فرشته رضایی روزنامه نگار: خاموشی برق در عصر حاضر شاید برای بسیاری از شهروندان به دلیل اختلال در امور روزمره پذیرفتنی نباشد؛ همانطور که در بخش صنایع مشکلات بسیاری ایجاد می‌کند و برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که ناترازی انرژی و خاموشی‌های پی در پی به ناترازی در تولید می‌انجامد.
از اواخر آبان ماه شرکت توانیر به‌طور رسمی از اجرایی شدن برنامه زمان‌بندی قطع برق و آغاز دوباره خاموشی‌ها در بخش خانگی خبر داده بود که این موضوع تا کمتر از دو هفته بیشتر دوام نداشت و به دلیل اعتراض عمومی، دولت اعلام کرد قطع برق مشترکان خانگی را متوقف و به بخش صنایع منتقل کرده است. با این حال موضوع پیچیده ناترازی و از سویی آلودگی هوا در پی مازوت سوزی نیروگاه‌ها و دیگر صنایع مجدداً از 21 آذرماه قطع برق مشترکان خانگی از سر گرفته شد و تاکنون هم ادامه دارد.
در این اثنا مسعود پزشکیان، رییس جمهور، در یک پیام ویدیویی برای راه‌حل مقابله با قطع مکرر برق از مردم خواست که به کاهش دمای محیط خانه‌ها مبادرت کنند و برای تأمین سوخت کشور، دو درجه از دمای محیط منازل و محل کار کم کنند. پس از مسعود پزشکیان، سخنگوی دولت و وزراتخانه‌های نیرو، صمت، ارشاد و… به پویش همگانی «دو درجه کمتر» پیوستند.
عباس علی آبادی، وزیر نیرو در پیامی مشترکان را به صرفه‌جویی و مصرف بهینه انرژی فراخواند و اعلام کرد: بیایید با مشارکت همگانی در پویش «دو درجه کمتر»، ضمن صرفه‌جویی در مصرف گاز و برق، به نسل‌های آینده نشان دهیم که با همدلی و مدیریت مصرف، بحران‌ها را پشت سر خواهیم گذاشت.همزمان با این اقدام گاز بیش از 2 هزار باغ‌ویلای خالی از سکنه در استان تهران قطع شد. براساس ابلاغیه شرکت ملی گاز ایران، قطع گاز باغ‌ویلاهای خالی از سکنه در استان تهران با هدف جلوگیری از افت فشار گاز آغاز شد که به این منظور جریان گاز بالغ بر 2 هزار باغ‌ویلای خالی از سکنه قطع شده است. همچنین اعلام شد مشترکان بخش خانگی که مصرف آنها از 16 آبان تا 15 اسفند نسبت به دوره مشابه پارسال بیش از 10 درصد کاهش یابد، مشمول دریافت پاداش صرفه‌جویی معادل 15 درصد صورتحساب دوره می‌شوند.این خواسته دولت موافق و مخالفان زیادی پیدا کرد و بسیاری نسبت به آن واکنش نشان دادند. بخش بسیار موافق، گروه‌های محیط زیستی بودند. محمد درویش فعال شناخته شده محیط‌زیست در روزنامه ایران نوشت: «دو درجه کمتر» که رئیس جمهوری آن را عنوان کرده است، میلیون‌ها متر مکعب به میزان صرفه‌جویی در انرژی تولیدی ما خواهد افزود. ما توانسته‌ایم بخشی از این ناترازی‌ها را که منجر به استفاده از مازوت سوزی شده است، جبران کنیم. حالا که دیگر نمی‌توانیم به سوختن مازوت ادامه دهیم، باید همگان برای فردایی بهتر و برای اینکه ایران ما ایران مفیدتری باشد، صرفه‌جویی را سرلوحه کار خود قرار داده و به کمپین دو درجه کمتر بپیوندیم.
از سوی دیگر فعالان رسانه و تحلیلگران اقتصادی نیز در مورد آن نوشتند. محمد فاضلی، استاد دانشگاه در شبکه ایکس نوشت: «میدانم دو درجه کمتر راه حل ساختاری مشکلات انرژی ایران نیست، اما بخشی از راه حل گذر کمترسخت از یک بحران هست و راه کاهش درد و رنج بخشی از مردم که با قطع برق و گاز مواجه می‌شوند هست. آقای پزشکیان کمک می‌کنیم، اما شما هم مسائل واقعی را طرح کن، بایست و راه حل‌های درست را جلو ببر.»
