صعود بورس در گروِ دخالت دستوری دولت؟!

فاطیماه میرزایی دخت روزنامه نگار: در جریان معاملات روز گذشته، سه شنبه 7 شهریورماه 1402، روند افزایشی نماگرهای بازار سرمایه ادامه پیدا کرد؛ به طوری که در پایان معاملات، حدود 45 درصد نمادها در محدوده مثبت قرار گرفتند. شاخص کل با 52 درصد بازدهی مثبت و 10 هزار و 900 واحد افزایش به محدوده 2 میلیون و 95 هزار واحد رسید و شاخص هم وزن نیز، بازدهی مثبت 27 درصدی داشت که 1800 واحد افزایش پیدا کرد و توانست 707 هزار واحد را ثبت کند و مجموع ارزش معاملات خرد بازار به حدود 6 هزار و 400 میلیارد تومان رسید و برآیند خرید و فروش حقیقی‌ها تقریباً 210 میلیارد تومان خروج پول حقیقی از سهام را نشان می‌دهد و «خگستر»، «شستا»، «شهر» و «خودرو» نمادهای پرتراکنش بازار دیروز بودند و «فملی»، «پارسان»، «تاپیکو»، «شپدیس» نیز نمادهایی بودند که بیشترین تأثیر مثبت بر شاخص و بیشترین تأثیر منفی را هم، نمادهای «فارس»، «شستا»، «شبندر» و «میدکو» داشتند. در ابتدای بازار، شاخص کل توانست از عدد 2 میلیون و 100 هزار واحد که قله سال 99 است عبور کند. اما به تدریج، عرضه‌ها بیشتر شدند و شاخص تا حدی کاهش پیدا کرد و می‌توان گفت بیشترین ارزش معاملات را گروه خودرویی و محصولات شیمیایی داشتند و گروه مخابرات با 31 میلیارد تومان بیشترین ورود پول حقیقی را ثبت کرد. این در حالی است که بیشترین خروج پول حقیقی را گروه فراورده‌های نفتی با 50 میلیارد تومان داشت. ندا عباسی کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت و گو با «نقش اقتصاد» در رابطه با محرک‌هایی که باعث رشد بورس در روزهای اخیر شدند، گفت: از جمله محرک‌هایی که باعث رشد بازار سرمایه در روزهای گذشته شدند می‌توان به افزایش میزان فروش نفت ایران به چین، فرموله شدن نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، تسعیر ارز صنایع به نرخ مرکز مبادله ارزی، عضویت دائم ایران در بریکس و… اشاره کرد و این موضوع در حالی اتفاق افتاد که در بحبوحه قطع امید از احیای برجام بودیم چراکه عضویت ایران در بریکس، کورسویی از امید را در بین مردم روشن کرد و اگرچه دستاوردهای اقتصادی بریکس قطعاً نمی‌تواند همتای دستاوردهای احیای برجام باشد، اما ابزار خوبی برای مهار و دور زدن تحریم‌ها و تنفسی در دوره بحران اقتصاد کشور خواهد بود.

این کارشناس بازار سرمایه مطرح کرد: اخبار مربوط به افزایش قیمت نفت ایران با وجود تخفیفات 20 الی 30 درصدی ایران به شریک تجاری‌اش می‌تواند دورنمای با ثبات‌تری از نرخ ارز را برای سرمایه گذاران به وجود آورد و در این میان، اخبار فرموله شدن نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به واقعیت پیوستند و تأثیر خود را روی بورس گذاشت تا جایی که وزیر اقتصاد در سخنرانی خود از تغییر قاعده نرخ گذاری گاز خبر داد؛ به طوری که مقرر شد تا پایان برنامه هفتم توسعه، نرخ خوراک بر اساس فرمول و به صورت شناور محاسبه شود و این خبر برای گروه پتروشیمی به ویژه برای اوره و متانول سازها بسیار حائز اهمیت است و به همین دلیل، انتظار می‌رود تا مدتی شاهد موج تقاضا در این بخش از بازار باشیم و بدنبال آن، تسعیر ارز صنایع به نرخ مرکز مبادلهٔ ارز هم، در روند صعودی بازار سرمایه بی تأثیر نبود.

عباسی تصریح کرد: شنیده‌ها حاکی از این است که صنایع باید کلیه ارزهای ناشی از صادرات خود در مرکز مبادله (که اختلاف کم‌تری با نرخ ارز در بازار آزاد دارد) را عرضه کنند و تمامی متقاضیان ارز هم، باید به طور مستقیم، ارز خود را از صادر کنندگان در این مرکز تأمین کنند. بنابراین، نرخ مرکز مبادله مبنای قیمت گذاری نرخ پایه تمامی محصولات در بورس کالا خواهد بود. البته این خبر فعلاً رسمی نبوده و در حد شایعه است.

