قیمت گذاری دستوری؛ متهم ردیفِ دومِ ریزش بورس

بازار سرمایه، معاملات روز یکشنبه 19 شهریور ماه 1402 را با کاهش نماگرها پشت سر گذاشت و شاخص کل، بازدهی 28٪-، معادل 5900 واحد کاهش را ثبت کرد و در کانال 2 میلیون و 123 هزار و 600 واحد قرار گرفت و شاخص کل هم وزن هم با بازدهی 29٪- معادل 2 هزار و 100 واحد کاهش، عدد 714 هزار و 700 واحد را ثبت کرد. مجموع ارزش معاملات خُرد بازار سرمایه به حدود 4 هزار و 600 میلیارد تومان رسید که در مقایسه با روز شنبه 18 شهریورماه، با کاهش روبرو بود.ویدا مهاجر، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت و گو با «نقش اقتصاد»، درمورد روند 6 ماهه گذشته بورس در مقایسه با مدت مشابه پارسال بیان کرد: اگر بخواهیم روند 6 ماه گذشته بازار سهام را با همین بازه زمانی سال قبل مقایسه کنیم باید بگوییم که اتفاق‌های زیادی رخ داد چراکه می‌توان گفت تقریباً از سال 99 تا حدود دی ماه سال 1401، شاهد روند کاهشی بازار سرمایه بودیم و افراد به این موضوع آگاه هستند و از اواخر دی و بهمن ماه سال گذشته بود که بازار شروع به رشد کرد و حرکت رو به بالایی داشت؛ به طوری که با رشد شاخص روبرو شدیم و درواقع، بازار، حرکت شارپی که باید اتفاق می‌افتاد را به خود دید و تقریباً مسیر خوبی را ادامه داد.

مهاجر درمورد چرایی ریزش‌های بازار سرمایه در ماه‌های گذشته گفت: حدوداً از تیرماه امسال بود که شاهد ریزش بازار سرمایه بودیم و این روند، دلایل متعددی داشت و از آن جمله می‌توان به نامه افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در تاریخ 17 اردیبهشت ماه اشاره کرد و اگرچه این موضوع باعث خروج برخی از افراد از بازار سهام شد، اما اغلب افراد، در آن زمان از این مسئله اطلاعی نداشتند و بعد از 45 روز، این نامه منتشر و همین منجر شد به یکباره، صنایع شاخص ساز مثل پتروشیمی پالایشی‌ها، فولادی‌ها و به طور کلی، صنایعی که تعیین این نرخ خوراک روی آن‌ها تأثیرگذار بود موجب ریزش بازار شدند و بورس به رنگ قرمز درآمد. در نتیجه، این اخبار روی بازار سرمایه تأثیر زیادی گذاشتند.

این تحلیلگر بازار سرمایه تصریح کرد: متأسفانه، ما در بازاری فعالیت و حرکت می‌کنیم که شفافیت لازم در آن وجود ندارد. این در حالی است که یکی از پارامترهای بسیار تأثیرگذار در بورس، شفافیت است و علاوه بر این، عوامل متعددی می‌توانند روی روند بازار سرمایه تأثیر بگذارند که قیمت ارز، تورم، بهای تمام شده شرکت‌ها و… از آن جمله هستند. از طرفی، یکی از خبرهایی که به طور مداوم تکرار می‌شود و شاهد تأثیر آن در بورس هستیم مسئله قیمت گذاری دستوری است که اگر دقت کنیم، می‌بینیم هر جایی اتفاقی می افتد این موضوع مهم، خودش را نشان می‌دهد که بعد از نرخ خوراک، بدترین عاملی است که روی روند بازار سرمایه تأثیر گذاشته است و این را می‌توان در صنایع سیمان مشاهده کرد؛ به طوری که قیمت گذاری دستوری باعث شد بسیاری از شرکت‌های سیمانی کشور ازبین بروند و دیگر، بازدهی لازم را نداشته باشند و این موضوع درمورد صنایع فولاد و… هم، صدق می‌کند و اگرچه بسیاری از فعالان آن‌ها اجازه ندادند که خدشه‌ای به این صنایع وارد شود اما سرانجام، قیمت گذاری دستوری اثر خودش را روی آن‌ها نشان داد. در نتیجه، این‌ها مواردی هستند که در بازار سرمایه وجود دارند و باید دید تا چه اندازه به آن‌ها اهمیت داده می‌شود؟!

