سیدمهدی حسینی تحلیلگر بازار نفت و گاز: تفکر خرید و یا سواپ گاز گازپروم به نفع ما نیست و ما را از اهداف بزرگی مثل افزایش تولید و صادرات باز داشته و محروم میکند، ضمن اینکه اگر هم عادت کنیم به آن اعتیاد پیدا خواهیم کرد.
در حال حاضر حجم عظیم ذخایر گاز ایران با میزان ذخایر روسیه برابری میکند، وقتی روسیه میتواند با این ذخایر ۲۳ کشور اروپایی را با صادرات گاز به خود وابسته کند و تا قبل از جنگ با اوکراین به عنوان هاب گازی در اروپا مطرح باشد ما نیز میتوانیم همان حجم از گاز را استخراج و بازاریابی کرده و در واقع برای خود بازار خریده و هاب گازی منطقه باشیم.
مثلاً اینکه بخواهیم گاز روسیه را ترانزیت و یا بفروشیم کمکی به ما نمیکند، اگر بخواهیم گاز روسیه را برای رفع ناترازی در داخل کشور به مصرف برسانیم، درواقع باعث میشود برای اجرای برنامههای تولید و برداشت از ذخایر داخل کشور دچار سهلانگاری و عقبماندگی بیشتری شویم در نتیجه به گاز وارداتی عادت میکنیم، نگرانیها هم برطرف میشود و فراموش میکنیم که وظیفه داریم از ذخایر خودمان برداشت کرده، به مصرف برسانیم، صادر کنیم و تبدیل به هاب شویم، حتی صادرات این گاز از مصرف داخل هم بدتر است، زیرا یکی از سرمایههایی که شرکتهای نفتی و گازی دنیا دارند بازارشان است، بعبارت دیگر بازار؛ سرمایه است و کشورها سرمایهگذاری میکنند که بازار بدست بیاورند.
مثلاً ما در هند، سنگال و یا دیگر کشورها پالایشگاه ساختیم که برای نفت خاممان بازار داشته باشیم بنابراین بازار سرمایه است و نباید آن را از دست بدهیم حال اگر بخواهیم گاز کشور دیگر از جمله روسیه را وارد کشور خودمان کنیم و بازارهایی را که خودمان نمیتوانیم بخوبی تغذیه کنیم از دست میدهیم به طور مثال به جای اینکه بازار عراق به ما وابسته شود بدون هیچ هزینهای آن را به روسیه واگذار کردهایم، ما این شانس را داریم که گاز را به امارات، کویت، پاکستان و افغانستان ببریم، با واردات گاز روسیه به بهانه صادرات و یا سواپ همه این بازارهای بالفعل و بالقوه خودمان را از دست داده و به گازپروم خواهیم داد. یعنی سرمایههایمان را از دست میدهیم.
بنابراین معتقدم تفکر خرید و یا سواپ گاز گازپروم به نفع ما نیست و ما را از اهداف بزرگی مثل افزایش تولید و صادرات باز داشته و محروم میکند، ضمن اینکه اگر هم عادت کنیم به آن اعتیاد پیدا خواهیم کرد.
روسیه و در رأس آن گازپروم بزرگترین شرکت گازی دنیاست و بیش از اینکه رفیق ما باشد رقیب ماست، ما باید باور کنیم بزرگترین ذخایر گازی دنیا را شانه به شانه روسیه داریم و این کشور تابحال نشان داده قرار نیست با ما همراهی کند، مثلاً در مقطعی توسعه پارس جنوبی را در دستور کار قرار دادیم و فازهای ۱ و ۲ و ۳ را توسعه دادیم برای اجرای فاز ۴ و ۵ شرکت گازپروم برنده شد حدود دو سال با این شرکت روس مذاکره کردیم و علاقمند بودیم که گازپروم بعنوان شرکت بزرگ گازی بعنوان اپراتور این فازها شروع به سرمایهگذای و توسعه فازها کند، برای اجرای اقدامات مربوط به قرارداد ویکتور استپانویچ چرنومیردین که زمانی نیز نخستوزیر روسیه بود در رأس هیات مدیره گازپروم در تهران حضور یافت اما درست در لحظهای که به مرحله امضای قرارداد رسیدیم؛ این شرکت اعلام کرد که باید به مسکو برگردند و تا آخر هفته مجدداً برای نهایی کردن قرارداد مراجعه خواهند کرد. از آن زمان سالها گذشته و هنوز خبری نیست و علت این کار روسها هم هیچگاه مشخص نشد، بنابراین شک نکنیم روسیه دنبال رفاقت نیست.
ما باید دیپلماسی انرژی را که طی سالهای گذشته تعطیل کردهایم؛ راه بیندازیم، مشکلاتی که در مسیر جذب سرمایه، تولید و بازاریابی و ارتباط با بازارهای بزرگ نفتی و گازی است را حل کنیم، پول را صرف تولید و بازاریابی کنیم و تبدیل به کشوری شویم که قدرت گازی است.
بنده توصیه میکنم دو وزارتخانه نفت و امور خارجه بشدت باهم کار کنند و مشترکا وارد بازار انرژی شوند، ما ابزار لازم را در اختیار داریم که با ترامپ وارد معامله شویم او تاجر است اما ابزار نیاز است حجم ۱۶۰ میلیارد بشکه نفت زیرِ زمین و علاقمندی لابی نفتی امریکایی و اروپایی به خاطر ارزان بودن نفت ایران به ما کمک میکند مشکلات سیاسی کشور را به لحاظ تحریم حل کرده و به نتیجه برسیم. ما برای رسیدن به اهدافمان خودمان را روسیه نسپاریم و کمااینکه به امریکا هم نباید دل ببندیم اما در عین حال باید با دنیا کار کنیم دست روی دست نگذاریم، تحریم را حل کنیم و با بکارگیری دیپلماسی انرژی وارد بازار جهانی شویم.