این تحلیلگر بازار سرمایه، ورود صندوق توسعه بازار و ظاهر شدن در نقش خریدار را در افزایش تقاضا در بازار تأثیرگذار دانست و تأکید کرد: از ابتدای هفته، بعد از مدت‌ها شاهد روند صعودی بورس بودیم که در روزهای گذشته، یک مثبت همه جانبه و افزایش تراز خریداران در بازار را مشاهده کردیم و موج تقاضا از گروه خودرو و پالایش شروع شد و به سایر نمادها سرایت کرد و در آن روز، ارزش معاملات به 5800 میلیارد تومان رسید و همچنین، افزایش حجم معاملات در نمادهای اهرمی را دیدیم تا جایی که صندوق‌های اهرمی، صندوق‌های دولتی (دارا و پالایش) و بقیه صندوق‌ها و نیز، آپشن‌ها مورد استقبال نوسان‌گیرها قرار گرفتند و علاوه بر این، شاهد استقبال گرم خریداران از نمادهای پُرپتانسیل بودیم که بیشترین کاهش قیمتی در اصلاح اخیر را داشتند.عباسی گفت: از لحاظ تکنیکال، شاخص کل در محدوده حمایتی قدرتمندی قرار گرفته است و امید داریم با ادامه دار بودن میزان تقاضا، روند نزولی شاخص کل شکسته شود و سکوی پرتاب رشد تا محدوده 2200 میلیون واحدی شاخص کل باشد.این کارشناس بازار سرمایه یادآور شد: بعد از ریزش و افت قیمت سهام از اردیبهشت ماه امسال که بازار سرمایه در رکود کسالت باری به سر می‌برد، از چهارشنبه هفته گذشته، شاهد تحرکات مثبت در برخی نمادها به ویژه خودرویی‌ها و پتروشیمی‌ها بودیم و همه اتفاق‌های رخ داده در هفته‌ای که گذشت بی تأثیر در بازار نبودند. عباسی با اشاره به بورس روز دوشنبه گفت: روز دوشنبه، بازار سرمایه در نیمه دوم با نشاط بهتری کار خود را آغاز کرد؛ به طوری که به تدریج، تب تقاضا در خریداران و نوسان گیران فروکش کرد و متعادل‌تر از روز یکشنبه به کار خود پایان داد.

او عنوان کرد: خبر خوب دیگری که برای گروه پتروشیمی شنیده می‌شود تسویهٔ مطالبات دولت به اوره سازهاست که گویا قرار است دولت از طریق واگذاری سهام و… این مطالبات را تسویه کند و با توجه به این دست از اخبار مثبت در بازار و رکودی که در بازارهای موازی شکل گرفته است دلیلی مبنی بر ریزش و کاهش بیشتر قیمت سهام نمی‌بینم و انتظار می‌رود بیش از گذشته، شاهد ورود جریانات نقدی به بازار سهام باشیم. در ادامه، محمد رسول حشمتی، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه گفت: در هفته جاری، ارزش معاملات به میزان قابل توجهی افزایش یافت که اتفاق مثبتی برای بازار بود. ولی ادامه این روند مثبت بستگی به میزان دخالت دولت در بازار دارد.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: جذابیت شرکت‌های بورسی به سودآوری آن‌هاست و در حقیقت، سود اختلاف بین درآمد و هزینه است و در این میان، برای افزایش سودآوری یا باید درآمدها افزایش یابند، یا این که هزینه‌ها کاهش پیدا کنند. به همین دلیل، اگر دخالت دستوری دولت در بازار رخ نمی‌داد افزایش سودآوری شرکت‌ها محقق می‌شد و دستیابی به شاخص 3 میلیون واحد هم ممکن بود. اما متأسفانه، اصرار دولت بر تسعیر درآمدهای دلاری شرکت‌ها با نرخ 28 هزار و پانصد تومان باعث کاهش قابل توجه درآمد شرکت‌ها شده است و از طرفی، دولت با افزایش نرخ گاز، هزینه‌های شرکت‌ها را به شدت افزایش داده است. که این دو موضوع؛ کاهش درآمد و افزایش هزینه توأمان باعث کاهش سودآوری شرکت‌ها شده‌اند. به همین دلیل، هرگونه تصمیم احتمالی دولت در خصوص اصلاح یا تغییر این دو تصمیم اشتباه؛ دلار 28 هزار و پانصد تومان و گاز گران می‌تواند به نفع بازار باشد.

حشمتی خاطرنشان کرد: سرکوب نرخ دلار آزاد و رکود حاکم بر تمام بازارها نیز، در وضعیت بازار سهام بی‌تأثیر نیستند. ولی در هر صورت، در بین بازارهای موجود، بازار سهام در شاخص 2 میلیونی، ارزان‌ترین بازار محسوب شده و پیش‌بینی می‌شود درصورتی‌که نرخ خوراک گاز اصلاح شود، شاخص 2 میلیون و صد هزار واحدی تا پایان شهریور، کف شاخص باشد.

عباسی تصریح کرد: شنیده‌ها حاکی از این است که صنایع باید کلیه ارزهای ناشی از صادرات خود در مرکز مبادله (که اختلاف کم‌تری با نرخ ارز در بازار آزاد دارد) را عرضه کنند و تمامی متقاضیان ارز هم، باید به طور مستقیم، ارز خود را از صادر کنندگان در این مرکز تأمین کنند. بنابراین، نرخ مرکز مبادله مبنای قیمت گذاری نرخ پایه تمامی محصولات در بورس کالا خواهد بود. البته این خبر فعلاً رسمی نبوده و در حد شایعه است.

