همایش «چالش‏‏‌های صنعتی‌شدن از حکمرانی اقتصادی تا تحولات جهانی» برگزار شد

 همایش «چالش‏‏‌های صنعتی‌شدن از حکمرانی اقتصادی تا تحولات جهانی» یکشنبه 25 آذر ماه به میزبانی گروه رسانه‏‏‌ای «دنیای‌اقتصاد» برگزار شد.

به گزارش نقش اقتصاد آنلاین، مسعود نیلی، اقتصاددان، در ابتدای این همایش درخصوص «چالش‌‌‌های صنعتی‌شدن ایران» گفت:هدف اصلی این پژوهش ارائه تصویری آماری تحلیلی از وضعیت صنعت در اقتصاد ایران و مقایسه با کشورهای محک و بررسی تحولات تجربی دیگر کشورها اعم از کشورهای در حال توسعه صنعتی‌‌‌شده و کشورهای بزرگ صنعتی به‌‌‌ویژه روندهای جدید صنعتی بود. طرح پایش تحولات صنعتی کشور ذیل سه زیرپروژه با عنوان تحولات صنعتی کشور، تحولات اقتصاد بین‌الملل و تحلیل عملکرد اقتصاد کلان، بررسی شد.

او افزود: تولیدکنندگان ایرانی خود رادر دنیایی کاملا متفاوت می‌‌‌بینند و درگیر مسائلی ابتدایی هستند که ازجمله مهم‌ترین آنها باید به چگونگی تامین مالی، چگونگی تامین مواد اولیه و ماشین‌‌‌آلات موردنیاز وارداتی و… اشاره کرد.

این اقتصاددان همچنین تاکید کرد: در بحث بهره‌‌‌وری، صادرات، جذب مالی و… احتمالا ستاره‌‌‌هایی در صنایع مختلف در کشور وجود دارند که اتفاقا عملکرد مناسبی نیز داشته و محصولات تولیدی آنها قابل رقابت با محصولات شرکت‌های برتر بین‌المللی است. طی دودهه اخیر سهم صنایع منبع‌‌‌محور در اقتصاد کشور افزایش یافته، اما سهم سایر صنایع کاهش یافته است. در حالی که سهم صنایع انرژی‌‌‌محور (مصرف‌کننده سوخت) در کل صنعت کشور در ابتدای دهه 80 حدود 40‌درصد بود، این سهم به 60‌درصد در شرایط کنونی رسیده و این درحالی است که صنایع متکی بر منابع معدنی، اشتغال‌زایی پایینی دارند و افزایش سهم آنها در کل صنعت کشور و کاهش سهم سایر صنایع از این منظر نیز به زیان اقتصاد کشور است.

در ادامه این همایش علیرضا ساعدی، با اشاره به سیاست‌‌‌های صنعتی در حوزه بازار محصول صنعتی گفت: مبنای تولید ارزش‌افزوده یا محصول نهایی صنعتی عبارتند از: بازار مطلقا داخلی ، تجارت سنتی تهاتری و رابطه مبتنی بر زنجیره.

او اضافه کرد: کشورهای مختلف سیاست‌‌‌های متعددی را در حوزه بازار کار اعمال کرده‌‌‌اند. به‌‌‌عنوان نمونه در سیاست‌‌‌های تولید ملی هند به سیاست‌‌‌های مرتبط با بازار کار (با هدف ایجاد فرصت‌‌‌های شغلی) توجه شده که میتوان برنامه‌‌‌های توسعه مهارت برای آموزش کارگران در بخش تولید، اصلاحات بازار کار برای بهبود انعطاف‌‌‌پذیری و سهولت انجام کسب‌وکار و طرح‌‌‌های بهبود روابط کارگر و کارفرما و افزایش امنیت شغلی در بخش تولید را نام برد.

این اقتصاددان عنوان کرد: چنانچه دولت به دنبال آن است تا با اجرای اقداماتی همچون مالیات ترجیحی، بخشودگی، ارائه یارانه صادراتی، خطوط اعتباری ترجیحی و سایر مشوق‌‌‌ها از عملکرد صنایع حمایت کند، باید به این سوالات پاسخ داده شود: آیا صنعت هدف تحت سازوکار بازار انتخاب شده یا تحت فشارهای غیربازار؟ آیا حمایت‌‌‌ها کوتاه‌‌‌مدت هستند یا بلندمدت؟ آیا حمایت مشروط است یا بدون قید و شرط؟ صنعت مورد حمایت تا چه میزان با مزیت‌‌‌های نسبی موجود هم‌‌‌راستاست؟ همچنین به لحاظ اثرگذاری مالی دقت شود که اولا تعادل مالی دولت از کنترل خارج نشود؛ ثانیا ثبات اقتصاد کلان دچار چالش نشود؛ ثالثا مقیاس هزینه‌‌‌های آن نسبت به کل اقتصاد هر کشور محدود است.

