زینب فدایی روزنامه نگار: جواد صالحی اصفهانی، اقتصاددان برجسته، در گفتگو با «نقش اقتصاد» به بررسی مسائل اقتصادی ایران و چالش‌های اصلی آن پرداخت و با تأکید بر نقش تحریم‌ها در بحران‌های اقتصادی کشور، راهکارهایی برای بهبود وضعیت معیشت مردم و کاهش مشکلات تورم و بیکاری ارائه کرد. وی معتقد است که رفع تحریم‌ها، اگرچه غیرقابل پیش‌بینی به نظر می‌رسد، می‌تواند به عنوان راهی برای بهبود وضعیت اقتصادی ایران مطرح باشد.
صالحی اصفهانی در ابتدا با بیان اینکه اقتصاد ایران با مشکلات پیچیده‌ای روبرو است، گفت: اولویت‌بندی مسائل اقتصادی باید بر اساس واقعیت‌ها و شناخت درست از مشکلات صورت گیرد. بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور از جمله کسری بودجه، تورم و بیکاری باید به‌طور دقیق شناسایی شوند. در حالی که برخی از اقتصاددان‌ها از کسری بودجه به عنوان بزرگترین مشکل اقتصادی یاد می‌کنند و آن را حتی به یک مسئله امنیتی تبدیل می‌دانند، باید به این نکته توجه کرد که مشکلات مختلف نیاز به بررسی و اولویت‌بندی دقیق دارند.
این اقتصاددان افزود: مشکلات اقتصادی کشور تنها به تورم یا بیکاری محدود نمی‌شود و مسائل گسترده‌تری همچون تحریم‌ها، کسری بودجه و مشکلات ساختاری اقتصادی نیازمند توجه و برنامه‌ریزی جامع‌تری است. او با تأکید بر اینکه رفع تحریم‌ها می‌تواند تأثیر زیادی در بهبود وضعیت اقتصادی کشور داشته باشد، گفت: مشکل اصلی اقتصاد ایران تحریم‌ها هستند. اگر تحریم‌ها برداشته شوند یا کاهش یابند، بسیاری از مشکلات دیگر مانند بیکاری و فقر نیز کاهش خواهند یافت، اما متأسفانه من خوش‌بین نیستم که تحریم‌ها به زودی کاهش یابد، چرا که سیاست‌های آمریکا تحت تأثیر لابی‌های مختلف قرار دارد و رفتار آنها غیرقابل پیش‌بینی است.
صالحی اصفهانی درباره چگونگی بهبود وضعیت اقتصادی کشور در شرایط فعلی، اظهار داشت: بسیاری از اقتصاددان‌ها بر این باورند که کاهش تورم باید در اولویت قرار گیرد و لازم است بدین منظور در بدنه دولت همکاری و هماهنگی وجود داشته باشد همچنین در صورتی که سیاست‌های پولی به درستی مدیریت شوند و نهادهای مختلف اقتصادی همچون وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه با هم هماهنگ عمل کنند، می‌توان تورم را کاهش داد و انتظارات مردم را مدیریت کرد.
وی در ادامه با بیان این که در شرایط فعلی که تحریم‌ها پابرجا هستند، صادرات غیرنفتی به عنوان یکی از اولویت‌های اساسی اقتصادی مطرح است توضیح داد: بدون شک، حل مشکل تحریم‌ها در وهله اول می‌تواند به عنوان یک راه‌حل اساسی برای بهبود شرایط اقتصادی در نظر گرفته شود، اما باید توجه داشت که اقتصاد ایران به صادرات غیرنفتی و اصلاحات در نظام بانکی نیاز دارد تا بتواند در برابر تحریم‌ها تاب‌آوری بیشتری پیدا کند.
این اقتصاددان همچنین به تأثیرات تحریم‌های تجاری و بانکی اشاره کرد و گفت: تحریم‌های نفتی و ارزی قابل حل هستند، اما تحریم‌های تجاری، به ویژه تحریم‌های بانکی، مانع اصلی توسعه اقتصادی ایران هستند. رفع این تحریم‌ها می‌تواند به شکل معجزه‌آسا تأثیرات مثبتی بر اقتصاد ایران بگذارد.
صالحی اصفهانی در ادامه گفت: هر چند کاهش تحریم‌ها در کوتاه‌مدت ممکن نیست، با اصلاحات داخلی و سیاست‌گذاری‌های هوشمندانه می‌توان برخی از مشکلات اقتصادی را حل کرد. او افزود: «در کوتاه‌مدت شاید نتوانیم تحریم‌ها را کاهش دهیم، اما می‌توان با سیاست‌های درست در داخل کشور مانند مدیریت نرخ ارز و کاهش انتظارات تورمی، وضعیت اقتصادی را بهبود بخشید.
اصفهانی در بخش دیگری از اظهارات خود، به چالش‌های سیاست‌گذاری در ایران پرداخت و گفت: در ایران، سیاست‌گذاری اقتصادی بیشتر هنر است تا علم. بسیاری از راه‌حل‌هایی که در کتاب‌های اقتصادی آمده‌اند، در شرایط ایران کارآمد نیستند و لازم است که دولت‌ها برای حل مشکلات اقتصادی خود، از سیاست‌های واقع‌بینانه‌تر و متناسب با شرایط داخلی استفاده کنند.
صالحی اصفهانی در نهایت با اشاره به ضرورت کنترل تورم و مدیریت مصرف انرژی، بیان کرد: در شرایط فعلی، کنترل مصرف از طریق سیاست‌هایی مانند اعمال قیمت تصاعدی و استفاده از کارت‌های مصرف می‌تواند به عنوان یک راه‌حل مناسب برای کنترل تورم و کاهش بحران‌ها در نظر گرفته شود. در این شرایط، افزایش قیمت‌ها نه تنها مفید نخواهد بود، بلکه به بحران‌ها دامن خواهد زد.
وی با اشاره به پیچیدگی‌های اقتصادی ایران و چالش‌های سیاست‌گذاری در این شرایط خاص، تأکید کرد: به رغم دشواری‌ها، با همکاری نهادهای اقتصادی و سیاست‌های دقیق، می‌توان از بحران‌های موجود عبور کرد و شرایط اقتصادی کشور را بهبود بخشید.
این اقتصاددان در پایان درباره موفقیت دولت در حوزه اقتصادی گفت: مهم‌ترین مشکل اقتصادی کشور، تورم و رشد پایین تولید ملی است، اما در ابعاد وسیع‌تر، تغییر گفتمان و نگاه دولت به اقتصاد اهمیت دارد. اینکه مردم درک کنند ماشین اقتصادی کشور چگونه عمل می‌کند و تا چه حد این سیستم برای آنان مفید است، بسیار حائز اهمیت است. مردم باید احساس کنند که اقتصاد کشور مانند یک بازی است که شانس پیروزی در آن برای همه وجود دارد.