این تحلیلگر بازار سرمایه، ورود صندوق توسعه بازار و ظاهر شدن در نقش خریدار را در افزایش تقاضا در بازار تأثیرگذار دانست و تأکید کرد: از ابتدای هفته، بعد از مدت‌ها شاهد روند صعودی بورس بودیم که در روزهای گذشته، یک مثبت همه جانبه و افزایش تراز خریداران در بازار را مشاهده کردیم و موج تقاضا از گروه خودرو و پالایش شروع شد و به سایر نمادها سرایت کرد و در آن روز، ارزش معاملات به 5800 میلیارد تومان رسید و همچنین، افزایش حجم معاملات در نمادهای اهرمی را دیدیم تا جایی که صندوق‌های اهرمی، صندوق‌های دولتی (دارا و پالایش) و بقیه صندوق‌ها و نیز، آپشن‌ها مورد استقبال نوسان‌گیرها قرار گرفتند و علاوه بر این، شاهد استقبال گرم خریداران از نمادهای پُرپتانسیل بودیم که بیشترین کاهش قیمتی در اصلاح اخیر را داشتند.

عباسی گفت: از لحاظ تکنیکال، شاخص کل در محدوده حمایتی قدرتمندی قرار گرفته است و امید داریم با ادامه دار بودن میزان تقاضا، روند نزولی شاخص کل شکسته شود و سکوی پرتاب رشد تا محدوده 2200 میلیون واحدی شاخص کل باشد.این کارشناس بازار سرمایه یادآور شد: بعد از ریزش و افت قیمت سهام از اردیبهشت ماه امسال که بازار سرمایه در رکود کسالت باری به سر می‌برد، از چهارشنبه هفته گذشته، شاهد تحرکات مثبت در برخی نمادها به ویژه خودرویی‌ها و پتروشیمی‌ها بودیم و همه اتفاق‌های رخ داده در هفته‌ای که گذشت بی تأثیر در بازار نبودند. عباسی با اشاره به بورس روز دوشنبه گفت: روز دوشنبه، بازار سرمایه در نیمه دوم با نشاط بهتری کار خود را آغاز کرد؛ به طوری که به تدریج، تب تقاضا در خریداران و نوسان گیران فروکش کرد و متعادل‌تر از روز یکشنبه به کار خود پایان داد.او عنوان کرد: خبر خوب دیگری که برای گروه پتروشیمی شنیده می‌شود تسویهٔ مطالبات دولت به اوره سازهاست که گویا قرار است دولت از طریق واگذاری سهام و… این مطالبات را تسویه کند و با توجه به این دست از اخبار مثبت در بازار و رکودی که در بازارهای موازی شکل گرفته است دلیلی مبنی بر ریزش و کاهش بیشتر قیمت سهام نمی‌بینم و انتظار می‌رود بیش از گذشته، شاهد ورود جریانات نقدی به بازار سهام باشیم.در ادامه، محمد رسول حشمتی، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه گفت: در هفته جاری، ارزش معاملات به میزان قابل توجهی افزایش یافت که اتفاق مثبتی برای بازار بود. ولی ادامه این روند مثبت بستگی به میزان دخالت دولت در بازار دارد.این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: جذابیت شرکت‌های بورسی به سودآوری آن‌هاست و در حقیقت، سود اختلاف بین درآمد و هزینه است و در این میان، برای افزایش سودآوری یا باید درآمدها افزایش یابند، یا این که هزینه‌ها کاهش پیدا کنند. به همین دلیل، اگر دخالت دستوری دولت در بازار رخ نمی‌داد افزایش سودآوری شرکت‌ها محقق می‌شد و دستیابی به شاخص 3 میلیون واحد هم ممکن بود. اما متأسفانه، اصرار دولت بر تسعیر درآمدهای دلاری شرکت‌ها با نرخ 28 هزار و پانصد تومان باعث کاهش قابل توجه درآمد شرکت‌ها شده است و از طرفی، دولت با افزایش نرخ گاز، هزینه‌های شرکت‌ها را به شدت افزایش داده است که این دو موضوع؛ کاهش درآمد و افزایش هزینه توأمان باعث کاهش سودآوری شرکت‌ها شده‌اند. به همین دلیل، هرگونه تصمیم احتمالی دولت در خصوص اصلاح یا تغییر این دو تصمیم اشتباه؛ دلار 28 هزار و پانصد تومان و گاز گران می‌تواند به نفع بازار باشد.

حشمتی خاطرنشان کرد: سرکوب نرخ دلار آزاد و رکود حاکم بر تمام بازارها نیز، در وضعیت بازار سهام بی‌تأثیر نیستند. ولی در هر صورت، در بین بازارهای موجود، بازار سهام در شاخص 2 میلیونی، ارزان‌ترین بازار محسوب شده و پیش‌بینی می‌شود درصورتی‌که نرخ خوراک گاز اصلاح شود، شاخص 2 میلیون و صد هزار واحدی تا پایان شهریور، کف شاخص باشد.