سروش فولادچی، مدیر مرکز همایش‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» در ابتدای همایش بیان کرد: در میان انبوه تحولات جهانی، نکته بارز این است که نظام حکمرانی بسیاری از کشورهای در حال توسعه را می‌‌‌توان تکاپوی مستمر و صرف توان تخصصی برای شناسایی به‌موقع تحولات با ارتقای رفاه شهروندان خود دانست. در میان جهان پرتقابل، پرشتاب و مملو از تحولات سرنوشت‌‌‌ساز، اقتصاد ایران سال‌هاست با مجموعه‌‌‌ای از چالش‌‌‌های ابتدایی اما بسیار مهم دست به گریبان است.

او ادامه داد: بنگاه‌‌‌های صنعتی و اقتصادی که درگیر مسائل کاملا ابتدایی مانند چگونگی تامین مالی، چگونگی تامین مواد اولیه و ماشین‌‌‌آلات موردنیاز وارداتی، تامین انرژی، فروش محصول به بازار حتی بازار داخلی، صادر کردن محصولات به خارج و دریافت درآمدهای ارزی حاصله، تنظیم مناسبات با نیروی کار و سایر این موارد هستند، مجالی برای تحقیق و توسعه، ارتقای تکنولوژی، تربیت نیروی انسانی و… نمی‌‌‌یابند.

حمایت خانواده‌‌‌های کارآفرین لازمه صنعتی شدن ایران

در ادامه این همایش، پیام محسن خلیلی، صنعتگر و موسس بنیاد توسعه صنعتی و کارآفرینی خوانده شد: «اساتید گرانقدر، کارآفرینان ارجمند و مدیران محترم، باعث افتخار است که در این گردهمایی ارزشمند که به بررسی چالش‌‌‌های صنعتی شدن ایران می‌‌‌پردازد، سخنی کوتاه داشته باشم. صنعتی شدن بی‌‌‌تردید یکی از اساسی‌‌‌ترین ارکان توسعه پایدار و استقلال اقتصادی کشورهاست، اما نکته‌‌‌ای که گاه از دید پنهان می‌‌‌ماند، نقش بنیادین خانواده‌‌‌های کارآفرین و کسب‌وکارهای خانوادگی در فرآیند صنعتی شدن است. تاریخ صنعتی شدن ایران از دیرباز تا امروز با نقش‌‌‌آفرینی خانواده‌‌‌های کارآفرین گره خورده است، از فعالیت‌‌‌های کوچک خانوادگی گرفته تا ایجاد کارخانه‌‌‌های بزرگ تولیدی و بنگاه‌‌‌های اقتصادی پیشرو، این خانواده‌‌‌ها نه‌تنها خاستگاه اولیه بسیاری از صنایع مادر بودند، بلکه با تکیه بر ارزش‌‌‌های خانوادگی، مثل صداقت، تعهد و نگاه بلندمدت در تثبیت و ماندگاری صنایع کشور نقش موثری داشتند. امروز که  بار دیگر مسیر توسعه صنعتی کشور مورد بازنگری قرار گرفته، شایسته است که مدل‌‌‌های مشارکت مردمی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. خانواده‌‌‌های کارآفرین با دارا بودن ظرفیت‌‌‌های منحصربه‌فرد از جمله سرمایه‌‌‌های اجتماعی، شبکه‌‌‌های ارتباطی گسترده و تجربه‌‌‌های چند نسل بهترین مصداق مردمی‌‌‌سازی اقتصاد هستند. تقویت این مدل تضمین‌کننده پایداری و ماندگاری صنایع، افزایش اشتغال پایدار و پیشبرد نوآوری در بخش‌‌‌های مختلف اقتصادی خواهد بود. از این‌رو انتظار می‌رود استراتژی توسعه صنعتی کشور این مهم را به‌‌‌عنوان یکی از محورهای اصلی خود در نظر گیرد. طراحی و اجرای سیاست‌‌‌های حمایتی ویژه برای خانواده‌‌‌های کارآفرین و کسب‌وکارهای خانوادگی، نه‌تنها بسترساز جهش صنعتی می‌شود، بلکه تحقق واقعی اقتصاد مقاومتی و مشارکت فعال مردم در اقتصاد را نیز به دنبال خواهد داشت. به امید روزی که نقش خانواده‌‌‌های کارآفرین به‌عنوان محور مردمی‌سازی صنعت ایران در سیاست‌‌‌های توسعه صنعتی کشور به رسمیت شناخته شود و با همراهی و هم‌افزایی ملی راه برای صنعتی شدن فراگیر و عادلانه هموار شود.»

