سعید قصابیان/ کارشناس اقتصادی
اروپائیان پیشتاز شعار مبارزه با گرمایش زمین هستند. امریکا هم وزیر خارجه سابق را بعنوان نماینده خود در این موضوع معرفی کرده است. این در حالی است که این دو منطقه بعلاوه چین گوی آلوده کنندگی را از بقیه جهان ربوده‌اند. قریب نصف کربن متصاعد شده در جهان سهم این سه است.
این جماعت پیشتاز در تولید کربن و پیشتاز در شعار مبارزه با آلودگی و گرمایش، سال به سال کنفرانس‌های جهانی برپا می‌کنند و پیمان می‌نویسند و به امضای کشورهای مختلف می‌رسانند و ضرب العجل تعیین می‌کنند که تا سال فلان باید چنین و چنان کرد و تولید کربن را به فلان حد رساند و باید انرژی را از منابع تجدید پذیر تولید کرد و نیروگاه‌های زغال سنگی را کنار گذاشت و گاهی اوقات هم می‌روند دنبال تعطیلی نیروگاه‌های اتمی. کوپ 26 را هم پارسال در اسکاتلند برگذار کردند و ترجیع بند همه سخنان آنست که اگر به وعده‌های این اجلاس‌ها عمل نشود زمین نابود و غیر قابل سکونت می‌شود. برای کشورها سهم تعیین می‌کنند که شما باید تا سال فلان، بهمان درصد از کربن تولید کم کنید. هزینه‌اش هم گردن خودتان! هر دولتی که این موعظه‌ها را تأیید و اجرا کند بر صدر می‌نشانند و آنان را که از آن تخطی کنند را بشدت سرزنش می‌کنند که چرا گام‌هایتان به سمت اهداف آب هوائی آن طور که ما دلمان می‌خواهد سریع نیست! کنار گود می‌نشینند و بدون آنکه هزینه‌ای را تقبل کنند به هندوستان میگویند آلودگی فسیلی را لِنگش کن.
اما ببینیم خودشان چه می‌کنند. پس از جنگ اوکراین نفت و گاز روسیه را تحریم کردند. از نظر آنان روسیه باید نفت و گاز بفروشد ولی با قیمتی که آنها محدود کرده‌اند، مبادا جریان نفت روسیه به بازار قطع شود و در بازار کمبود ایجاد شود. باید هر چیزی را که می‌شود جایگزین نفت و گاز روسیه کرد حتی اگر سوزاندن زغال سنگ باشد؛ همان سوختی که هند و چین و دیگران را بخاطر استفاده از آن سرزنش می‌کردند. روش دیگر استفاده از LNG ست. LNG اما سوخت سهل الوصولی نیست، هم حمل و هم تخلیه و هم ذخیره آن سخت و گران است. از بخت بد اروپا، روسیه خودش بزرگترین منبع گاز دنیا و LNG ست و قطر هم از تأمین LNG برای اروپا بقدر کفایت اعلام ناتوانی کرد و امریکا یکه تاز شد در صادرات LNG به اروپا. بدلیل گرانی اما، LNG امریکائی هم افاقه نکرد و اروپائیان متمدن و نگران کربن در یک چرخش قهرمانانه نه تنها نیروگاه‌های زغال سنگی را دوباره راه انداختند بلکه حتی به شعار خودشان برای انرژی پاک هم متعهد نماندند. چرائی این امر را می‌شود از مدیر عامل توتال پرسید. یکی از غول‌های انرژی جهان که اخیراً نامش را به “توتال انرژیز ” تغییر داده تا به همه انواع انرژی بپردازد، از جمله تجدید پذیرها. لطفاً اظهارات ایشان در میزگرد اخیر هشتمین سمینار بین المللی اوپک با عنوان ” پایداری انرژی” را بیش از یکبار بخوانید ” وی با یادآوری اینکه پارسال از آنجا که اروپایی‌ها پولی برای خرید LNG نداشتند به سراغ مصرف زغال سنگ رفتند، گفت: آنها از ما می‌پرسیدند چرا بیشتر روی منابع تجدید پذیر سرمایه گذاری نمی‌کنید؟ پاسخ من این است که ما برای سود بیشتر و متناسب با نیاز بازار باید تقاضای امروز انرژی را پاسخ دهیم، نه آینده را” (منبع: شانا).
این اظهارات خیلی شفاف هستند:
– آینده هیچ اهمیتی ندارد.
– هر چه برای کم کردن کربن وعده داده‌ایم و هر چه صورت جلسه کردیم همه باد هوا بوده.
– سود امروز ما حتی به قیمت نیروگاه زغال سنگی.
-سرمایه گذاری روی انرژی تجدید پذیر شاید وقتی دیگر.
مدیر عامل توتال انرژیز در ارجحیت سرمایه گذاری در نفت و گاز بر تجدید پذیر ها استدلال می‌کند که ” اگر سرمایه گذاری در نفت و گاز کم شود، بلافاصله این سرمایه گذاری به انرژی‌های نو منتقل نمی‌شود و در نتیجه قیمت‌ها افزایش خواهد یافت، در این زمینه باید به وضع اخیر اروپا توجه کنیم. از این رو نباید رؤیا پردازی کنیم”.
این در حالیست که دیگر شرکت کنندگان در این اجلاس بر نقش گاز طبیعی در مقابل زغال سنگ تاکید می‌کنند. دبیرکل مجمع کشورهای صادر کننده گاز با تاکید بر اینکه گاز تنها پلی برای آینده انتقال انرژی نیست، بلکه یک مقصد است، گفت: این حامل انرژی نقش بی نظیری در کربن‌زدایی از فعالیت‌ها در زمینه تولید سوخت‌های فسیلی داشته است. وی با بیان اینکه هم‌اکنون ۳۷ درصد از برق جهان با استفاده از زغال سنگ، که سوخت پاکی به شمار نمی‌آید، تولید می‌شود افزود: به همین دلیل است که معتقدم گاز آینده انرژی جهان را متحول خواهد کرد.
اجازه بدهید نگاهی هم بیندازیم به موضع دولت چین. در حالی که جان کری نماینده ویژه امریکا در امور تغییرات اقلیمی در ماه جاری در سفر به پکن و در ملاقات با نخست وزیر و دیگر مقامات چینی خواهان گام‌های سریع‌تر برای مقابله با بحران آب و هوائی شد، رئیس جمهور چین در کنفرانس ملی حفاظت از محیط زیست (27 تیر) در واکنش اعلام کرد که این کشور تنها برنامه خود را برای کاهش آلاینده‌های کربنی دنبال خواهد کرد. او گفت تعهد چین در رسیدن به سطح خنثی در انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال 2060 تزلزل ناپذیر است. آقایشی اما افزود مسیر و آهنگ سرعت برای تحقق این اهداف را خودمان تعیین می‌کنیم و هرگز تحت تأثیر دیگران قرار نخواهیم گرفت (منبع: CNN). ایشان تلویحاً به آقای کری گوشزد کرده‌اند که فضولی موقوف!
این موضع دولت چین آموزنده است. برای ما هم بهتر است که خودمان مسیر و آهنگ سرعت برای تحقق اهداف کاهش کربن را تعیین کنیم و تنها برنامه خود را برای کاهش آلاینده‌های کربنی دنبال کنیم و تحت تأثیر دیگران قرار نگیریم.
