تیر کمبود اتوبوس بین‌شهری و چالش‌های خرید بلیت اتوبوس، بار دیگر مسافران را نشانه رفت و این بار درست در شرایط بحرانی مسافران را درگیر چالش کرد؛ چالشی که وزیر راه نیز به آن اشاره و عنوان کرده که “موضوع کمبود ناوگان اتوبوسی کشور در ۱۲ روز جنگ، در کشور مشهود بوده است و به ویژه در مسیر تهران به اقصی نقاط کشور این موضوع را شاهد بودیم و در راستای حل آن، واردات و بهره‌مندی از توان داخل برای تامین اتوبوس در دستور کار است”.
به گزارش ایسنا، طی ۱۲ روز جنگ تحمیلی و با لغو شدن پروازهای داخلی، بسیاری از مسافران مجبور شدند مدهای دیگر حمل و نقلی را برای سفر به شهرهای مختلف انتخاب کنند که این انتخاب، چالش‌هایی برای مسافران به همراه داشت و هزینه زیادی روی دست آنها گذاشت.
چالش اول اینکه با آغاز جنگ تحمیلی و اعلام دورکاری بسیاری از مشاغل و همچنین تعطیلی دانشگاه‌ها و… بلیت اتوبوس کم‌یاب شد و با ایجاد ترافیک در جاده‌های کشور زمان رفت و برگشت اتوبوس‌ها با تاخیرات بسیاری همراه شد. به همین جهت بسیاری از مسافران که قصد سفر به شهر و روستای خود را داشتند و نتوانستند در این ایام بلیت اتوبوس و قطار تهیه کنند، مجبور شدند با سواری‌ها و قیمت‌های گزاف بعضا چند میلیونی، یک مسیر چند صد هزار تومانی را طی کنند. قیمت‌هایی که برای برخی مسیرهای نزدیک تا پنج میلیون تومان و حتی فراتر هم رفت و برای بسیاری از مسافرانی که در اضطراب جنگ تحمیلی بودند این جمله ” جنگه مگه” به واقعیت پیوست و دود این بازار شام مجددا به چشم مسافران رفت.
البته موضوع کمبود اتوبوس موضوع جدیدی نیست و سال‌هاست که در ایام و مناسبت‌های خاص این کمبود بیش از پیش به چشم می‌خورد. کمبودی که بسیاری از مسئولان مربوطه به آن اشراف دارند و معتقدند برای عبور از شرایط بحرانی به حدود ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ دستگاه اتوبوس نیاز داریم و پس از آن نیز باید به همین میزان وارد شود تا به شرایط پایداری در این بخش برسیم.
معاون دفتر برنامه و بودجه سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای نیز چندی پیش به ایسنا اعلام کرد که اگر ۲۰۰۰ دستگاه اتوبوس وارد و ۲۰۰۰ دستگاه را در داخل تولید کنیم کار بسیار بزرگی انجام شده که می‌تواند متوسط عمر ناوگان را از ۲۰ سال به ۱۴ سال برساند و پاسخگوی نیاز کشور باشد.
وی همچنین عنوان کرد که دست بخش خصوصی را برای واردات اتوبوس باز گذاشتیم تا به هر شکلی که می‌توانند اتوبوس حتی با پنج سال کارکرد نیز وارد کشور کنند و بتوانیم مشکلات فعلی جابه‌جایی مسافران را در اوج سفرهای کشور نظیر اربعین و ماه پایانی تابستان برطرف کنیم.
وزیر راه وشهرسازی نیز فروردین ماه امسال اعلام کرد که در حال حاضر ۶۵۰۰ دستگاه اتوبوس خدمات رسانی می‌کنند و به همین میزان اتوبوس هم نیاز داریم. تعداد اتوبوس‌ها و نیاز کشور با یکدیگر فاصله دارند. عمر ناوگان بالاست و با استانداردها فاصله داریم اما حداکثر توان بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران داخلی را پیش خرید خواهیم کرد.
البته چالش‌ها فقط به کمبود بلیت اتوبوس ختم نشد و برخی تخلفاتی نیز در این بین صورت گرفت. آن طور که برخی مسافران به ایسنا اعلام کردند برخی سفرها به دلیل ترافیک جاده و کم بودن ناوگان کنسل شد؛ یعنی به دلیل ترافیک بالای راه‌های مواصلاتی کشور در روزهای ابتدایی جنگ، تعدادی از اتوبوس‌ها ساعت‌های طولانی در جاده ماندند و امکان برقراری سفر برای روزهای بعدشان را از دست دادند. به همین دلیل به برخی مسافران پیامک “سفر کنسل شده” ارسال شده بود.
