نورا حسینی روزنامه نگار: گروه اجتماعی: ماه گذشته بود که رئیس‌جمهور دستور توقف فوری استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌های سه استان اراک، اصفهان و البرز را صادر کرد. این تصمیم در پی افزایش نگرانی‌های عمومی درباره آلودگی شدید هوا و تبعات آن بر سلامت شهروندان این مناطق گرفته شد.
بر اساس گزارش‌های متعدد، مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها عامل اصلی افزایش آلودگی هوا در این شهرها بود. سوخت مازوت، به دلیل تولید مقادیر بالای آلاینده‌هایی همچون گوگرد و ذرات معلق، تهدیدی جدی برای سلامت شهروندان و محیط زیست به شمار می‌آید. طبق آمارها، استان مرکزی و شهر اراک با بیشترین میزان آلودگی ناشی از این سوخت روبرو بوده‌اند که تأثیرات مخرب آن بر شیوع بیماری‌های غیرواگیر و سرطان‌ها نیز غیرقابل انکار است. رئیس‌جمهور در این دستور تأکید کرد که استفاده از مازوت باید به‌طور کامل متوقف شود و نیروگاه‌ها ملزم به استفاده از سوخت‌های پاک‌تر همچون گاز طبیعی شوند.
اما عمر این دستور رییس دولت کوتاه بود. از روز جمعه گفته شد، مازوت سوزی در نیروگاه‌هایی که مازوت‌سوزی در آن‌ها ممنوع شده بود، از سر گرفته شده و سرپرست معاونت محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست هم از انجام اقدام قضایی علیه وزارتخانههای متخلف خبر داد.
صدیقه ترابی به ایسنا گفته مازوت سوزی را در دومین کارگروه ملی آلودگی هوا را با حضور آقای قائم‌پناه – معاون اجرایی رییس جمهوری- بررسی کردیم و مصوب شد در مرحله اول مازوت سوزی در سه نیروگاه شامل نیروگاه‌های شازند اراک، منتظر قائم کرج و شهیدمنتظری اصفهان متوقف شود.
او درباره علت اتخاذ این تصمیم توضیح می‌دهد: منابع ثابت آلاینده در این سه شهر تأثیر زیادی بر آلودگی هوا می‌گذارند که نیروگاه‌ها در این زمینه سهم قابل توجهی دارد، به‌ویژه در نیروگاه شازند اراک که کاملاً مشخص شد، دی اکسید گوگرد موجود در هوا ناشی از سوختن مازوت است بنابراین مصوب شد که این سه نیروگاه که خیلی نزدیک به مراکز جمعیتی هستند، امسال مازوت نسوزانند.
ترابی همچنین به برخی کم کاری وزارتخانههای مسئول در این حوزه هم اشاره می‌کند و می‌گوید: وزارت نفت می‌توانست گوگردزدایی کند و سال‌هاست که قرار است این کار را اجرایی کند. وزارت نفت باید سوخت مازوت کم‌سولفور را در اختیار نیروگاه‌ها قرار دهد. وزارت نیرو هم موظف است که دودکش‌ها را به انواع فیلترها مجهز کند که باعث کاهش این آلاینده در هوا شود. هیچکدام از این دو وزارتخانه وظایف خود را انجام ندادند و متاسفانه بر استفاده از سوخت مازوت در این سه نیروگاه اصرار دارند.
کورش بختیاری فعال محیط‌زیست در اراک یکی از کسانی است که سال‌هاست برای توقف مازوت‌سوزی در این شهر تلاش می‌کند.
او به خبرآنلاین می‌گوید: مازوت سوزی در اراک از روز جمعه آغاز شده و بر اساس مستنداتی که ضبط شده و همچنین شواهد ظاهری و خروجی‌هایی که از اگزوزهای نیروگاه بیرون می‌آید شاهد این هستیم که نیروگاه مجدداً بر خلاف قولی که دولت در خصوص توقف مازوت سوزی در نیروگاه شازند داده، در حال کار است.
بر اساس دستور رییس جمهور مازوت سوزی باید در شهرهای اراک، اصفهان و البرزمتوقف می‌شد ولی ما شاهد این هستیم که مجدداً در این شهرها با قدرت مازوت سوزی شروع شده و نه تنها زیر قول خودشان زدند بلکه آلودگی این سوخت بسیار شدیدتر از گذشته است و انگار جان مردم برایشان اهمیتی ندارد.
نمایندگان مجلس و دولت مدعی‌اند که به دلیل کمبود انرژی و احتمال قطعی برق، چاره‌ای جز این ندارند، اما بر اساس مستندات و آمارها چنین بحرانی وجود ندارد. آن‌ها بدون توجه به سلامت مردم و در تناقض با وعده‌های ریاست‌جمهوری، مازوت‌سوزی را مجدداً آغاز کرده‌اند.
تأثیر این اقدام فاجعه‌بار است. اراک یکی از آلوده‌ترین شهرهای ایران است و بیماری‌های غیرواگیر، به‌ویژه انواع سرطان‌ها، در این شهر بسیار بالاست. آمارها نشان می‌دهد سالانه حدود 900 نفر در اراک به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این در حالی است که دولت آمار دقیق این بیماری‌ها را محرمانه و امنیتی کرده و اجازه انتشار آن را نمی‌دهد. در حالی که این آمار فاجعه بار است.
او در خصوص این که دستور رییس جمهور ضمانت اجرایی نداشت که امکان دوباره مازوت سوزی فراهم شد هم می‌گوید: این که چطور این دستور رییس جمهور نادیده گرفته شد، مشخص نیست، خصوصاً که با مجوز شورای عالی امنیت بوده و دولت نباید زیر بار آن می‌رفت، مسئولان می‌توانستند استعفا بدهند تا این اتفاق نیفتد.
بختیاری در خصوص این که مازوت‌سوزی دقیقاً چه تأثیری بر شاخص‌های آلودگی اراک داشته توضیح می‌دهد: مازوت یکی از آلوده‌ترین سوخت‌هاست و استفاده از آن آلودگی هوا را تا هفت برابر حد استاندارد افزایش می‌دهد. گوگرد و سایر گازهای سمی ناشی از این سوخت به‌وضوح قابل مشاهده‌اند. از روز جمعه که مازوت‌سوزی آغاز شده، آسمان اراک تیره‌تر و آلوده‌تر شده است. نیروگاه شازند به دلیل جانمایی اشتباه، در مسیر بادهایی قرار دارد که مستقیماً دود را به سمت شهر اراک می‌آورند و وارونگی دما هم باعث می‌شود این آلودگی در سطح شهر باقی بماند.
او ادامه می‌دهد: مردم اراک طی سال‌های گذشته تلاش‌های زیادی کرده‌اند. از امضای طومار گرفته تا شکایت علیه نیروگاه و تجمعات اعتراضی. سال گذشته بیش از 2 هزار نفر از مردم در مرکز شهر اراک تجمع کردند و خواستار توقف مازوت‌سوزی شدند. حتی جلسات متعددی با مسئولان محلی، استاندار، نمایندگان مجلس و مدیرکل محیط‌زیست برگزار شده است. با این حال، امسال باز هم مازوت‌سوزی آغاز شد.
بختیاری معتقد است: مردم اراک امسال جدی‌تر و قوی‌تر از گذشته وارد میدان شوند. اعتراضات آن‌ها قطعاً به گوش مسئولان خواهد رسید و تبعاتی برای نمایندگان مجلس و دولت به همراه خواهد داشت. مردم دیگر نمی‌توانند در برابر چنین بی‌توجهی‌هایی به سلامتشان سکوت کنند.
