران می‌خواهد ترامپ را ترور کند شروع می‌شود تا کمک ایران به روسیه و حمله ایران به اسرائیل و..
در حال حاضر واکنش ما چگونه باید باشد؟
ما باید صبر کنیم تا دولت آمریکا تشکیل شود و عملکرد آن را ببینیم البته تا آنزمان باید هر کاری که از دست مسئولین بر می‌آید برای تقویت و کاهش آسیب پذیری اقتصاد از تحریم انجام بدهند، قبل از اینکه دولت جدید آمریکا بخواهد اقدامی انجام دهد. مسئولین باید در حوزه نفت، گاز، پتروشیمی، واردات و صادرات و دور زدن تحریم هر کاری که می‌توانند باید در راستای تقویت بنیه اقتصادی، تقویت بنیه نظامی و تقویت اجماع داخلی کشورانجام دهند. در همه زمان‌ها این سه کار باید انجام شود ولی در حال حاضر قبل از اینکه دولت آمریکا بخواهد کاری انجام دهدباید با شدت عمل بیشتری این سه کار انجام گیرد.
با توجه به تنش‌های کنونی و وعده مسئولین در خصوص وعده صادق 3 و با در نظر گرفتن حمایت ترامپ از اسرائیل آیا ما به اسرائیل پاسخ خواهیم داد؟
نمی‌دانم، در این مورد مسئولین باید تصمیم گیری کنند.
برخی تاکید دارند، در شرایط موجود بجای پاسخ به اسرائیل بهتر است از امریکا در خصوص کاهش تحریم‌ها امتیاز گیری کنیم؟
اصلاً مگر قرار است کسی به ما امتیاز بدهد که ما در مورد آن صحبت کنیم، وقتی پیشنهادی ازآن طرف ارائه نشده و تهدیدها بیشتر می‌شود چگونه؟ اگر دولت آمریکا به ایران امتیاز دهد خیلی خوب است، اگر اجازه دهند که ما موشک بسازیم، پهباد بسازیم و غنی سازی را انجام دهیم خیلی خوب است ولی فعلاً نشانه‌ای از اینکه دولت آمریکا بخواهد به ایران امتیاز دهد وجود ندارد.
تاکنون برای جمهوری اسلامی عملکرد دولت‌های دموکرات آمریکا بهتر بوده یا جمهوری خواهان؟
هر دولتی که به مردم ایران احترام بگذارد و تهدیدی متوجه ایران نکند و جایگاه ایران را در منطقه قبول داشته باشد دولتی به نفع ما است، فرق نمی‌کند دموکرات باشد یا جمهوری خواه. عملکرد دولت آمریکا ملاک است، اگر ترامپ این‌ها را رعایت کند برای ما مفید است. فراموش نکنید تا کنون هیچ یک از دولت‌هایی که بعد از انقلاب در آمریکا روی کار آمده‌اند در این مسیر حرکت نکرده‌اند. برای ما مهم نیست که چه کسی روی کار باشد بلکه عملکرد دولت ایالات متحده برای ما مهم است. تاکنون هم دولت‌های دموکرات و هم دولت‌های جمهوری خواه تا آنجا که توانسته‌اند برای ایران مشکل ایجاد کرده‌اند.
با توجه به اینکه ترامپ قبلاً رئیس جمهور بوده و ما شناختی نسبت به شخصیت وی داریم مواضع ما باید در قبال دولت جدید آمریکا چگونه باشد؟
ترامپ و اطرافیان وی بارها گفته‌اند می‌خواهیم فشار را بر ایران افزایش دهیم، مسئله این است که آیا می‌توانند یا نمی‌توانند؟ بحث خواستن یا نخواستن نیست، همه ما می دانیم که ترامپ آمده که با ایران، چین و روسیه برخورد کند.
به زعم شما می‌تواند یا خیر؟
من معتقد هستم تا آن اندازه‌ای که ادعا می‌کند نمی‌تواند، یا به اندازه آن سال‌ها نمی‌تواند.
چرا و بر چه اساس؟
چون هم آمریکا عوض شده و هم ایران و جهان عوض شده‌اند. یعنی اگر هم بخواهد نفت ایران را تحریم کند در این مدت ایران راه‌هایی را برای دور زدن پیدا کرده است. جهان طوری تغییر کرده که به نفت ایران نیاز دارد. اگر بایدن چشم خود را روی صادرات نفت ایران بست بخاطر این نبود که نمی‌خواهد بلکه نمی‌توانست، جو بایدن هم میل داشت صادرات نفت ایران را صفر کند ولی عواقب داشت. بیرون کردن یک تولید کننده بزرگ از بازار روی اقتصاد سیاسی اثر می‌گذارد، آن‌ها نمی‌خواهند قیمت نفت بالا برود و مجبور هستند چشمشان را ببندند. در مورد ایران هم همینطور است و دولت ترامپ می‌خواهد اینکار را انجام بدهد ولی نمی‌شود. یعنی دنیا طوری شده که چنینی چیزی امکان پذیر نیست البته نمی‌گویم صد درصد ولی بصورت نسبی نمی‌تواند، یعنی بخشی را می‌تواند انجام دهد و بخشی را نمی‌تواند انجام دهد.