در ادامه و به نقل از ایشان تاکید شد: «در دل من چیزی است مثل یک بیشه نور، سپاس باد پروردگار جهان را، خداوندگار خرد، صلح و عشق و دوستی. آنچه در این جمع شریف می‌‌‌گذرد، گامی بزرگ و ارزشمند در تحقق رویای همه عمر کسی است که خود را اسبی از ارابه توسعه صنعتی کشور می‌‌‌داند. رویای صنعتی شدن این سرزمین، ایران عزیز، همواره مایه حیات و امید به زندگی این ارادتمند بوده است، پس بر این مبنا بر خود می‌‌‌بالم که در این لحظه و از طریق بنیاد توسعه صنعتی محسن خلیلی، سهمی در این واقعه مهم علمی و پژوهشی دارم و اگرچه به سبب کسالت و سالخوردگی کمی دور از شما فرهیختگان و سروران بس عزیز و گرامی در منزل به سر می‌‌‌برم، اما با تمام وجود، خود را در کنار شما بزرگواران احساس می‌‌‌کنم. سلام و درود فراوان بر شما عزیزان و نازنینان و دکتر مسعود نیلی، دانشمند گران‌‌‌مایه و برجسته که وجودش نعمتی بزرگ برای این مرز و بوم و حضورش در بنیاد توسعه صنعتی، در کنار سایر اعضا و دست‌‌‌اندرکاران محترم برای این خدمتگزار اقتصاد ملی، مایه مباهات و افتخار بسیار است. بنیاد توسعه صنعتی با هدف پشتیبانی و حمایت از مطالعات و پژوهش‌‌‌های کاربردی، اقتصادی و صنعتی و تشکل‌های فعال در این زمینه، شکل گرفت تا به ارتقای تولید ناخالص ملی کشور از طریق بهبود برنامه سیاست و تصمیم‌گیری‌‌‌های مرتبط با توسعه صنعتی منجر شود. نهادی که اکنون نهادی تازه است و باروری و دوام و بقای آن نیازمند کمک و حمایت همه کارشناسان و محققان، پژوهشگران و کارآفرینانی است که عشق و درد میهن و دغدغه پیشرفت و توسعه آن را در سر دارند. عزیزی از یاران بنیاد، اقدام این ارادتمند در تاسیس بنیاد توسعه صنعتی در اواسط نهمین دهه زندگی‌ام را به رمان «پیرمرد و دریا» تشبیه می‌‌‌کرد، پیرمردی که قصد دارد برای صید ماهی تا دل آب‌‌‌های دور برود، چرا که به باور او برنده کسی است که به جای دور می‌رود، آری شاید این چنین صید ماهی درشت توسعه صنعتی از دریای فرصت‌‌‌های جهان امروز اگرچه سخت و توان‌فرسا می‌‌‌نماید، اما به گمانم شدنی و ضروری است؛ شدنی است با توجه به مزیت‌‌‌های عظیم فرهنگی و تمدنی، نیروی انسانی جوان و تحصیلکرده بسیار بااستعداد، منابع انرژی و معدنی، موقعیت بی‌نظیر جغرافیایی، زیرساخت‌‌‌های نسبتا مناسب و چند دهه تجربه فعالیت صنعتی. اما توسعه صنعتی امری ضروری برای میهن ماست، به سبب انواع ناترازی‌‌‌ها و فقر و بیکاری که چهره خشنش در گذر هر روزه از کوچه و خیابان، دل هر فرد انسان‌دوست و میهن‌پرستی را می‌‌‌آزارد و ترس به چهره می‌‌‌آورد. من از بیهودگی این همه دست و بیگانگی این همه صورت می‌‌‌ترسم. به گمان این ارادتمند و پس از حدود ۷۰سال کار صنعتی، تحقق توسعه صنعتی و بالفعل شدن توان بالقوه مردم با آزادی امکان‌‌‌پذیر است. این آزادی که امکان خلق ایده و اندیشه را به‌‌‌عنوان گام اول هر توسعه برای انسان فراهم می‌‌‌آورد، برداشتن گام‌‌‌های دیگر را ممکن می‌‌‌سازد. اینکه نظام آموزشی کار خلاقیت و کسب مهارت‌‌‌های واقعی را فراهم آورد، افراد خلاق امکان ثبت ایده‌‌‌ها و حق مالکیت بر آن را دارا باشند و در ادامه نهادهای اقتصادی امکان دهند تا این افراد به‌آسانی و بدون موانع برطرف‌نشدنی، شرکت‌هایی را راه‌‌‌اندازی کنند. همچنین نهادهایی برای تامین مالی پروژه‌‌‌های نوآورانه و حمایت از بنگاه‌‌‌های نوآور وجود داشته باشد و بازار کار امکان استخدام نیروهای باکیفیت را فراهم سازد و در انتها فضای اقتصاد رقابتی، ظرفیت و امکان عرضه و جذب محصولات این شرکت‌های نوآمده و خلاق و پیشرو را داشته باشد. بر این اساس تاریخ توسعه صنعتی به گمان اینجانب چیزی جز تاریخ آزادی نیست؛ تاریخی که با عشق و صلح و دوستی و نه تضاد و دشمنی گره خورده و رقم زده شده است. روی تک‌تک عزیزان را می‌‌‌بوسم و ضمن آرزوی موفقیت برای برگزارکنندگان این سمینار ارزشمند و سپاس فراوان از جناب دکتر بختیاری در مجموعه معظم «دنیای‌اقتصاد»، پیشرفت و توسعه میهن و رفاه و بهروزی مردم عزیزمان را از درگاه پروردگار متعال آرزومندم؛« خدایا چنان کن سرانجام کار، تو خشنود باشی و ما رستگار.»