در اظهارات این مسافران آمده است که این پیامک یک ساعت قبل از انجام سفر برای آنها ارسال شده بود که عملا امکان تهیه بلیت دیگر را برای آنها دشوار کرد و از طرفی علاوه بر آن وجوه پرداختی آنها بابت بلیت نیز با کسر مبلغ، به حساب آنها برگشت. یعنی در حالی که کنسلی از طرف مسافر نبوده و طبق قانون نباید هیچ مبلغی از آن کسر می شده، اما این اقدام انجام شده است.
موضوعی که رئیس هیات مدیره اتحادیه شرکت‌های تعاونی مسافربری کشور در تشریح قوانین لغو سفر به ایسنا گفت که اگر شرکت حمل و نقل مسافربری بنا بر هر دلیلی خودش اقدام به لغو سفر کند این موضوع متوجه مسافر نیست و باید وجه بلیت مسافر به صورت کامل به حساب آن بازگردد و اگر این اقدام صورت نگیرد تخلف است. اما اگر لغو سفر از جانب خود مسافر باشد درصدی از مبلغ پرداختی کسر و سپس مابقی به حساب مسافر واریز می شود.
البته در این بازه وزیر راه و شهرسازی با حضور در ترمینال مسافربری جنوب تهران، دستوراتی را جهت رفع مشکلات مردم و تسریع در خدمات دهی به آنان از جمله تنوع بخشی به مقاصد سفرهای استانی در تمامی ترمینال‌های پایتخت، به گونه ای که شهروندان با مراجعه به هر یک از ترمینال‌های مسافربری، امکان سفر به اقصی نقاط کشور را داشته باشند و امکان سفر به استان‌های شرقی و غربی کشور از ترمینال‌های مرکزی شهر تهران نیز میسر شود، ابلاغ کرد و همچنین از معاون‌های خود خواست متناسب با تعدد مسافر و مسافت مقاصد با پایتخت، ظرفیت ناوگان حمل و نقل جاده ای مسافران را افزایش دهند.
وی همچنین عنوان کرد که به دلیل تفاوت نرخ بلیت سفرهای جاده‌ای در تعاونی‌های مسافربری با برخی سامانه‌های غیر مجاز فروش بلیت برخورد با این سامانه‌ها و تثبیت نرخ مصوب بلیت ضرورت دارد.
آن طور که به نظر می‌رسد در حال حاضر بازار سفرهای اتوبوسی تقریبا آرام گرفته است، ولی هنوز مشخص نیست که این آرامش تا چه زمانی پایدار خواهد بود و مهم‌تر اینکه سفرهای اربعینی نیز در راه است و ماه‌های آینده تقاضا طبق سنوات گذشته افزایش خواهد داشت.
فرزانه صادق در صحبت‌های اخیر خود با تاکید بر اینکه در حوزه ناوگان اتوبوس به شدت کمبود در کشور وجود دارد عنوان کرده است که موضوع کمبود ناوگان اتوبوسی کشور در ۱۲ روز گذشته در کشور مشهود بود که به ویژه در مسیر تهران به اقصی نقاط کشور این موضوع را شاهد بودیم.
بنابر گفته وزیر راه، بناست تا برای جبران کمبود بحران اتوبوس در کشور، حدود ۳۰۰۰ اتوبوس که در بخش‌های دیگر خدمات رسانی می‌کنند پشتیبان سفرهای اربعین باشند. همچنین واردات اتوبوس، بهره مندی از توان داخل در تولید اتوبوس نیز در برنامه است.
به نظر می‌رسد مشکل کمبود اتوبوس در کشور باید هرچه سریع‌تر برطرف شود تا در شرایط حساس و بحرانی و مناسبت‌های خاص مسافران دغدغه‌ای برای سفر نداشته باشند و بتوانند با خیالت راحت در هر زمان بلیت مسیر مورد نظر خود را تهیه و سفر خود را انجام دهند و دست افرادی که از این شرایط سوءاستفاده می‌کنند نیز بسته شود.