سید احسان حسینی، کارشناس انرژی نیز نوشته است: «میزان ناترازی گاز تا سال 1406 حداقل 5 برابر می‌شود. افت فشار پارس جنوبی از سال آینده آغاز و هر ساله تولید گاز کمتر می‌شود. اکنون دو ساعت در روز قطعی برق داریم و به زودی نصف روز برق نخواهیم داشت. پویش دو درجه کمتر با گاز 100 تومانی بی‌نتیجه است، گواهی صرفه جویی گاز را دریابید.»
علی مروی، اقتصاددان نیز نوشته است: «اینکه آقای پزشکیان شروع کرده به صحبت مستقیم با مردم و کمک گرفتن از اون‌ها خیلی خوبه. هر چند مشکل ناترازی انرژی صرفاً با اجرای طرحی مستقل قابل حله، اما اصل تلاش دولت برای جلب مشارکت خود مردم شایسته تقدیره. ما هم با دو درجه کمتر دمای خانه را به بیست درجه خواهیم رساند.»مالک شریعتی، نماینده منتقد دولت نیز در شبکه ایکس نوشت: «فرصت بهینه سازی انرژی در بخش نیروگاهی کشور از کل ناترازی بخش خانگی بیشتر است. اما پویش دو درجه کمتر در دمای خانه‌ها و محیط کار را تأیید می‌کنم تا ان شاء الله پویش بعدی دو درصد بازدهی بیشتر برای نیروگاه‌ها باشد. افزایش بازدهی در بخش‌های مختلف حکم قطعی برنامه هفتم پیشرفت است.»
در این زمینه مصطفی محمدزاده، کارشناس حوزه نفت و انرژی به اقتصادآنلاین گفت: در حال حاضر بحث ناترازی گاز در کشور یک مساله غیرقابل کتمان است. یعنی ما مصرفمان به نسبت تولیدمان خیلی بیش از اندازه است و حتی سومین کشور از لحاظ مصرف بعد از کشورهای پرجمعیتی، چون چین و آمریکا هستیم. هیچ حای دنیا گاز را به صورت مصرف خانگی اینطور که ما در ایران مصرف می‌کنیم، مصرف نمی‌کنند و بیشتر گاز را به سمت تولیدهای مولد مثل نیروگاه‌های برق و تولید می‌برند و این‌ها را به صورت مولد استفاده می‌کنند. بنابراین نیاز است در مصرف خانگی، گرمای خانه را کم کنیم که اگر این اتفاق بیافتد به میزان یک و نیم فاز عسلویه می‌توانیم ذخیره گاز داشته باشیم و برای سامانه‌های دیگر استفاده کنیم.
وی افزود: ما با دو درجه مصرف کمتر گاز به اندازه سه پالایشگاه عظیم عسلویه، گاز می‌توانیم نگهداری کنیم. دو درجه کمتر در گرمای خانه عدد قابل توجهی نیست یعنی شما حتی در خانه با پوشیدن یک پلیور ساده می‌توانید این دو درجه را مجدداً احیا کنید. زیرا ما برای اینکه انتقال پایدار گاز را داشته باشیم باید صرفه جویی کنیم. اما اینکه دولت چه کاری می‌تواند انجام دهد، لازم است کار فرادستی کند که عبارت از همین که مردم را دعوت به همراهی و همکاری کرده است و کار بلند مدت هم بحث افزایش تولید گاز و مخازن عسلویه است که فشارش را بالاتر ببرند تا بتواند گاز به سراسر ایران برسد.
محمدزاده گفت: با این روند مصرف مشخص نیست ما سال آینده با چقدر ناترازی مواجه شویم، اما به نظر می‌رسد با شرایطی که داریم ناترازی سال بعد به مراتب بیشتر از امسال خواهد بود. چون گاز تولیدی ما هر سال به لحاظ اینکه افزایش پالایشگاهی نداشتیم در حال ضعیف‌تر شدن است و از طرفی اکتشاف زمین هم نداشتیم و ناخودآگاه تولیدمان در حال پایین آمدن است؛ بنابراین لازم است در گام اول همه مردم همراهی بیشتری با دولت در این پویش داشته باشند. اگر مصرفمان یک درجه بیشتر شود احتمال قطع گاز در سرشاخه‌های انتقال گازمان داریم و لازم است که مردم همراهی بیشتری با این موضوع داشته باشند.
