علی فرنام پژوهشگر حوزه مسکن و شهرسازی: از سال 1397 ما شاهد یک موج طولانی و پیوسته در بازار مسکن بودیم. قبلاً در دورههای گذشته، موجهای افزایش قیمت به صورت سینوسی بود یعنی قیمتها به اوج میرسیدند بعد کمی کاهش پیدا میکردند سپس ساختوساز رونق میگرفت و بازار به حالت تعادل میرسید. اما در این سالها، وضعیت متفاوت بود. قیمتها به طور مداوم افزایش یافتند و تقریباً هیچ کاهش قابلتوجهی نداشتند. این موضوع به دلیل نبود تقاضای کافی برای تولید مسکن بیشتر از سوی سرمایهگذاران و سازندگان، خودش یکی از دلایل گرانیهای متوالی در سالهای اخیر است.این شتاب در یک سال اخیر کاهش پیدا کرده و الان مدتهاست که تورم بازار مسکن پایینتر از تورم عمومی قرار گرفته است. به نظر من، بازار مسکن به تدریج از آن جهشهای دائمی که در سالهای گذشته تجربه کرده، خارج خواهد شد. دلیل اصلی این تغییرات، فاصله زیاد استطاعت مالی مردم با قیمتهای مسکن است. دیگر تقاضای مصرفی توانایی خرید ندارد و تقاضای سرمایهای هم به دلیل عدم جذابیت، کاهش یافته است. این یعنی بازار مسکن به نقطهای رسیده که نمیتواند به طور مداوم افزایش قیمتها را تجربه کند.در دو سال اخیر، بازار خودرو هم شاهد تغییرات مشابهی بوده است. خودرو که در گذشته به عنوان کالای سرمایهای خریداری میشد و بسیاری آن را به عنوان یک دارایی در پارکینگها نگه میداشتند، حالا به سمت عرضه حرکت کرده است. وقتی عرضه خودرو افزایش میکند، تقاضا به سمت آن جذب میشود و بازار از حالت کالاهای ذخیرهای خارج میشود. همین روند در بازار مسکن هم به طور تدریجی در حال رخ دادن است.
کاهش تقاضا برای خرید مسکن به خصوص در بخش مصرفی و کاهش جذابیت بازار برای سرمایهگذاران، میتواند به کاهش فشار بر بازار مسکن کمک کند. در کنار این، بخشهایی از تقاضای سرمایهای که قبلاً به سمت بازار مسکن میرفت، حالا ممکن است به سمت دیگر بازارها مانند خودروهای وارداتی جلب شود. این انتقال نقدینگی از بازار مسکن به سمت بازار خودرو میتواند بهواسطه عرضه برخی از انباشت مسکن سرمایهای باعث مهار افزایش قیمتها در بازار مسکن شود.