المیرابابایی روزنامه نگار: به دنبال سرنگونی دولت بشار اسد و وضعیت نامعلوم خاورمیانه بازار جهانی نفت دستخوش دگرگونی شده و قیمت جهانی طلای سیاه افزایش یافت؛ به طوری که قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال به 27 سنت معادل 0.38 درصد افزایش به 71 دلار و 39 سنت رسید. از سوی دیگر، شرکت آرامکوی عربستان به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت خام دنیا برای متعادل نگه داشتن بازار انرژی بازارجهانی دست به کار شده و قیمت رسمی فروش نفت خود را برای خریداران آسیایی کاهش داد.
درسوی دیگر میدان، چین به عنوان خریدار اصلی نفت و بزرگترین واردکننده نفت دنیا تقاضای کمتری نسبت به سال گذشته از خود نشان داد که این باعث شد موازنه قیمت نفت تاحدی به سوی تعادل برگردد؛ چراکه با افزایش تقاضا از سوی کشورهای مصرف کننده قیمت نفت نیز افزایش پیدا میکند به همین جهت با توجه به نیاز تمام کشورها به نفت خام این کالا به یک کالای استراتژیک تبدیل شده است.
همه به یاد داریم که از زمان آغاز جنگ اوکراین و روسیه، آمریکا و اکثر کشورهای اروپایی سعی کردند تا روسیه را که درآمدهای نفتی آن یک سوم اقتصاد آن را تشکیل میدهد، در زمینه گاز طبیعی و نفت تضعیف کنند چراکه کاهش قیمت هر بشکه نفت بر اقتصاد روسیه تاثیرگذار است و اقتصاد روسها را تحت فشار قرار میدهد. درحالیکه اوضاع برای کشورهای دیگر برعکس روسیه است و قیمتهای بالاتر نفت فقط اوضاع را برای اکثر اقتصادهای سراسر جهان بدتر میکند. چراکه نفت همه چیز را تحت تأثیر قرار میدهد و با افزایش قیمت نفت، کل فرآیند حمل و نقل کالا نیز به تبع آن افزایش مییابد.
قیمت بالای نفت باعث افزایش هزینههای حمل و نقل در بازار جهانی میشود و هزینه سوخت برای استفاده از وسایل نقلیه حمل و نقل بالاتر شده و درنهایت افزایش نرخ تورم در سالهای اخیر دسترسی مردم به کالاهای اساسی مصرفی را محدود خواهد کرد.
به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، پیشبینی قیمت برخی از این مؤسسات از جمله اوپک، اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA)، موسسه مطالعات انرژی آکسفورد (OIES) و آژانس بینالمللی انرژی (IEA) به این شرح است: اوپک در گزارش خود پیشبینیکرده در سال 2025، تقاضای نفت به میزان 1.6 میلیون بشکه در روز افزایش یابد، با اینحال اوپک هیچ پیشبینی برای قیمت نفت در این سالارائه نکردهاست. اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیشبینی میکند قیمت نفت در سال 2025 به حدود 78 دلار برسد. این پیشبینی بر اساس افزایش تقاضا و مشکلات عرضه ناشی از تنشهای جهانی است. موسسه آکسفورد پیشبینیکرده با افزایش عرضه نفت، بازار با مازاد عرضه روبهرو خواهدشد و قیمت نفت به 77 دلار در سال 2025 کاهش خواهد یافت. آژانس بینالمللی انرژی نیز پیشبینی مشابهی دارد و قیمت نفت را تحتتاثیر تقاضای ضعیف چین و افزایش تولید نفت کشورهای دیگر، در حدود 75 دلار برای سال 2025 پیشبینی کردهاست.
بر اساس پیشبینیهای موجود، عوامل مختلفی مانند مازاد عرضه از سوی کشورهای تولیدکننده نفت غیراوپک و ضعیفبودن تقاضا در چین و ایالاتمتحده میتوانند موجب کاهش قیمت نفت در سالهای آینده شوند. از سوی دیگر، تنشهای ژئوپلیتیک در غرب آسیا و بحرانهای دیگر مانند جنگ اوکراین و توفانها میتوانند عرضه نفت را کاهش دهند و قیمتها را افزایش دهند. با ترکیب پیشبینیهای 15 موسسه مختلف و قیمتهای ذکرشده در بودجهکشورهای نفتی، پیشبینی میشود قیمت نفت در سال 2025 بین 60 تا 82 دلار در هر بشکه نوسان داشتهباشد. سناریوی محتملتر برای قیمت نفت در سالآینده، حدود 75 دلار بر بشکه است. به این ترتیب، پیشبینی میشود قیمت نفت صادراتی ایران در سالآینده در بازه 53 تا 75 دلار قرار گیرد و قیمت متوسط آن حدود 61 تا 65 دلار بر بشکه باشد.