صدیقه بهزادپور روزنامه نگار: امضاء قراردادهای مختلف طی سالیان گذشته مانند؛ الحاق ایران به پیمان شانگهای، تلاش برای حضور در گروه بریکس و حتی توسعه روابط با برخی از کشورهای منطقه مانند عربستان، امارات و حتی اقدام برای رابطه با مصر و … تا کنون به جز خبردرمانی در حوزه سیاسی، دستاورد دیگری برای اقتصاد بیمار کشور به همراه نداشته است. چرا تحریمهای شدید آمریکا علیه ایران و همچنین پشت کردن ایران به برخی از معاهدات بین المللی دست ایران را برای توسعه روابط اقتصادی و رونق اقتصادی کشور بسته نگه داشته است. مبادلات مالی ایران حتی در صورت منعقد شدن پیمانها اقتصادی، به دلیل قرارداشتن ایران در لیست سیاه FATF حتی به پشت کردن دوستان قدیمی ایران چون چین و روسیه به ایران منجر شده است. از این رو به نظر نمیرسد که کشورهای منطقه برای عادیسازی تجارت خود با ایران، حاضر به نادیده گرفتن هشدار گروه هفت کشور صنعتی شوند، زیرا بیتوجهی به این موضوع، اقتصاد خودشان را در معرض تهدید و تحریم بینالمللی قرار میدهد و به این ترتیب تنها آورده توسعه روابط خارجی با کشورهای همسایه «پوچ» برای ایران است.
دوگانگی رفتار ایران در پذیرش قوانین بین الملل
صباح زنگنه کارشناس اقتصاد بین الملل در این باره به «نقش اقتصاد» گفت: تلاش ایران برای توسعه روابط باکشورهایی مانند عربستان، امارات و دیگر کشورهای منطقه در حالی صورت میگیرد که به دلیل دوگانگیها در سیاست و عملکرد هنوز نتوانسته است به بهبود در توسعه روابط اقتصادی – اجتماعی – سیاسی فی مابین شود. نپیوستن ایران به اف ای تی اف حتی باعث شده تا کشورهایی مانند چین نیز بعد از الحاق ایران به پیمان شانگهای اعتراف کند که در صورت بی توجهی ایران به معاهدات بین المللی از انجام روابط اقتصادی با این کشور خودداری خواهد کرد. حال این سئوال مطرح است که اساساً تلاش و ملحق شدن یا در آستان الحاق ایران به پیمانهای بین المللی اقتصادی چه آوردهای برای ما به همره خواهد داشت؟
او افزود: در حالی که انجام معاملات اقتصادی در بانکهای سراسر دنیا انجام میشود و ایران به دلیل تحریمها قادر به انجام این معاملات نیست، میتوان گفت که این اقدامات فقط در حوزه خبردرمانی قابل بررسی است و همانگونه که مشاهده میشود هیچ تغییری در وضعیت اقتصادی کشور رخ نمیدهد.
این کارشناس ادامه داد: هرچند در حال حاضر بسیاری از قوانین سختگیرانه FATF را در عمل پذیرفتهایم اما از پذیرش رسمی آن سرباز میزنیم و از این رو در انجام مبادلات بین المللی دچار چالشهای فراوانی میشویم. بدیهی است توسعه روابط بین المللی و بهبود روابط فی مابین ایران با کشورهای دیگر امتیازی مطلوب محسوب میشود اما با وجود تحریمها و پایبندی این کشورها به تحریمها به منظور به خطر نیفتادن منافع ملی خود، نتیجهای برای ایران به همراه نخواهد داشت.
فرجی راد تصویب پذیرش FATF ضرورت و پیش شرطی توسعه اقتصادی در شرایط کنونی دانست و گفت: حتی در صورتی که تحریمها نیز لغو شود، بدون پذیرش FATF حضور در بازارهای بین المللی برای ایران سخت خواهد بود و نمیتوانیم توقع رفع مشکلات و چالشهای کنونی باشیم، هر چند قطعاً در دهکده جهانی ایران نیز مانند همه کشورها در سایه ارتباطات بین المللی خواهد توانست با استفاده از ابزارهای در اختیار در مسیر توسعه گام بردارد.
او در باره تصور حذف دلار از مبادلات بین المللی به منظور پشت کردن به تحریمها گفت: کشورهایی که در برخی از پیمانها در این باره سخن می گویند، خودشان هنوز با دلار به انجام مبادلات مالی و تجاری اقدام میکنند، اما این گزینه را برای روز مبادا در دستور کار خود دارند که البته زمان بسیاری برای اجرایی کردن آن باید سپری کنند.
سایه سنگین گروه هفت بر روابط اقتصادی ایران
وی در باره ادعای دور دوم روابط ایران و عربستان با یکدیگر و احتمال توسعه اقتصادی گفت: به نظر نمیرسد کشورهای منطقه برای عادیسازی تجارت خود با ایران، حاضر به نادیده گرفتن هشدار گروه هفت کشور صنعتی شوند و بدون پیوستن ایران به معاهدات گروه اقدام ویژه مالی بهخصوص اف.ای.تی.اف، تجارت با آن را به طرز معناداری گسترش دهند، زیرا بیتوجهی به این موضوع، اقتصاد خودشان را در معرض تهدید و تحریم بینالمللی قرار میدهد. بنابراین، پس از بازگشایی رسمی سفارتخانههای ایران و عربستان در ریاض و تهران، هرگونه گفتوگوی بین دو کشور برای ارتقاء روابط اقتصادی به مسئله اف.ای.تی.اف برخورد میکند. طبعاً سعودیها در مقابل هرگونه درخواستِ طرف ایرانی برای ارتقاء روابط اقتصادی، مانعِ نپیوستن جمهوری اسلامی به اف.ای.تی.اف را روی میز خواهند گذاشت و خواهان توجه ایران به این «مشکل بزرگ» خواهند شد. از این جهت، دولت سیدابراهیم رئیسی ناچار است در مورد پذیرش یا عدم پذیرش تمام معاهدات گروه اقدام ویژه مالی بهخصوص اف.ای.تی.اف تصمیم بگیرد. روشن است که تصمیمگیری صریح در این مورد، مشکلاتی برای دولت دارد. اگر دولت تحت فشار برخی از افراد و به قصد حفظ رضایت آنها، از امضای اف.ای.تی.اف خودداری ورزد، در آن صورت، شعار گسترش رابطه با همسایگان و عادیسازی روابط با سعودیها، در همان محدوده تبادل سفیر و بازگشایی سفارتخانهها باقی میماند و اثری بر بهبود اقتصاد کشور نمیگذارد.