نعیم نوربخش روزنامه نگار و مترجم: چندی پیش اداره اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کرد که تولید نفت در ایالات متحده در سال جاری حدنصاب 12.8 میلیون بشکه در روز را رد خواهد کرد. در حقیقت اطلاعات تولید مربوط به ماه ژوئن حکایت از آن دارد که این رقم از حالا محقق شده است. اما در عین حال شاهدیم که شرکت‌های فعال در حوزه اکتشاف و تولید چاه‌های کمتری حفر می‌کنند و میزان سرمایه‌گذاری برای افزایش تولید را کاهش داده‌اند. بهای نفت‌خام در سال گذشته روند کاهشی چشمگیری را تجربه کرده است و این عاملی است که چشم‌انداز پیش روی این صنعت را تاریک می‌کند. تحلیلگران نیز رویکردهای متفاوتی نسبت به این وضعیت اتخاذ کرده‌اند. برخی بر این باورند که دوران رونق و شکوفایی صنعت نفت شیل در آمریکا به سر آمده است و اگرچه آمار تولید روند صعودی خود را حفظ خواهد کرد، این افزایش تولید نرخ بسیار کندتری خواهد داشت و در نهایت تولید روند نزولی پیدا خواهد کرد. برخی دیگر معتقدند که اگرچه دوران شکوفایی را پشت سر گذاشته‌ایم، صنعت نفت شیل در آمریکا هنوز مسیری طولانی در پیش دارد. این دو جریان عمده هر یک آمار و اطلاعات خاصی برای پشتیبانی از عقاید خود در اختیار دارند.
اداره اطلاعات انرژی آمریکا تحقق تولید روزانه 12.8 میلیون بشکه نفت خام را رکوردی بی‌سابقه می‌داند و پیش‌بینی کرده است که این رقم در سال 2024 به حد نصاب جدیدی معادل 13.1 میلیون بشکه در روز برسد. این اداره یک مقام رسمی و صلاحیتدار در حوزه ارائه آمارهای نفتی و گازی در آمریکاست. اما «جان کمپ» تحلیلگر رویترز نیز تحلیل خود از وضعیت تولید نفت در آمریکا و پیش‌بینی توقف رشد تولید در این کشور را بر مبنای همین اطلاعات منتشرشده توسط اداره انرژی آمریکا ارائه کرده است. دلیل اصلی پیش‌بینی او نیز چیزی غیر از بهای نفت خام نیست.
کمپ با توجه به شواهد تاریخی می‌گوید که وقتی بهای نفت اوج می‌گیرد، به دنبال آن پنج ماه طول می‌کشد تا فعالیت‌های حفاری نیز اوج بگیرد و سپس روند کاهشی پیدا کند. همچنین 12 ماه زمان می‌برد تا میزان تولید پس از اوج گرفتن بهای نفت به حالت تعادل برسید. طبق گفته‌های کمپ اوج بهای نفت در ماه ژوئن سال گذشته رقم خورده است و این یعنی تولید نفت خام در آمریکا باید در همین زمان فعلی به اوج خود برسد.
در عمل نیز پروژه‌های حفاری به خصوص در شاخه نفت شیل روندی کاهشی به خود گرفته است. در دومین فصل گزارش‌دهی از سال جاری تمام پیمانکاران بزرگ میادین نفتی از کساد کسب‌وکار خود در آمریکای شمالی خبر دادند. مدیرعامل لیبرتی‌انرژی به نام «کریس رایت» در این باره می‌گوید در سه ماهه دوم سال جاری به علت کاهش فعالیت‌های استخراجی در نفت شیل روزهای بیکاری در تقویم ما افزایش یافته است.
از طرف دیگر همزمان با این وضعیت شرکت‌های اکتشاف و تولید از بهبود راندمان تولید در چاه‌های نفت موجود خبر می‌دهند. این پیشرفت شگفت‌آور موجب شده است که بدون صرف هزینه‌های بیشتر نفت بیشتری از میادین شیل استخراج شود. این تحولات یادآور دوره پس از سال 2014 است که طی آن شرکت‌های استخراج نفت غیرمتعارف تلاش می‌کردند به منظور آماده شدن برای موج دیگری از سقوط بهای نفت، راندمان استخراج نفت را تا جای ممکن بالا ببرند.
