فرحان پورسلیم روزنامه نگار: اخیراً گزارشی مبنی بر میزان تولید خودرو در ایران منتشر شده که نشان از تولید بیشتر خودرو در ایران نسبت به کشورهای اروپایی دارد. اما آیا تولید خودرو به تعداد بالا مهم‌تر است یا کیفیت خودرویی که به دست مصرف‌کننده می‌رسد؟
افزایش حجم تولید صنایع در هر کشوری جزو اولویت‌های آن کشور به شمار می‌رود تا از این طریق، فروش و در نتیجه رشد صنعت سرعت بگیرد. هدف‌گذاری افزایش تولید در بخش خودروسازی ایران نیز طی چند سال گذشته به طور جدی دنبال می‌شود؛ طوری که تولید یک میلیون و 600 هزار دستگاه تا پایان سال جاری هدف‌گذاری شده بود. اما با رسیدن به ماه‌های پایانی سال می‌توان پی برد که تولید این تعداد خودرو عملاً امکان‌پذیر نخواهد بود.
وب‌سایت انجمن تولیدکنندگان اروپا اخیراً گزارشی منتشر کرده که بر اساس داده‌های آن تولید خودروی سواری در ایران طی 9 ماهه سال 2023 بالاتر از کشورهایی مانند انگلستان، روسیه، ترکیه، ایتالیا و فرانسه بوده است.
مقایسه آمار تولید خودرو ایران و کشورهای دیگر
بر اساس این گزارش، تولید 9 ماهه سال جاری میلادی در ایران به نسبت 9 ماهه سال گذشته، 8.1 درصد افت دارد که عمدتاً به دلیل کاهش تقاضا در بازار کشور است. همین امر باعث شد تا تولید کل خودرو در خاورمیانه و آفریقا 2.3 درصد به نسبت سال گذشته کاهش یابد؛ زیرا کاهش تولید ایران نزدیک به 60 درصد از کاهش کل تولید در منطقه را به خود اختصاص داده است.
باید در نظر داشت که گزارش فوق، تنها آمار تولید خودروهای سواری را لحاظ کرده و برای مقایسه دقیق، بهتر است آمار کل خودروهای تولیدشده ایران به نسبت سایر کشورها لحاظ شود که در این صورت، احتمالاً وضعیت کمی متفاوت‌تر باشد.
میزان تولید خودرو در ایران طی بازه زمانی بیشتر از ترکیه، تایلند، بریتانیا، فرانسه و ایتالیا است. آلمان با دو میلیون و 973 هزار دستگاه بالاترین میزان تولید خودرو در اتحادیه اروپا را به خود اختصاص می‌دهد که از ژانویه تا سپتامبر سال جاری حدود 3.5 برابر ایران، خودرو تولید کرده است؛ اما چین با تولید 17 میلیون و 537 هزار دستگاه حدود 32 درصد از کل تولید خودرو در جهان را به خود اختصاص داد.
حتی در صورتی که آمار تولید خودرو در ایران بیشتر از تمامی کشورهای اروپایی باشد، آیا می‌توان با اکتفا به این موضوع، تعابیر دیگری از صنعت خودروسازی ایران داشت؟
ناتوانی خودروسازان ایرانی در رقابت با بازار جهانی
در حال حاضر یکی از افتخارات صنعت خودروسازی کشور، مقایسه تعداد خودروهای تولیدی با کشورهایی نظیر ترکیه است. باید در نظر داشت که قدمت خودروسازی ایران به بیش از 50 سال می‌رسد که این صنعت با اقدامات درست می‌توانست طی پنج دهه، به یک مقام در بازار جهانی دست یابد؛ اما صادرات این صنعت تنها به تعداد بسیار محدود و به عراق و چند کشور آفریقایی خلاصه می‌شود.
ریشه ناتوانی محصولات ایرانی در اشغال بازار خودرو جهان را می‌توان در کیفیت پایین و امنیت نه‌چندان جالب این خودروها پیدا کرد. خودروهایی که معمولاً بدون انجام تست ایمنی همانند یورو انکپ و C-NCAP به فروش می‌رسند و مشتریان نیز حق انتخاب دیگری ندارند.
از سوی دیگر طبق اعلام خودروسازان دولتی، این شرکت‌ها از چندین سال گذشته زیان‌ده هستند. این در حالی است که هدف‌گذاری آنان برای تولید خودرو بیشتر، روز به روز بالاتر می‌رود. در چنین وضعیتی تولید تعداد خودروی بالاتر، تنها به کاهش کیفیت قطعات، افزایش اشتباهات مونتاژی در خط تولید و در نهایت به نارضایتی بیشتر خریداران این محصولات می‌انجامد.
بنابراین بهتر است پیش از مقایسه تعداد خودروهای تولیدشده در ایران و کشورهای اروپایی، کیفیت و مشخصات فنی خودروهایی که در آلمان، بریتانیا، فرانسه و سایر کشورها به تولید می‌رسند نسبت به محصولات ایرانی بررسی شوند و در نهایت به مقایسه آمار تولید پرداخته شود؛ هرچند از لحاظ آماری نیز میزان تولید خودروها در ایران به نسبت به نسبت اهداف و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، باز هم پایین‌تر است.