مهاجر مطرح کرد: سیاست گذاری‌هایی که بازار سرمایه در شروع سال 1402 به خود دید و در تمام بدنه اقتصاد پیاده شد و آن، انتظار شارپ یا سریع بودن حرکت در بازار بود خیلی شدید و زیاد نبود و اتفاق‌هایی که پس از آن رخ دادند باعث شدند در روند شارپ بورس توقف به وجود بیاید. البته، بنده خیلی روی این قضیه که حتماً باید بازار سرمایه به طور مداوم مثبت باشد نظر مثبتی ندارم چراکه بر این باور هستم عرضه و تقاضا باید تعادل داشته باشند، اما خبرها، اتفاق‌ها و قراردادهای سیاسی عوامل تأثیرگذار روی بازار سرمایه هستند و می‌توانند ریسک آن را افزایش دهند و در این میان، متأسفانه، افرادی که به تازگی وارد بورس شده‌اند و یا پشت سر فعالان قدیمی‌تر حرکت می‌کنند و آگاهی، دانش و صبر لازم برای فعالیت در بازار را ندارند متضرر می‌شوند. به همین دلیل، توصیه‌ام این است که در درجه اول، این افراد حتماً آگاهی و دانش خود را افزایش دهند و در درجه دوم، با ارتقاء آگاهی و دانش خود، رفتار مالی و استراتژی معاملاتی را برای خود تعریف کنند. چون در حال حاضر، ابزارهایی در بازار وجود دارند که براحتی می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند و بدنبال آن، تحلیلگرهای خوبی باشند و سهم‌های مطلوب و پربازده‌ای را در همین بازار خریداری کنند.

این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: یکشنبه، 19 شهریورماه روز مثبتی برای بورس نبود و شاهد ارزش معاملات بالایی نبودیم و بیشترین معاملات روی معاملات خُرد و صندوق‌های قابل معامله سهامی بود و حجم آن چنانی وجود نداشت. در نتیجه، این افراد با تعریف استراتژی معاملاتی و افزایش دانش خود در این زمینه، بدون شک، زیان کمتری را متحمل می‌شوند و علاوه بر این، صبوری در بورس بسیار حائز اهمیت است و شاید خیلی از افراد از این توصیه بنده، خُرده به دل بگیرند اما واقعیت است چراکه تجربه نشان می‌دهد اگر افراد با دانش خود سهم خوبی را انتخاب کنند و صبوری به خرج دهند بازار سرمایه حتی در بدترین حالت خود که الان، اعتماد لازم نیز، وجود ندارد، می‌تواند برای چنین افرادی سودآور باشد.

مهاجر در پاسخ به این پرسش که «آیا هفته دولت روی سبزپوش بودن بازار سرمایه تأثیرگذار بود یا خیر؟!» تصریح کرد: شاید این موضوع به این خاطر است که هفته دولت همزمان با شروع رو به بالای شاخص کل پس از روبرویی با سه ماه فرسایشی بود که در این مواقع می‌توان گفت اگرچه مسئله بالارفتن دستوری وجود دارد، اما نمی‌توان اذعان کرد به صِرف این که یک سری صحبت‌ها در هفته دولت گفته و برخی وعده‌ها داده شد باعث شدند که بازار سرمایه، رنگ سبز به خود بگیرد و به نظر بنده، حالت دستوری موجب شده است که روند بازار در هفته دولت بهتر باشد. بنابراین، اگر بازار سرمایه می‌خواست که در هفته دولت رشد کند نباید حجم معاملات تا این حد، کم باشد و زمانی می‌توان گفت این موضوع مؤثر است که شاهد حجم معاملات و سود خوبی در بورس باشیم ولی آمار حاکی از این است که روند آن در هفته دولت خیلی چشمگیر نبوده است و صرفاً هدف از بهبود روند آن در این بازه زمانی، کنترل نقدینگی بوده است تا افراد از نقدینگی خود به منظور سرمایه گذاری در بازارهای موازی چون؛ دلار، طلا و… استفاده نکنند و در مقابل، گردش نقدینگی در بازار سرمایه به کار گرفته شود. اما با این وجود، حجم ورود پول به آن خیلی زیاد نبود و این نشان می‌دهد که هفته دولت روی سبز پوش بودن و روند مطلوب بازار سرمایه تأثیر زیادی نداشته است.

این کارشناس بازار سرمایه درمورد پیش بینی خود از روند بورس در روزهای آتی خاطرنشان کرد: با توجه به این که در چند روز آینده، تعطیلی داریم و روز گذشته، شدت عرضه در بازار زیاد نبود به جز چند شرکت کوچک و متوسط که به آن‌ها تک سهم‌ها گفته می‌شود و در حقیقت، این‌ها توانستند تا حدی بورس را نگه دارند. به همین خاطر، فکر نمی‌کنم تا پایان تعطیلات، شاهد بازار آن چنان مثبتی باشیم مگر تک سهم‌ها. بنابراین، با توجه به بررسی‌های تکنیکال، بنده حالت متعادل را متصور هستم که در این بازه، ورود پول آن چنانی به بازار وجود ندارد و امیدوار هستم شاهد عرضه زیاد در روزهای قبل از تعطیلات آتی نباشیم و روند منطقی و متعادلی وجود داشته باشد.