علاوه بر این‌ها بهای نفت خام تحت تأثیر کاهش عرضه از سوی عربستان سعودی و روسیه بار دیگر روند صعودی به خود گرفته است. در اوایل سپتامبر سال گذشته بهای شاخص نفت خام برنت رقم 95 دلار را نشان می‌داد اما در ادامه تا قیمت 75 دلار به ازای هر بشکه کاهش یافت. هم‌اکنون بهای این شاخص به 90 دلار نزدیک شده است و در صورت عدم تغییر خاصی در چشم‌انداز عرضه و تقاضا این روند را حفظ خواهد کرد.
این یعنی کاهش تولید نفت در ایالات متحده آمریکا به این زودی‌ها محقق نخواهد شد و یا حتی شاید با آمادگی پیدا کردن حفاران برای حفر چاه‌های جدید در اثر بالا رفتن بهای نفت به کلی این نگرانی برطرف شود. یکی از جنبه‌های فعلی روند تولید نفت در آمریکا ارتباطی است که میان دولت بایدن و صنعت نفت و گاز برقرار شده است. ماه گذشته سی‌ان‌ان گزارش داد که برخلاف اظهارات فعالان صنعت نفت، ایالات متحده آمریکا در دوره ریاست‌جمهوری بایدن نسبت به دوره دونالد ترامپ نفت بیشتری تولید کرده است.
در حقیقت اگر رقم 12.8 میلیون بشکه‌ای که اداره اطلاعات انرژی درباره متوسط تولید در سال جاری ارائه کرده است واقعیت داشته باشد، در عمل این وضعیت محقق شده است. اما همه موافق نیستند که افزایش تولید ربطی به عملکرد دولت داشته باشد. تحلیلگر ارشد مؤسسه کپلر «مت اسمیث» در این خصوص می‌گوید افزایش تولید چندان ارتباطی با عملکرد دولتی که سر کار باشد ندارد بلکه ناشی از طبیعت کارآفرینانه صنعت نفت در آمریکا می‌باشد.
در واقعیت نیز صنعت نفت آمریکا ثابت کرده است که استحکام زیادی دارد. در شرایطی که دولت بر سر کار با وعده محدود کردن صنعت نفت و کاهش اتکا به منابع هیدروکربنی کار خود را آغاز کرده بود این وضعیت را به خوبی می‌توان مشاهده کرد. شوک بهای نفت در سال گذشته موجب شد که دولت بایدن تصمیم بگیرد به منظور تضمین امنیت انرژی آمریکا با صنعت نفت همکاری کند. البته واشنگتن نتوانست اعتماد فعالان نفتی در این کشور را جلب کند و تنها زمانی تولید نفت افزایش یافت که بهای نفت برای تولیدکنندگان جذابیت پیدا کرد و نه زمانی که وزیر انرژی «گرانهلم» از آنها تقاضا کرده بود.
تولید نفت آمریکا در سال جاری ممکن است از مرز 12.8 میلیون بشکه در روز بگذرد. در این صورت بالاترین حد نصاب استخراج نفت در تاریخ آمریکا رقم خواهد خورد. البته نرخ رشد نسبت به سال‌های شکوفایی نفت شیل کمتر است و انتظار می‌رود به دلیل پیش‌بینی‌ناپذیر بودن بازار نفت این نرخ رشد محتاطانه همچنان حفظ شود. بنابراین بهتر است چندی دیگر منتظر بمانیم و سپس مدعی به سقف رسیدن تولید نفت خام در آمریکا شویم. بازیگران صنعت نفت شیل در آمریکا بارها و بارها ثابت کرده‌اند که مهارت خاصی در شگفت‌زده کردن بازارها دارند.
منبع: اویل پرایس
